الزامات حسابداری گاو شیری
ار الزامات حسابداری گاو شیری و ویژگی ها وخصوصیات بعضی از فعالیتها مثل کشاورزی ، بیمه گری ، استخراج معادن ، پیمانکاری و … موجب می شود که بکارگیری اصول حسابداری در آنها به سادگی امکانپذیر نباشد.جریان زیبای حیات و پایداری زندگی در مزرعه و داراییهای زنده آن بر چگونگی شناخت درآمد و ارزش گذاری داراییهای زنده تا حدی تاثیر میگذارد که اعمال اصول عمومی حسابداری بدون هماهنگ ساختن آنها با ویژگی ها خاص این بخش می تواند نتایج گمراه کننده ای را به دنبال داشته باشد ، بنابراین مفید بودن نتایج حسابداری در بخش کشاورزی مستلزم وجود تعریفی خاص از اصول عمومی حسابداری و هماهنگ کردن روشهای حسابداری با شرایط خاص این بخش است. سابقه استاندارد کردن حسابداری کشاورزی
دولت فدرال کانادا برای همفکری با تولید کننده گان بخش کشاورزی این کشور در تشخیص بهترین روش انجام عملیات، شورای مدیریت واحدهای کشاورزی کانادا را در سال1992 تاسیس کرد. الزامات حسابداری گاو شیری
اصول ارشادی شورای مدیریت واحدهای کشاورزی کانادا
الف)مشارکت وهمکاری اطلاعاتی برای جلوگیری از دوباره کاریها ، تشویق بهره برداری گروهی و رونق دادن شرکتها.الزامات حسابداری گاو شیری
ب)فراهم آوردن میدانی برای گفتگو درباره برخی مشکلات و مباحث روز مدیریت واحدهای کشاورزی مطرح شده در کل کشور یا حداقل در سطح چند ایالت.
ج)جمع آوری اطلاعات ایجاد شده در زمینه مدیریت واحدهای کشاورزی و مقایسه آنها با یکدیگر و سرانجام انتشار نتایج مقایسه برای کمک به افزایش رقابت. سابقه استاندارد کردن حسابداری کشاورزیاز سال 1986 تا کنون گروه های تحقیقاتی در کانادا و آمریکا چهار مورد مطالعه جامع درباره استانداردهای حسابداری و گزارشگری مالی کشاورزی انجام و نتایج آنها را منتشر کردند. این مطالعات عبارتند از:الزامات حسابداری گاو شیری
1)رهنمود های مالی کشاورزان
Financial Guidelines for Agricultural Producers
2)دستورالعمل استاندارد کردن حسابداری مزرعه
Farm accounting standardization manual
3)حسابرسی مزارع و تعاونیهای کشاورزی
Audits of agriculltural producers and agricultural cooperatives
4)حسابداری و گزارشگری مالی کشاورزی
Accounting and financial reporting by agricultural producers
سابقه استاندارد کردن در ایران
استاندارد حسابداری شماره 26
فعالیتهای کشاورزی
تاریخ اجرا
- الـزامـات ایـن استـانـدارد حسابـداری درمورد کلیـه صـورتهـای مالی کـه دوره مالـی آن منتهی بــه 30اسفند 1383 یا پس از آن میباشد، لازمالاجراست
تعاریف
فعالیت کشاورزی:عبارت است از مدیریت بر دگردیسی برای فروش–تبدیل به تولید کشاورزی و افزایش دارائیهای زیستی.
دگردیسی:شامل فرایندهای رشد–تحلیل–تولید و تولید مثل که به تغییرات کمی و کیفی دارائیهای زیستی می انجامد.
تولید کشاورزی:عبارت است از محصول برداشت شده از دارائیهای زیستی.الزامات حسابداری گاو شیری
دارائی زیستی: عبارت است از حیوان یا گیاه زنده.
نکته:بهره برداری از منابعی که مدیریت نمی شوند (از قبیل ماهیگیری در دریاها و رودخانه ها و قطع درختان جنگلی بدون انجام وظایف احیاء) فعالیت کشاورزی نیست.
دارائیهای زیستی دو گروه هستند:
۱-دارائی زیستی مولد:دارائی که به قصد تولید مثل- اصلاح نژاد و تولید کشاورزی با حفظ حیات نگهداری میشود و بیش از یک سال قابلیت برداشت دارد.
۲-دارائی زیستی غیر مولد:دارائی زیستی که مولد نباشد.
جدول زیر نشان دهنده نمونههايي از داراييهاي زيستيي ، تولیدات كشاورزي و محصولاتي كه از فراوري پس از برداشت حاصل ميشود :
| |||
موانع موجود برای مقایسه پذیری عملیات در ایران1
1)کم توجهی به اندازه گیری نتایج عملیات
2)همسان نبودن روشهای اندازه گیری نتایج
3)جامع نبودن مقایسه های موجود
ابعاد مقایسه و محک زنی عملیات
شاخصهای عملکرد بسته به نوع خود ، جنبه های فنی (عملیاتی) یا مالی عملکرد را نشان می دهد.
