تأثیر کیفیت حسابرسی بر دقت پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی

فصلنامه علمی ـ پژوهشی تأثیر کیفیت حسابرسی ـ سال 13 ـ شماره 53 ـ بهار 1396 صفحات 165 تا 190 تأثیر کیفیت حسابرسی بر دقت پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی * حسن زلقی امین امیر بختیاروند ** *** سعید ابراهیم زاده چکیده در این پژوهش تأثیر کیفیت حسابرسی بر دقت پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی در بین شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی شده است. کیفیت حسابرسی با استفاده از معیارهای اندازه مؤسسه حسابرسی، تخصص حسابرس در صنعت و دوره تصدی حسابرس اندازهگیری شده است. مشابه با برخی پژوهش های های قبلی انجام شده، دقت پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی نیز با استفاده از باقیماندههای مدل بارث و همکاران )2001 )برآورد گردیده است. نتایج حاصل از بررسی 97 شرکت در بین سالهای 1386 تا 1392 نشان میدهد که متغیرهای اندازه مؤسسه حسابرسی و تخصص حسابرس در صنعت رابطه مثبت و معناداری با دقت پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی دارند و سبب افزایش آن میگردند در حالی که میان دوره تصدی حسابرس و دقت پیشبینی جریان- های نقدی عملیاتی رابطه منفی و معناداری وجود دارد. این یافتهها نشان میدهد که کیفیت حسابرسی میتواند در کیفیت اطالعات حسابداری و در نتیجه بر دقت پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی تأثیر گذار باشد. واژگان کلیدی: کیفیت حسابرسی، تخصص حسابرس در صنعت ، جریانهای نقدی عملیاتی * استادیار گروه حسابداری دانشگاه بوعلی سینا همدان) نویسنده مسئول( ir.ac.Basu@zalaghi ** دانشجوی کارشناسی ارشد حسابداری، دانشگاه بوعلی سینا همدان *** دانشجوی کارشناسی ارشد حسابداری، دانشگاه بوعلی سینا همدان 1396/3/1 :پذیرش تاریخ 1394/12/2 :دریافت تاریخ 166 فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی ـ سال 13 ـ شماره 53 ـ بهار 1396 مقدمه سرمایهگذاران، همواره در پی اطالعاتی هستند که آنان را در انتخاب بهترین سرمایه – گذاری و مناسبترین پورتفوی، یاری رساند. یکی از مباحث مهمی که تصمیم های سرمایهگذاران را تحت تأثیر قرار میدهد، کیفیت اطالعات حسابداری است. از سویی دیگر از موارد با اهمیت در حوزه تصمیمگیریهای اقتصادی و ادبیات مالی شرکتی، ارزشگذاری داراییها یا به عبارتی تعیین ارزش ذاتی داراییها میباشد. اولین و بنیادی ترین رویکرد برای این منظور، ارزش گذاری جریان نقد تنزیل شده است. طبق این رویکرد ارزش ذاتی دارایی، ارزش فعلی جریانهای نقدی مورد انتظار آن دارایی خواهد بود )بدری و همکاران،1392 .)بنابراین پیش بینی دقیق جریانهای نقدی آتی شرکت برای سرمایهگذاران بسیار حائز اهمیت است. پژوهشهای تجربی نشان میدهند، ارقام حسابداری توانایی پیشبینی دارند و میتوان ارزش پیشبینی کنندگی اطالعات حسابداری را به منزله 1 یکی از ویژگیهای کیفی اطالعات حسابداری پذیرفت )هندریکسن و بردا .)1991 ، در سالهاى اخیر، سرمایهگذاران و سهامداران خود را در حصارى از خبرها و آگهیهاى مربوط به انجام موارد خالف قاعده در حسابدارى گرفتار میبینند. این بی- نظمیها و موارد خالف عرف حسابدارى، اسامی متعددى چون حسابدارى متهورانه، مدیریت سود، هموارسازى سود و حسابدارى متقلبانه یا فریبآمیز به خود گرفته است )حساس یگانه و همکاران، 1389 .)به همین دلیل نیاز به حسابرس مستقل در چنین شرایطی ضرورت پیدا میکند. حسابرسی صورتهای مالی، از مهمترین ابزارهای حصول اطمینان از شفافیت اطالعات مالی شرکتها به شمار میرود و موجب افزایش قدرت پیش- بینی کنندگی اطالعات حسابداری میشود. درواقع، حسابرسی نوعی نظارت در شرکتها برای کاهش عدم تقارن اطالعاتی و کنترل آزادی عمل مدیران در گزارشگری مالی است 2( هانون و همکاران ، 2008 .)بنابراین کیفیت اطالعات حسابداری با افزایش کیفیت حسابرسی، افزایش مییابد و جریانهای نقدی عملیاتی آتی که به پشتوانه این اطالعات برآورد میگردد به واقعیت نزدیکتر خواهد شد. برخی مطالعات خارجی از قبیل بروسی و 3 همکاران )2007 ،)فالتح )2006 ،)داس و پاندیت )2010 )و مطالعات داخلی همچون یعقوبنژاد و امیری )1388 ،)نونهالنهر و همکاران)1389 ،)رمضان احمدی و 1. Hendriksen and Berda 2. Hanwen et al 3. Bruce et al تأثیر کیفیت حسابرسی بر دقت پیشبینی… 167 جمالی)1392 )و پورحیدری و همکاران)1391 )بر این نکته اشاره دارند که کیفیت حسابرسی، میتواند پیامدهایی چون افزایش کارایی سرمایهگذاری، بازده آتی سهام، قابلیت اتکای اقالم تعهدی، کیفیت سود و دقت پیشبینی سود را داشته باشد. با این وجود پژوهشی در مورد تأثیر کیفیت حسابرسی بر دقت پیش بینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی انجام نشدهاست. پژوهش پیش رو، ادبیات مربوط به این حوزه را با بررسی نقش مستقیم کیفیت حسابرسی بر دقت پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی پوشش میدهد، تا بتواند ارزش افزوده ای هرچند کوچک در ادبیات حوزه مورد پژوهش داشته باشد. مبانی نظری و پیشینه پژوهش چارچوب نظری حسابداری بر پایهی پیشبینی میزان، زمانبندی و عدم اطمینان مربوط به جریانهای نقدی، بنا شدهاست )هندریکسن و ون بردا، 1991 .)