شاخصهای فنی عملکرد وضع مدیریت گاوداری را از جنبه های تغذیه و تنظیم جیره غذایی ، تولید شیر ، اصلاح نژاد گله ، پرورش گوساله و…
شاخصهای مالی عملکرد وضع واحد گاوداری را از جنبه مالی نشان میدهند. بهای تمام شده برای تولید یک کیلوگرم شیر ، بهای تمام شده برای پرورش یک راس گاو شیری ، درصد حاشیه فروش ، نسبتهای سود آوری ، سرمایه در گردش و… برخی از شاخصهای عملکرد مالی میباشند.
حرفه گاوداری شیری
در کشاورزی نوین امروزی ، گذشته از پیچیدگی ذاتی عملیات ، هنگفت بودن حجم سرمایه ها موجب شده است ، تا گردانندگان مزارعه گاوداری شیری برای اعمال مدیریت خود به اطلاعاتی قابل اعتماد و قابل درک آسان نیاز داشته باشند.
مدل ارائه شده توسط انجمن حسابداران خبره کانادا کمک می کند تا در نهایت تک تک مزارع بتوانند شاخص های عملکرد تولید و عملکرد مالی خود را با محک های مقایسه مربوط در سطح حرفه گاوداری شیری مقایسه نمایند.الزامات حسابداری گاو شیری
قابلیت مقایسه، تصویری واقعی از میزان موفقیت هر تولید کننده شیر نسبت به سایر تولید کنندگان این محصول ارائه می دهد و به کمک آن می توان فرصت های مناسب برای بهبود عملکرد و گسترش عملیات را شناسایی کرد.
- فعالیت یک مزرعه ممکن است صرفا تولید شیر باشد و یا اینکه تولید شیر بخشی از عملیات آن را تشکیل دهد. حتی در صورتی که فعالیت یک مزرعه فقط تولید شیر باشد، بازهم این فعالیت از عملیات پیچیده و در عین حال مرتبط با یکدیگر مانند تولید شیر خام ، پرورش گوساله و تولید علوفه تشکیل می شود.
- هزینه های تحصیل و پرورش دام های جایگزین و هزینه استهلاک گله شیری مولد را می توان اجزای اصلی بهای تمام شده در مزارع گاو شیری تلقی کرد.
- سرمایه ای تلقی کردن گله شیری در عملیات حسابداری موجب می شود تا بهای تمام شده در حرفه دام پروری شیری به طور قابل اعتماد و یکنواخت اندازه گیری شود.
- تنها دسترسی مدیریت به اطلاعات با کیفیت بالاست که می تواند موجب بقا در عرصه رقابت شود و از فشارهای کاری وارده در حرفه گاوداری شیری بکاهد.
- روش های حسابداری توصیه شده
- توصیه: گله شیری باید به عنوان دارایی سرمایه ای مشهود شناسایی گردد.
- * دام های مولد کالا معمولا ،جز دارایی های ثابت به شمار می آیند
* دام های گله شیری برای تولید شیر نگهداری می شوند. این دام ها به قصد استفاده مداوم در عملیات تولید شیر خریداری شده یا پروش یافته اند. و همچنین واحد بهره برداری کشاورزی از دام های گله شیری به قصد فروش آن ها در چرخه عملیات جاری نگهداری نمی کند. بنابراین لازم است که گله شیری به عنوان یکی از دارایی های سرمایه ای شناخته شود.
* مقایسه گله شیری با دارایی های معمول سرمایه ای مشهود نشان می دهد , که هر دام در گله شیری از لحظه انعقاد نطفه تا زمان کامل شدن رشد و رسیدن به سن تولید با مجموعه ای از تغییرات زیستی مواجه است.
* فروش دام های گله شیری ممکن است قبل از رسیدن آن ها به سن تولید اتفاق افتد و محاسبه استهلاک فقط در مورد دام های به تولید رسیده ( مولد ) کاربرد پیدا می کند.
* انجمن حسابداران کانادا دو رویکرد سنتی و ادواری برای سرمایه ای تلقی کردن گله شیری ارائه کرده است.
* در روش های سنتی حسابداری دارایی های سرمایه ای حسابداران ، این دارایی ها را به بهای تمام شده تحصیل ثبت می نمایند و پس از کسر هزینه های وا گذاری و استهلاک انباشته ان ها سود و زیان حاصله را شناسایی می کنند.الزامات حسابداری گاو شیری
* در روش حسابداری ادورای برای گله های شیری نحوه ثبت عملیات به قرار زیر است:
معادل هزینه های استاندارد پرورش دام های جایگزین ( در حال رشد ) طی دوره ، از هزینه های دوره کسر و به حساب تعدیلات گله شیری بدهکار می شود.