هیئت تدوین استانداردهای حسابداری مالی با تعیین پیشبینی جریانهای نقدی به عنوان یکی ازاهداف اساسی گزارشگری مالی، به طور تلویحی فرض کردهاند که استفاده کنندگان، از میان اطالعات تهیه شده گزارشگری مالی، الگوی تنزیل جریانهای نقدی مورد انتظار را به کار میبرند 1( ولک و تیرنی ، 1997 .)بخش عمده جریانهای نقدی واحدهای تجاری را جریانهای نقدی عملیاتی تشکیل میدهد. در واقع، جریانهای نقدی عملیاتی همان سود نقدی عملیاتی واحدهای تجاری است. جریانهای نقدی عملیاتی نسبت به سایر جریانهای نقدی، ثبات و ماندگاری بیشتری دارد و ارتباط آن با بازده نیز قویتر است )رین و 2 همکاران ،2006 .)بر همین اساس پژوهشگران برای پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی به ارائه و آزمون مدلهای متعددی پرداختهاند. در این مدلها از جریانهای نقدی عملیاتی و 3 سود عملیاتی سالهای گذشته به شکلهای متفاوتی برای پیشبینی استفاده شده است. فینگر 3 فینگر )1994 )بیان میکند که سودها چه به تنهایی مورد استفاده قرار گیرند و چه به همراه جریانهای نقدی، یک پیشبینی کننده مهم برای جریانهای نقدی آتی هستند. از نظر 4 دیچو و همکاران )1998 )سود جاری نسبت به جریانهای نقدی عملیاتی جاری توانایی بهتری در مورد پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی دارند. بر اساس نظر هیئت 1. Wolk and Tearney 2. Ryan et al 3. Finger 4. Dechow et al 168 فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی ـ سال 13 ـ شماره 53 ـ بهار 1396 استانداردهای حسابداری مالی نیز، سود حسابداری نسبت به جریانهای نقدی تاریخی در پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی برتری دارد )هیات استانداردهای حسابداری 1 مالی ، 1987 .)نتایج اکثر پژوهشها نیز این موضوع را تایید کرده است)برای نمونه بارث 2 و همکاران ، 2001 و لورک و ویلینگر 3 .)2009 ، با توجه به توضیحات ارائه شده در مورد اهمیت سود در پیش بینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی، همواره کیفیت سود حسابداری با مسائل و مشکلهای نمایندگی زیر سوال میرود و به دنبال آن مدیریت سود و دستکاری سود بیشتر اتفاق میافتد. مدیران شرکتها با استفاده از اقالم تعهدی اختیاری سودها را دستکاری میکنند تا منافع خود را حداکثر نمایندکه این موضوع سبب میشود میزان کیفیت اطالعات حسابداری به ویژه سود تعهدی کاهش یابد. کیفیت اقالم تعهدی معیار تشخیص ابهام موجود در مورد گردش وجه نقد آتی شرکت میباشد. کیفیت اقالم تعهدی از نظر سرمایهگذاران به معنی نزدیکی سود حسابداری به وجه نقد میباشد. بنابراین کیفیت ضعیف اقالم تعهدی باعث میشود که 4 مبهم بودن اطالعات افزایش یافته و ارزش پیشبینی کنندگی سود کاهش یابد )فرانسیس و همکاران، 2005 .)در این راستا پژوهش مشایخی و همکاران )1384 )نشان داد که شرکتها از طریق اقالم تعهدی اختیاری اقدام به مدیریت سود میکنند . نوروش و همکاران )1384 )نشان دادند که شرکتهای بزرگ از طریق اقالم تعهدی اقدام به مدیرت سود فرصت طلبانه مینمایند. تاری وردی و هکاران )1393 )نیز نشان دادند که مدیریت سود از طریق اقالم تعهدی باعث کاهش دقت پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی در شرکتهای بورس اوراق بهادار تهران شده است و هدف از انجام مدیریت سود در این شرکتها جهتگیری به سوی تحریف گزارشهای مالی و منافع فرصتطلبانه دارد. احمد پور و شهسواری)1392 )معتقدند که سود از طریق اقالم تعهدی اختیاری در شرکتهای ورشکسته سبب می شود که قابلیت اطمینان سود کاهش یافته و لذا اقالم تعهدی اختیاری در پیش بینی سود های آینده نسبت به معیارهای کیفیت سود بیشتر بکار گرفته شوند. همان طور که اشاره شد یکی از اهداف گزارشگری سود، پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی برای استفاده کنندگان از صورتهای مالی است. در این راستا افراد به دنبال 1. Financial Accounting Standards Board 2. Barth et al 3. Lorek and Willinger 4. Francis et al تأثیر کیفیت حسابرسی بر دقت پیشبینی… 169 کیفیت سودی هستند که بتواند جریانهای نقدی عملیاتی آتی را برآورد نماید و در صورتی که سود گزارش شده توسط واحد تجاری از کیفیت باالیی برخوردار باشد افراد بیشتری برای تصمیمگیری از آن استفاده میکنند )تاری وردی و همکاران، 1392 .)در این میان حسابرسی با کیفیت باال یکی از راههای مؤثر در کنترل دستکاری سود از طریق اقالم تعهدی اختیاری میباشد )ایزدینیا و میرزائی،1394 .)نقش حسابرسان مستقل در محدود کردن اعمال نظرات فرصت طلبانه از سوی مدیریت سبب افزایش کیفیت سود و قابلیت 1 اتکای گزارشگری میگردد )تاریوردی و همکاران، 1393 .)