- بهای تمام شده واقعی دام های خریداری شده در طول دوره به حساب تعدیلات گله شیری بدهکار می شود.
بهای فروش دام های فروخته شده در طول دوره به حساب تعدیلات گله شیری بستانکار می شود.
تلفات دام ها در روش حسابداری ادواری نادیده گرفته می شود و در طی دوره مالی ثبتی بابت آن صورت نمی گیرد.
هزینه استهلاک گله مولد شیر بر اساس مبالغ استاندارد ، به حساب تعدیلات گله شیری بستانکار می گردد.
در پایان دوره مالی با شمارش دام های موجود ، بهای تمام شده و استهلاک انباشته آن ها بر اساس مبالغ استاندارد تعیین می گردد.
کلیات حسابداری وگزارشگری در بخش کشاورزی
حساب های بهای تمام شده و استهلاک انباشنه گله شیری برای رسیدن به مانده پایان دوره مالی اصلاح می شود.
اختلاف بین ارزش دفتری گله شیری در ابتدا و انتهای دوره مالی به حساب تعدیلات گله شیری منظور می گردد.
- توصیه : برای ارزشیابی موجودی محصولات قاعده اقل بهای تمام شده یا قیمت بازار به کار گرفته میشود .
- از آنجا که بکار گیری قاعده اقل بهای تمام شده یا قیمت بازار در ارزش یابی انواع موجودی محصولات مزرعه شامل موجودی کشت ، موجودی محصولات نباتی برداشت شده ، موجودی دامهای فروشی و محصولاتی چون شیر ، تخم مرغ ، پشم و میوه موجب اندازه گیری یکنواخت درآمد میشود در نتیجه تنها روش قابل قبول برای ارزش یابی موجودیهای مواد و محصول است .
- ارزش یابی به قاعده اقل بهای تمام شده یا قیمت بازار اطلاعات مفیدی را فراهم میکند که تولید کنندگان میتوانند بر مبنای آنها به تصمیم گیریهای مدیریتی از جمله در رابطه با حاشیه فروش بپردازند .
- قاعده اقل بهای تمام شده یا قیمت بازار به دلیل کاربرد گسترده آن در سایر صنایع برای بیشتر استفاده کنندگان از صورتهای مالی روشی آشناست .
- بهای تمام شده محاسبه شده بر اساس این قاعده از اقلام هزینههای مستدل تشکیل شده است .الزامات حسابداری گاو شیری
- توصیه : در صورت استفاده از قیمت خالص سرمزرعه ، باید شرایط خاصی که در اتخاذ این تصمیم ملاک نظر بوده است بطور کامل افشا شود .
مقصود از روش قیمت خالص سر مزرعه ، قیمت فروش پس از کسر هزینههای پیش بینی شده فروش است .
در صورت وجود توام کلیه شرطهای زیر میتوان از قیمت خالص سرمزرعه استفاده کرد :
قیمت بازار محصول ، قابل اعتماد ، دست یافتنی و به آسانی قابل تعیین باشد .
هزینههای فروش یا واگذاری محصول نسبتا کم اهمیت و قابل پیش بینی باشد .
محصول تکمیل شده و آماده تکمیل باشد .
- باید کلیه شرایطی که منجر به پذیرش قیمت خالص سرمزرعه شده است را بطور کامل در یادشتهای همراه صورتهای مالی افشا نمود .
- توصیه : برای محاسبه بهای تمام شده موجودی محصولات باید از منطق هزینه یابی مستقیم استفاده شود .
- به کمک روش هزینه یابی مستقیم تعدیل شده میتوان حاشیه فروش را که یکی از ابزارهای کلیدی برای سنجش عملکرد مدیریت است به نحو مفیدی برای بخش کشاورزی اندازه گرفت .
- طبق روش هزینه یابی مستقیم تعدیل شده کلیه مخارج قابل تخصیص به تولید به عنوان هزینههای تولید شناسایی شده و به بهای تمام شده تولید محصول منظور میگردد .
- چنانچه در هزینه یابی محصولات هزینههای مستقیم تعدیل شده به عنوان هزینه تولید تلقی شود به سهولت یک روش یکنواخت و قابل استفاده برای هزینه یابی محصولات کشاورزی فراهم خواهد شد .
- توصیه : داراییهای مولد ، داراییهای سرمایهای محسوب میشود .
- داراییهای مولد ، شامل اقلام مشخصی از گیاهان ، درختان ، درختچه ها و دامهای مزرعه میباشد .
- بهای تمام شده داراییهای مولد به عنوان هزینههای سرمایهای تلقی و با در نظر گرفتن ارزش لاشه (کشتار) بطور منظم مستهلک میگردد .