بیکر و همکاران )1998( بیان میکنند که کیفیت باالی حسابرسی، قابلیت اتکای گزارشگری را با کاهش خطاهای 2 عمدی و غیر عمدی در سود تاریخی افزایش میدهد. به نظر دیفوند )1992 )مؤسسه حسابرسی با کیفیتتر باعث کاهش مدیریت سود میشود و هر قدر میزان حسابهایی نظیر حسابهای دریافتنی، حسابهای پرداختنی و موجودیها )حسابهای مربوط به اقالم تعهدی اختیاری( بیشتر باشد تقاضا برای نظارت بهتر و حسابرسی با کیفیتتر افزایش می- یابد. بنابراین با افزایش کیفیت حسابرسی و اثر بخشی فرآیند حسابرسی، کیفیت اطالعات حسابداری به ویژه کیفیت اقالم تعهدی سود افزایش مییابد و انتظار میرود به پشتوانه آن دقت پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی نیز افرایش یابد. مفهوم ” کیفیت حسابرسی” یکی از اجزای کیفیت گزارشگری مالی است. منظور از کیفیت گزارشگری مالی این است که گزارشهای مالی تا چه اندازه واقعیت اقتصادی 3 شرکت را به طور منصفانه نشان میدهند )دیفوند و ژانگ ، 2014 .)عوامل مختلفی همچون تجربیات حسابرس، میزان دعاوی حقوقی بر علیه حسابرس، اندازه مؤسسه حسابرسی، انگیزه کسب شهرت، وجود کمیته حسابرسی در واحد مورد رسیدگی، سابقه مؤسسه حسابرسی، تخصص حسابرس، بررسی همپیشگان، دوره تصدی حسابرس، حق الزحمه حسابرسی و … بر کیفیت حسابرسی تأثیر گذارند )ایزدینیا و همکاران، 1392 .)در پژوهش حاضر از سه معیار اندازه مؤسسه حسابرسی، تخصص حسابرس در صنعت و دوره تصدی حسابرس که در اکثر پژوهشها )اشاره شده در قسمت پیشینه پژوهش( به عنوان معیارهای کیفیت حسابرسی در نظرگرفته شدهاند، استفاده میشود که در ادامه تشریح میشوند. 1. Beckr 2. Defond 3. DeFond and Zhang 170 فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی ـ سال 13 ـ شماره 53 ـ بهار 1396 اندازه مؤسسه حسابرسی اندازه مؤسسه حسابرسی یکی از ویژگیهایی است که بر کیفیت حسابرسی اثر دارد. مؤسسههای حسابرسی بزرگتر، خدمات حسابرسی را با کیفیت بیشتری ارائه میکنند، زیرا عالقهمندند شهرت بهتری در بازار کار کسب کنند و از طرفی چنین مؤسسههایی به دلیل دسترسی به منابع و امکانات بیشتر برای آموزش حسابرسان خود و انجام آزمونهای 1 مختلف، خدمات حسابرسی را با کیفیت باالیی در اختیار قرار می دهند )دی آنجلو ، 2 1981 .)الیی و گول )2008 )بر این عقیدهاند که شرکتهایی که تحت مؤسسههای حسابرسی بزرگ و مشهور حسابرسی شدهاند اقالم تعهدی کمتری نسبت به سایر شرکتها نشان میدهند و کیفیت اقالم تعهدی باالتری دارند. در نتیجه میتوان انتظار داشت که با افزایش کیفیت اقالم تعهدی و کیفیت سود، دقت پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی افزایش یابد. تخصص حسابرس در صنعت 3 در پژوهش کند )2008 )که از طریق پرسشنامه صورت گرفت و پاسخدهندگان آن مؤسسههای حسابرسی بودند، تخصص حسابرس در صنعت بدین گونه تعریف شد: » تخصص حسابرس در صنعت شامل به وجود آوردن افکار سازنده به منظور کمک )خلق ارزش افزوده( به صاحبکاران، همچنین فراهم کردن دیدگاهها و یا راهکارهای تازه برای برخی از موضوعاتی میشود که صاحبکاران در صنایع مربوط به خود با آن رو به رو میشوند«. جهت اندازه گیری تخصص حسابرس در صنعت رویکرد سهم بازار و رویکرد سهم پورتفو دو روشی هستند که در اغلب پژوهشها برای سنجش این معیار استفاده میشوند )اعتمادی و همکاران، 1389 .)دان و مایهی 4 )2004 ،)بیان میکنند حسابرسانی که در صنعت مورد نظر تخصص دارند، به دلیل داشتن توانایی بیشتر در شناسایی و برخورد با مشکالت ویژه آن صنعت، میتوانند حسابرسی را با کیفیت بیشتری انجام دهند. افزون بر این، هرچه مؤسسه حسابرسی تجربه بیشتری در صنعت خاصی کسب کند، به دلیل افزایش حسن شهرت، عالقه بیشتری به ارائه خدمات حسابرسی با کیفیت برتر پیدا 1. DeAngelo 2. Lai and Gul 3. Kend 4. Dunn and Mayhew تأثیر کیفیت حسابرسی بر دقت پیشبینی… 171 میکند. کریشنان 1 )2003 )معتقد است که صاحبکارانی که از حسابرس متخصص صنعت استفاده نمیکنند نسبت به سایرین اقالم تعهدی اختیاری بیشتری دارند که به معنای داشتن کیفیت سود پایینتر برای آنها میباشد و میتواند دقت پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی را کاهش دهد. دوره تصدی حسابرس در مورد تأثیر تداوم انتخاب حسابرس بر کیفیت حسابرسی، دو دیدگاه وجود دارد. از یک سو اعتقاد بر این است که رابطه بلندمدت میان صاحب کار و حسابرس، موجب نزدیکی بیش ازحد آنان شده و این نزدیکی به استقالل حسابرس و کیفیت حسابرسی آسیب میرساند. دیدگاه دیگر به مشکلهای حسابرسی در سالهای اولیه رابطه حسابرس با صاحبکار اشاره میکند. بر این اساس، نداشتن آشنایی دقیق با مواردی چون نوع عملیات، سیستم حسابداری و ساختار کنترل داخلی شرکت مورد رسیدگی، افزون بر این که موجب افزایش هزینههای حسابرسی میشود، ممکن است بر احتمال دست نیافتن 2 حسابرس به اشتباهها و تخلفهای اساسی بیفزاید )کمران ، 2005 .)بنابراین، در صورت تداوم انتخاب حسابرس، اشتباههای احتمالی اطالعات حسابداری به آسانی کشف و این عمل، موجب افزایش کیفیت اطالعات حسابداری و درنتیجه افزایش توان پیشبینی این 3 اطالعات میشود. کیم و همکاران )2006 )و چانگ )2004 )بر این عقیدهاند که سطح اقالم تعهدی اختیاری در پی تغییر حسابرس کاهش مییابد. به اعتقاد آنها ا اعمال هر گونه محدودیت بر روابط حسابرس و صاحبکار، کیفیت حسابرسی را بهبود میبخشد. مایرز و 4 همکاران )2003 )نیز معتقد است که با طوالنی شدن همکاری حسابرس با صاحبکار، پراکندگی در توزیع اقالم تعهدی اختیاری کاهش مییابد، به عبارت دیگر روابط بلند مدت میتواند به اعمال قدرت از سوی حسابرسان منجر شود تا بدین وسیله دستکاری اقالم تعهدی توسط مدیریت کاهش یابد که در نتیجه آن انتظار میرود دقت پیشبینی جریان- های نقدی عملیاتی آتی کاهش یابد. 1. Krishnan 2. Cameran 3. Chung 4. Myers et al 172 فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی ـ سال 13 ـ شماره 53 ـ بهار 1396 پیشینه پژوهش 1 کیم و همکاران )2003 )دریافتندکه تفاوت اثربخشی مؤسسههای حسابرسی بزرگ با مؤسسههای حسابرسی کوچک، از تضاد بین انگیزه مدیران شرکتها و حسابرسان در گزارشگری نشأت میگیرد و مؤسسههای حسابرسی بزرگ در پیشگیری از دستکاری سود، نسبت به مؤسسه های کوچک اثربخشی بیشتری دارند که خود موجب افزایش کیفیت اطالعات حسابداری میشود. از این رو، توانایی پیشبینی کنندگی اطالعات حسابداری برای جریان نقد عملیاتی آتی افزایش مییابد. همچنین فالتح )2006 )نشان داد که باال بودن دوره تصدی حسابرس، موجب افزایش شناخت و تخصص حسابرس در صنعت صاحب کار شده و موجب باال رفتن سطح کیفیت حسابرسی خواهد شد. لی و 2 رودن )2007 )نشان دادند حسابرسی با کیفیت باالتر، رابطه مثبت و معناداری با دقت پیشبینی سود دارد. بنابراین، میتوان انتظار داشت که مؤسسههای حسابرسی مشهور )بزرگ( شرکتها را به ارائه پیشبینیهای دقیقتر سود ترغیب کنند. 3 چمبرز و پاین )2008 )در پژوهشی خود به این نتیجه رسیدند، بازده عملیاتی مربوط به اقالم تعهدی غیرعادی با کیفیت حسابرسی رابطه منفی دارد. بنابراین مؤسسههای حسابرسی 4 در فرایند گزارشگری مالی نقش کلیدی ایفا میکنند. جردن و همکاران )2010 )در بررسی اثر کیفیت حسابرسی بر مدیریت سود برای دستیابی به سود مورد نظر، به این نتیجه دست یافتند که صاحبکاران 4 مؤسسه بزرگ حسابرسی کمتر اقدام به جهت دهی سود به سمت دستیابی به سود مبنا میکنند. 5 هامز و همکاران )2013 )به بررسی ارتباط بین کیفیت حسابرسی و اقالم تعهدی اختیاری در شرکتهای با ارزشگذاری باال پرداختند، آنها برای اندازهگیری کیفیت حسابرسی از چهار معیار اندازه مؤسسه، تخصص حسابرس در صنعت، طول دوره تصدی طوالنی و حسابرس متخصص در صنعت با طول دوره تصدی طوالنی استفاده کردند. نتایج این پژوهش نشان میدهد که میان اقالم تعهدی اختیاری و کیفیت حسابرسی ارتباطی معکوس برقرار است و در شرکتهای با ارزشگذاری باال شدت این رابطه کاهش مییابد. مجتهدزاده و آقایی )1383 ،)عوامل تأثیرگذار بر کیفیت حسابرسی را مورد بررسی قرار 1. Kim et al 2. Lee and Roden 3. Chambers and Payne 4. Jordan et al 5. Houmes et al تأثیر کیفیت حسابرسی بر دقت پیشبینی… 173 دادند. آنها معیارهایی چون، سطح دورههای آموزشی ضمن کار و داشتن تخصص در صنعت، اعتبار و شهرت صاحب کار و برخی موارد دیگر از جمله عوامل تأثیرگذار بر کار حسابرسی و کیفیت آن میدانند. ابراهیمی کردلر و سیدی )1387 )در پژوهش خود دریافتند که اندازه مؤسسه حسابرسی باعث کاهش سطح اقالم تعهدی اختیاری میشود، این در حالی است که حساس یگانه و همکاران )1389 )به تفاوت معنیداری بین اقالم تعهدی اختیاری شرکتهای حسابرسی شده توسط سازمان حسابرسی )به عنوان مؤسسه بزرگ( و مؤسسات عضو جامعه حسابداران رسمی ایران ) به عنوان مؤسسات غیر بزرگ( دست نیافتند. علوی طبری و همکاران )1388 ،)رابطه بین کیفیت حسابرسی و پیشبینی سود را بررسی نمودند. نتایج تحقیق آنها نشان میدهد کیفیت حسابرسی، که بر اساس اندازه حسابرس و تخصص حسابرس در صنعت تعیین میشود، با پیشبینی دقیقتر سود رابطه مستقیم دارد. نونهالنهر و همکاران )1389 )نیز رابطة بین کیفیت حسابرسی و کیفیت اقالم تعهدی را مورد بررسی قرار داده و دریافتند شرکتهایی که حسابرسی آنها را حسابرسانی با کیفیت باالتر انجام دادهاند، در مقایسه با شرکتهایی که حسابرسی آنها به دست حسابرسهایی با کیفیت پایینتر انجام شده است، دارای ضریب پایداری اقالم تعهدی بیشتری بوده و در نتیجه قابلیت اتکای اقالم تعهدی باالیی دارند. آقایی و شاکری )1389 )کاربرد نسبتهای نقدینگی، جریان نقدی و حسابداری تعهدی در پیشبینی جریان نقدی عملیاتی آتی را بررسی نمودند. نتایج این پژوهش نشان میدهد که مدل جریان نقدی و اجزای تعهدی سود، توان پیشبینی بهتری نسبت به مدل سود دارد. همچنین نتایج نشان دادهاند نسبتهای نقدینگی توان پیشبینی جریان نقد آتی را ندارند. مهدوی و صابری )1389 ،)تدوین مدل بهینه پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی را در شرکتهای بورس اوراق بهادار تهران را بررسی نمودند. نتایج آنها نشان می- دهد که تفکیک سود به اجزای نقدی و تعهدی، توانایی پیشبینی جریانهای نقدی را افزایش میدهد. همچنین، مدل تفکیک سود به شش جزء نقدی و تعهدی، بهترین مدل برای پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی میباشد. کرمی و همکاران )1390 )با مالک قراردادن دوره تصدی حسابرس به عنوان شاخصی برای کیفیت حسابرسی به بررسی رابطه آن با مدیریت سود پرداختند. در این پژوهش ابتدا رابطه میان دوره تصدی و قدر مطلق اقالم تعهدی اختیاری به عنوان انعطافپذیری در 174 فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی ـ سال 13 ـ شماره 53 ـ بهار 1396 مدیریت سود مورد آزمون قرار گرفته است که نتایج آن نشان داد با افزایش دوره تصدی حسابرس، انعطاف پذیری مدیریت در استفاده از اقالم تعهدی اختیاری افزایش مییابد. سپس در بررسی رابطه میان دوره تصدی و سطح اقالم تعهدی اختیاری، نتایج رابطه منفی و معنادار را نشان میدهد و بیانگر این ادعاست که مدیریت از انعطاف پذیری به وجودآمده در جهت منفی استفاده میکند. آقایی و ناظمی اردکانی )1391 )در پژوهشی رابطه تخصص حسابرس در صنعت و مدیریت اقالم تعهدی اختیاری را بررسی نمودند. آنها از رویکرد سهم بازار به منظور تعیین حسابرس متخصص صنعت استفاده کردند. نتایج آن پژوهش نشان داد شرکتهایی که حسابرس آنها متخصص صنعت است، دارای سطح مدیریت اقالم تعهدی اختیاری پایینتر میباشند. پورحیدری و همکاران )1391 )به بررسی ارتباط کیفیت حسابرسی با توانایی پیشبینی سود از دیدگاه سرمایهگذاران پرداختند. یافتههای آنها بیانگر آن است زمانی که صورتهای مالی شرکتها توسط سازمان حسابرسی مورد رسیدگی قرار گرفته است، سرمایهگذاران قادر به پیشبینی بهتر سودهای آینده هستند. با این حال، این نتایج در شرکتهای زیان ده قابلیت کاربرد ندارد. جبارزاده کنگرلویی و دهقان )1392 )نقش اقالم تعهدی در پیشبینی جریانهای نقدی آتی را بررسی نمودند. نتایج آنها نشان داد که افزودن اقالم تعهدی به مدل جریانهای نقدی جاری، قدرت پیشبینی جریانهای نقدی آتی را افزایش داده و همچنین قدرت توضیحی اقالم تعهدی حسابداری در پیشبینی جریانهای نقدی آتی، در شرایط وجود دستکاری اقالم حسابداری، کاهش مییابد. تاری وردی و همکاران )1393 )تأثیر مدیریت سود بر دقت پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی را بررسی نمودند. آنها برای دقت پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی از طریق اجزای سود عملیاتی از مدل تعدیل شده بارث و همکاران )2001 )استفاده نمودند. نتایج پژوهش حاکی از آن بود که مدیریت سود از طریق اقالم تعهدی باعث کاهش دقت پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی میشود و انجام مدیریت سود جهتگیری به سمت تحریف گزارشهای مالی و منافع فرصتطلبانه دارد. ایزدینیا و میرزائی )1394 )تأثیر ارزشگذاری باالی سهام بر رابطه بین کیفیت حسابرسی و اقالم تعهدی اختیاری را بررسی نمودند و از متغیرهای اندازه مؤسسه حسابرسی، دوره تصدی حسابرس، تخصص حسابرس در صنعت و حسابرس متخصص در تأثیر کیفیت حسابرسی بر دقت پیشبینی… 175 صنعت با طول دوره تصدی باال به عنوان معیارهای کیفیت حسابرسی استفاده کردند. نتایج این پژوهش نشان داد که میزان اثر منفی کیفیت حسابرسی بر اقالم تعهدی اختیاری در بین شرکتهای با ارزشگذاری باالی سهام کاهش مییابد. فرضیههای پژوهش با توجه به مطالب بیان شده در بخش مبانی نظری و پیشینه و در جهت دستیابی به اهداف پژوهش فرضیههای پژوهش به صورت زیر تدوین میشود: فرضیه اول: بین تخصص مؤسسه حسابرسی و دقت پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی، رابطه معناداری وجود دارد. فرضیه دوم: بین اندازه مؤسسه حسابرسی و دقت پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی، رابطه معناداری وجود دارد. فرضیه سوم: بین تداوم دوره تصدی حسابرس و دقت پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی، رابطه معنادارای وجود دارد. روش پژوهش پژوهش پیش رو از نوع توصیفی و براساس ماهیت و روش، از نوع همبستگی است. با توجه به اینکه پژوهش حاضر میتواند در فرایند تصمیم گیری سرمایه گذاران مورد استفاده قرار گیرد، از نوع پژوهشهای کاربردی به شمار می رود. در این پژوهش برای تدوین مبانی نظری، از کتاب ها و مجله های تخصصی فارسی و التین استفاده شده است و برای گردآوری داده های آن، پایگاه رسمی شرکت بورس اوراق بهادار تهران، صورتهای مالی شرکتهای بورسی و نرم افزار رهآورد نوین استفاده شده است. در این مرحله پس از جمع آوری داده های آماری برای جمعبندی و محاسبات مورد نیاز، از نرمافزار اکسل و برای تجزیه و تحلیل دادهها از نرمافزار Eviews نسخه 8 استفاده گردیده است. جامعة آماری این پژوهش، کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، بین سالهای 1386 تا 1392 هستند که برای انتخاب نمونه از کل دادههای در دسترس استفاده شده است. در گام اول، تمام شرکتهایی که میتوانستند در نمونهگیری شرکت کنند انتخاب شدند. در گام دوم از بین کلیه شرکتهای موجود، شرکتهایی که واجد 176 فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی ـ سال 13 ـ شماره 53 ـ بهار 1396 هر یک از شرایط زیر نبودهاند، حذف شده و درنهایت شرکتهای باقی مانده برای آزمون فرضیهها انتخاب شدهاند: · سال مالی شرکت منتهی به 29 اسفند ماه باشد. · جزء شرکتهای واسطهگری مالی )بانکها، سرمایه گذاریها و لیزینگ( نباشد. در این گونه شرکتها دستکاری سود از طریق اقالم تعهدی اختیاری کمتر صورت میگیرد و بیشتر از طریق فروش سرمایهگذاریها و سایر روشها انجام میشود )تاری وردی و همکاران، 1393.) · کلیه دادههای مورد نیاز پژوهش برای شرکتهای مورد بررسی موجود باشد. · معامالت سهام شرکت بیش از یک ماه در بورس اوراق بهادار متوقف نباشد. · شرکت طی سالهای 1386 تا 1392 تغییر سال مالی نداده باشد. در نهایت تعداد 97 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، شرکتهای نمونه این پژوهش را تشکیل دادند. مدل و متغیرهای پژوهش پس از گردآوری مشاهدات، به منظور آزمون فرضیههای پژوهش، مدل )1 )برآورد شده است: که در آن CFOFA دقت پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی، SPEC تخصص مؤسسه حسابرسی در صنعت، TENURE دوره تصدی حسابرس، AUDITSIZE اندازه مؤسسه حسابرسی، FIRMSIZE اندازه شرکت و MTB شاخص رشد میباشند. متغیر وابسته دقت پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی(CFOFA :(در این پژوهش از مدل بارث و همکاران )2001 )برای تعیین دقت پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی استفاده میشود. همچنین تاری وردی و همکاران) 1393 )و مهدوی و صابری )1389 )این مدل را به عنوان مدل برتر برای پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی در میان شرکتهای بورس ?????? = ?0?????? + ?1???????? + ?2??????????? )1 مدل + ?3?????????? + ?4????? + ?? تأثیر کیفیت حسابرسی بر دقت پیشبینی… 177 اوراق بهادار تهران در پژوهش خود استفاده نمودهاند. مدل مذکور به شرح زیر میباشد: که در آن CFOit جریان نقدی حاصل از عملیات برای شرکت i در سال t ،ARit ∆تغییر در حسابهای دریافتنی، INVit ∆تغییر در موجودیها، APit ∆تغییر در حسابهای های ثابت مشهود و نامشهود it هزینه استهالک دارایی پرداختنی و بدهیهای معوق، DEPR ، OTHERit خالص سایر اقالم تعهدی است که طبق رابطه )1 )محاسبه میشود: های ابتدای دوره OPit سود عملیاتی است. همچنین متغیرهای مدل )2 )با استفاده از دارایی همگن شدهاند. معیار تجربی اندازهگیری دقت پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی، قدر مطلق پسماند- | میباشد. این پسماندها عدم ارتباط جریانهای نقدی �?� های مدل)2 )یعنی ��| = �????� عملیاتی آتی با سودهای عملیاتی جاری را منعکس میکند. هر قدر اندازه پسماندها کمتر باشد، نشانگر باالتر بودن دقت پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی میباشد. متغیرهای مستقل اندازه مؤسسه حسابرسی(AUDITSIZE :(اندازه مؤسسه حسابرسی یک متغیر موهومی است که اگر شرکت از سوی سازمان حسابرسی مورد رسیدگی قرار گرفته باشد، عدد یک و در غیر این صورت عدد صفر را میپذیرد ) حساس یگانه و همکاران، 1389.) تخصص حسابرس در صنعت(SPEC :(در این پژوهش از سهم بازار به عنوان شاخصی برای اندازهگیری تخصص حسابرس درصنعت استفاده شده است. هر چه سهم بازار مؤسسهی حسابرسی بیشتر باشد، تخصص صنعت و تجربهی آن نسبت به دیگر رقبا بیشتر است. سهم بازار مؤسسه حسابرسی مجموع داراییهای تمام صاحبکاران یک مؤسسه حسابرسی خاص در یک صنعت خاص تقسیم بر مجموع داراییهای صاحبکاران در این 1 صنعت است و فرمول آن به شرح زیر است: )سان و لیو ، 2013؛ اعتمادی و همکاران، )1388 1. Sun and Liu مدل )2 ????,?+1 = ?0 + ?1????? + ?2∆???? + ?3∆????? + ?4∆???? + ?5?????? + ?6??????? + ??? رابطه 1???? − (????? + ∆???? + ∆????? + ∆???? + ??????) ) 178 فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی ـ سال 13 ـ شماره 53 ـ بهار 1396 که در آن، MSik سهم بازار مؤسسهی حسابرسی iام در صنعت kام؛ TA مجموع داراییهای صاحب کاران؛ i نماد مؤسسهی حسابرسی؛ j نماد شرکت صاحبکار؛ k نماد صنعت مورد نظر؛ Jik نماد تعداد صاحبکاران مؤسسهی حسابرسی i ام در صنعت k ام و Ik نماد تعداد موسسات حسابرسی در صنعت kام است. با پیروی از سان و لیو )2013 )و اعتمادی و همکاران )1388 ،)مؤسساتی در این تحقیق به عنوان متخصص صنعت در نظر گرفته میشوند که سهم بازارشان بر اساس معادله زیر برقرار باشد: که در آن، NK تعداد شرکتهای موجود در صنعت kام است. بنابراین، اگر شرکت توسط مؤسسه حسابرسی متخصص صنعت حسابرسی شده باشد 1=SPEC ،در غیر این صورت صفر خواهد بود. 1 دوره تصدی حسابرس(TENURE :(میزر )1997 )بر این باورند که تداوم انتخاب حسابرس، تعداد سالهای پیاپی است که یک حسابرس مسئولیت حسابرسی یک شرکت را برعهده می گیرد. برای گردآوری اطالعات تداوم انتخاب حسابرس، از گزارشهای حسابرسی شرکتها استفاده می شود. با توجه به در دسترس بودن این گزارشها از سال 1376 این سال به منزله سال پایه انتخاب شده است. متغیرهای کنترلی اندازه شرکت(FIRMSIZE :(برابر با لگاریتم ارزش دفتری جمع داراییهای شرکت میباشد. شاخص رشد(MTB :(برابر نسبت ارزش بازار حقوق صاحبان سهام به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام میباشد. یافتههای پژوهش 1. Moizer رابطه2) MSik = ∑ TAijk Jik j=1 ∑ ∑ TAijk Jik j=1 Ik i=1 )3 رابطه MSik > 1 NK ∗ 1.2 تأثیر کیفیت حسابرسی بر دقت پیشبینی… 179 آمار توصیفی برای در اختیار قراردادن نمایی کلی از خصوصیات مهم متغیرهای محاسبه شده، در جدول )1 )برخی از مفاهیم آمار توصیفی این متغیرها، شامل میانگین، میانه، انحراف معیار، حداقل و حداکثر مشاهدات درج شدهاند. جدول)1 )آمارههای توصیفی متغیرهای پژوهش متغیرها نماد میانگین میانه حداکثر حداقل انحراف معیار دقتپیشبینی‌جریانهای‌ نقدی‌عملیاتی‌آتی CFOFA 0/065 0/048 0/000 0/227 0/061 AUDIT اندازه‌مؤسسه‌حسابرسی SIZE 0/410 0/000 1/0000 0/000 0/213 0/489 0/000 1/000 0/000 0/390 SPEC حسابرس‌تخصص 2/464 1/000 9/000 3/000 3/786 TENUR حسابرس‌تصدی‌دوره FIRM اندازه‌شرکت SIZE 0/826 11/337 15/209 13/462 13/336 1/816 0/467 8/571 1/931 2/524 MTB رشد‌شاخص میانگین و میانه متغیر دقت پیشبینی 065/0 و 061/0 است. میانگین و میانه تخصص صنعت حسابرس برابر 39/0 و صفر است. میانگین دوره تصدی حسابرس 78/3 است و نشان میدهد بیشتر شرکتها مورد بررسی تقریبا برای 4 سال حسابرس خود را تغییر ندادهاند. از آنجا که متغیر اندازه مؤسسه حسابرسی یک متغیر موهومی )صفر و یکی( میباشد آمارههای میانگین و میانه برای آن معنایی نداشته و ارائه نشده اند. به طور کلی نزدیک بودن میانگین و میانه متغیرها نشان میدهد که دادههای پژوهش از توزیع نرمالی برخوردارند. آمار استنباطی برآورد دقت پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی ابتدا برای محاسبه دقت پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی )متغیر وابسته( مدل 2 برآورد شدهاست و باقیماندههای آن به عنوان معیار دقت پیشبینی برای آزمون فرضیههای 180 فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی ـ سال 13 ـ شماره 53 ـ بهار 1396 پژوهش استفاده شدهاست. نتایج برآورد مدل 2 در جدول)2 )مشاهده میشود. جدول)2 )برآورد مدل 2 برای تعیین دقت پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی متغیرها ضریب تی استیودنت معناداری VIF 1/064 0/954 0/057 0/001 مبدأ‌از‌عرض CFO * 1/189 0/000 8/327 0/525 ∆AR * 1/292 0/000 3/639 0/309 ∆INV * 1/089 0/000 3/921 0/389 ∆AP * 1/080 0/000 5/242 0/545 1/07 0/262 1/124 0/813 DEPR OTHER * 1/062 0/000 4/098 0/380 ضریب‌تعیین 90/48 درصد ضریب‌تعیین‌تعدیل‌شده 32/42 درصد دوربین- واتسون 27/2 آماره‌فیشر‌)معناداری( * )0/00( 6/73 )0/27( 1/20 )معناداری)پاگان-بروش‌آماره( 0/08( 2/06 )معناداری‌)چاو‌آماره * معناداری در سطح 1 درصد 1 با توجه به جدول )2 )معنادار نبودن آمارههای چاو )06/2 )و بروش-پاگان 2 نشان( 1/20( میدهد برای برآورد مدل مذکور رویکرد دادههای ترکیبی به ترتیب بر رویکردهای 3 اثرهای ثابت 4 و تصادفی ارجحیت دارد. همچنین نتایج نشان میدهد ضریب متغیرهای جریانهای نقدی عملیاتی)525/0 ،)تغییرمانده حسابهای دریافتنی )309/0 ،)تغییرمانده موجودی مواد و کاال )389/0 ،)تغییرمانده حسابهای پرداختنی )545/0 )و سایر اقالم 5 تعهدی )380/0 )همگی در سطح 1 درصد معنادارند. مقادیر آماره عامل تورم واریانس نیز 6 نشان میدهد متغیرهای مستقل با هم مشکل همخطی ندارند. زمانی که مقدار آماره عامل تورم واریانس کمتر از 5( در برخی دیگر از منابع عدد 10 نیز ذکر شده است( باشد، شواهدی از وجود همخطی چندگانه بین متغیرهای مستقل مدل وجود ندارد )افالطونی، 1392 .)معناداری آماره فیشر )01/3 )در سطح 1 درصد بیانگر معناداری کل مدل است. 7 ضریب تعیین و ضریب تعیین تعدیلشده نشان میدهد متغیرهای مستقل حدود 42 درصد 1.Chow test 2. Breusch-Pagan test 3.Fixed effects 4.Random effects 5. Variance Inflation Factor (VIF) 6. Multicolinearity 7. Adjusted R-squared تأثیر کیفیت حسابرسی بر دقت پیشبینی… 181 1 از تغییرات متغیر وابسته را تبیین میکنند. مقدار آماره دوربین- واتسون )920/1 )نیز نشان میدهد باقی ماندههای مدل )2 )که نشاندهنده دقت پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی هستند، خود همبستگی سریالی ندارند. لذا نتایج بدست آمده کاذب نیست و برای محاسبه متغیر وابسته در این پژوهش، میتوان بدان اتکا نمود. نتایج حاصل از آزمون فرضیهها برای آزمون هر سه فرضیه پژوهش مدل )1 )برآورد گردیده که نتایج آن در جدول )3 ) ارائه شده است. با توجه به معنادار بودن آمارههای چاو )48/1 )و بروش- پاگان )30/105 ) نشان میدهد برای برآورد مدل مذکور به ترتیب رویکردهای اثرهای ثابت و تصادفی 2 رویکرد دادههای ترکیبی ارجحیت دارند و آماره آزمون هاسمن )51/19 )نشان میدهد که رویکرد اثرهای ثابت بر رویکرد اثرهای تصادفی ارجحیت دارد. نتایج برآورد مدل)1 ) با رویکرد اثرات ثابت در جدول)3 )مشاهده میشود. جدول)3 )برآورد مدل 1 برای آزمون فرضیههای اول، دوم و سوم متغیرها ضریب تی استیودنت معناداری VIF * عرض‌از‌مبدأ 1/002 0/000 23/599 1/217 SPEC ** 1/108 0/040 2/096 0/109 TENURE ** 1/068 0/041 2/074 -0/015 AUDITSIZE ** 1/005 0/034 2/123 0/084 FIRMSIZE * 1/260 0/007 2/722 7/310 MTB * 1/003 0/000 -5/059 -0/009 * ضریب‌تعیین‌تعدیل‌شده 99/37 درصد آماره‌فیشر‌)معناداری( )0/00( 2/81 دوربین- واتسون 45/2 آماره‌هاسمن * )0/00( 19/51 * 48/1( 02/0 )آماره‌بروش-پاگان)معناداری( ** آماره‌چاو‌)معناداری( )0/00( 105/30 *معناداری در سطح 1 درصد. ** معناداری در سطح 5 درصد نتایج نشان میدهد که ضریب متغیرهای تخصص حسابرس در صنعت )109/0 ،)دوره تصدی حسابرس )015/0 )-و اندازه حسابرس همگی در سطح 5 درصد معنادارند و 1. Durbin-Watson 2. Hausman Test 182 فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی ـ سال 13 ـ شماره 53 ـ بهار 1396 ضریبهای عرض از مبدأ )217/1 ،)اندازه شرکت )310/7 )و ارزش بازار به ارزش دفتری )009/0 )-نیز در سطح 1 درصد معنادار هستند. مقدار شاخص عامل تورم واریانس نیز نشان میدهد که متغیرهای مستقل با هم مشکل همخطی شدید ندارند. معناداری آماره فیشر )81/2 )در سطح 1 درصد نشاندهنده معناداری کلی مدل برآورد شده است. مقدار آماره دوربین واتسون )45/2 )حاکی از عدم وجود مشکل خودهمبستگی سریالی مرتبه اول در اجزای اخالل مدل برآورد شده است. لذا نتایج مدل برآورد شده کاذب نیست و برای آزمون فرضیههای اول و دوم و سوم )در حالت رابطه خطی(، قابل اتکاست. ضریب تعیین تعدیلشده نیز نشان میدهد که متغیرهای مستقل حدود 38 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین مینمایند. مثبت و معنادار بودن ضریب تخصص حسابرس در صنعت نشان میدهد که تخصص حسابرس در صنعت با دقت پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی رابطه مثبت و معناداری دارد. در نتیجه شرکتهایی که از سوی حسابرسان متخصص درصنعت حسابرسی میشوند، جریانهای نقدی عملیاتی پیشبینی شده آنها با مقادیر واقعی انحراف کمتری دارد. بنابراین وجود حسابرسان متخصص در افزایش کیفیت گزارشگری مالی و افزایش دقت پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی نقش مهمی ایفا می کند. این موضوع بیانگر عدم رد فرضیه اول پژوهش است. همچنین مثبت و معنادار بودن ضریب متغیر اندازه مؤسسه حسابرسی بیانگر آن است که بین اندازه مؤسسه حسابرسی با دقت پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. در نتیجه شرکتهایی که از سوی مؤسسههای بزرگ حسابرسی میشوند، جریانهای نقدی عملیاتی پیشبینی شده آنها با مقادیر واقعی انحراف کمتری دارد.آنان معتقد هستند که مؤسسه های حسابرسی بزرگ، به دلیل حفظ حسن شهرت خود، موجب کاهش ریسک اطالعاتی و افزایش کیفیت گزارشگری میشوند که در نتیجه، سرمایهگذاران نسبت به جریانهای نقدی عملیاتی آتی و صحت آن اطمینان پیدا میکنند. این موضوع بیانگر عدم رد فرضیه دوم پژوهش است. از سویی دیگر با توجه به جدول)3 )منفی و معنادار بودن ضریب دوره تصدی حسابرس نشان میدهدکه بین دوره تصدی حسابرس بادقت پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی رابطه منفی و معناداری وجود دارد. نتایج بیان میکند که با افزایش تداوم حسابرسی، دقت پیش بینی جریانهای نقدی عملیاتی کاهش مییابد. بنابراین بر اساس دیدگاه اول تداوم تأثیر کیفیت حسابرسی بر دقت پیشبینی… 183 حسابرس، رابطه بلندمدت میان صاحبکار و حسابرس، موجب نزدیکی بیش از حد آنان شده و این نزدیکی، به استقالل حسابرس آسیب رسانده و موجب کاهش کیفیت حسابرسی شده است که نتیجه آن، کاهش قدرت پیشبینی کنندگی اطالعات حسابداری برای جریانهای نقدی عملیاتی آتی است. مثبت بودن ضریب اندازه شرکت و منفی بودن ضریب نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری، بهترتیب رابطه مستقیم و معکوس با دقت پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی را نشان میدهند. نتیجهگیری سود حسابداری از ارقام با اهمیت در پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی مورد انتظار به شمار میرود. با افزایش تضاد منافع میان مدیران و مالکان و بروز مسائل نمایندگی، کیفیت سود حسابداری زیر سوال میرود. مدیران شرکتها با استفاده از اقالم تعهدی اختیاری، سودها را دستکاری میکنند تا منافع خود را حداکثر نمایند. این موضوع سبب میشود میزان کیفیت اطالعات حسابداری، به ویژه سود تعهدی کاهش یابد. در این میان نقش حسابرسان مستقل در محدود کردن اعمال نظرات فرصت طلبانه از سوی مدیریت سبب افزایش کیفیت سود و قابلیت اتکای گزارشگری میگردد. بنابراین با افزایش کیفیت حسابرسی، کیفیت اطالعات حسابداری به ویژه کیفیت اقالم تعهدی سود افزایش مییابد و انتظار میرود به پشتوانه آن دقت پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی نیز افرایش یابد. بر همین اساس در این پژوهش تالش گردید تا با استفاده از سه معیار تخصص حسابرس در صنعت، اندازه مؤسسه حسابرسی و دوره تصدی حسابرس، اثر مستقیم کیفیت حسابرسی بر دقت پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی بررسی گردد. نتایج حاصل شده حاکی از این است که مؤسسههای حسابرسی بزرگ، به دلیل برخورداری از منابع، امکانات و شهرت بیشتر، خدمات حسابرسی را با کیفیت بیشتری انجام میدهند و در نتیجه کیفیت اطالعات مالی و دقت پیشبینی کنندگی آنها برای جریانهای نقدی عملیاتی آتی افزایش مییابد. و این نتیجه با پژوهشهای کیم و همکارن )2003 ،)جردن و همکاران )2010 ،)ابراهیمی کردلر و سیدی )1387 )و پورحیدری و همکاران )1391 )سازگاری دارد. در حالی که با نتایج پژوهش حساس یگانه و همکاران )1389 )سازگار نیست. نتایج همچنین نشان داد که حسابرسان متخصص در یک صنعت، به دلیل شناختی که از پیچیدگی صنعت دارند، میتوانند تأثیر بسزایی بر قابلیت اتکای اطالعات ارائه شده برای

تأثیر کیفیت حسابرسی