داراییهای مولد با عمر مفید یک سال یا کمتر از آن مانند مرغهای تخم گذار سرمایهای محسوب نمیشود و باید جز موجودی محصولات در تراز نامه طبقه بندی شود .
توصیه : هزینه یابی داراییهای مولد باید به بهای تمام شده استاندارد صورت گیرد .
برای ارزش یابی داراییهای مولد پرورش یافته درمزرعه باید حتی المقدور از روش بهای تمام شده استاندارد استفاده کرد .
ضرورت دارد روش استفاده شده برای ارزش یابی داراییهای مولد در صورتهای مالی افشا شود .
توصیه : هزینهها باید به عنوان هزینههای تولید و یا سایر هزینهها طبقه بندی گردد .الزامات حسابداری گاو شیری
هزینههای تولید مخارجی است که تغییرات آن با تغییرات تولید ارتباط منطقی داشته باشد .
سایر هزینهها عبارتند از هرگونه اقلامی از هزینهها به جز هزینههای تولید ، هزینه حقوق مدیریت و هزینه مالیات .
توصیه : برای گزارشگری جریانات وجوه نقد ناشی از فعالیتهای عملیاتی باید از روش مستقیم استفاده شود .
در روش مستقیم ، جریان وجوه نقد در قالب دو طبقه اصلی وجوه ناخالص دریافت شده و وجوه ناخالص پرداخت شده افشا میگردد .
روش مستقیم برای پیش بینی جریانهای نقدی آتی سودمند میباشد .
توصیه : جدول حاشیه فروش باید جزو یادداشتهای همراه صورتهای مالی باشد .
ارائه جدول حاشیه فروش اطلاعات مهمی را فراهم میکند که موجب بالا بردن قابلیتهای تصمیم گیری میشود .
- با استفاده از حاشیه فروش به عنوان یک ابزار مدیریتی و مبنایی برای مقایسه میتوان عملیات موفق را شناسایی کرد .
- توصیه : شرایط اقتصادی حاکم بر انجام عملیات باید در یادداشتهای همراه صورتهای مالی افشا گردد .
- عواملی چون برنامههای تنظیم بازار و نظام توزیع ، وضع تعرفهها ، اعمال کنترلهای صادراتی ، انعقاد قراردادهایی با اشخاص ثالث و محدودیت در بازار فروش ، اغلب شرایط اقتصادی خاصی را برای انجام عملیات در برخی از فعالیتهای کشاورزی به وجود میآورد .
روش استهلاک گاو های شیری: از آنجای که گاو های شیری دارای دو ارزش گوشتی و شیری (تولید شیر) می باشد و از استهلاک ارزش گوشتی آنها می توان در طی سالیان مختلف اغماض نمود، لذا بایستی ارزش داشتی (تولید شیر ) گاوهای شیری را در 5سال وهر سال به میزان 20%مستهخلک نمود ( در حد جایگزینی گله) . منتهی با توجه به اینکه استهلاک گاوهای شیری در اثر تولید شیر و همچنین تولید گوساله است ،تذا 15%از محل 20%استهلاک سالانهد باید به حساب قیمت تمام شده گوساله منظور گردد که معادل 3% استهلاک مادر یا گاو خواهد بود. روش حسابداری ادوراری برا شناسایی گله شیری به عنوان دارایی سرمایه این روش با اصول پذیرفته شده حسابداری و کتاب راهنمای انجمن حسابداران خبره کانادا مطابقت دارد.
نحو ثبت عملیات در روش حسابداری ادورای برای گله های شیری به قرار زیر است:
تعدیلات گله شیری
**
هزینه های پرورش گله شیری
**
ثبت هزینه های استاندارد پرورش دامهای پرورشی در طی سال
بهای تمام شده واقعی دامهای خریداری شده در طول دوره به حساب تعدیلات گله شیری بدهکار میشود. تعدیلات گله شیری
**
موجودی نقد
**
ثبت خرید – راس گاو مولد3-2ساله به قیمت هر راس —- ریال
بهای فروش دامهای فروخته شده در طول دوره به حساب تعدیلات گله شیری بستانکار می شود. موجودی نقد
**
تعدیلات گله شیری
**
ثبت فروش دام
تلفات دامهای در روش حسابداری ادواری نا دیده گرفته می شود و در طی دوره مالی ثبتی بابت آن صورت نمی گیرد.
هزینه استهلاک گله مولد شیر بر اساس مبالغ استاندارد به حساب تعدیلات گله شیری بستانکار می گردد. هزینه استهلاک گله شیری
**
تعدیلات گله شیری
**
ثبت استهلاک موجود در گله شیری در پایان سال مالی
در پایان دوره مالی با شمارش دامهای موجود، بهای تمام شده و استهلاک انباشته آنها بر اساس مبالغ استاندارد تعیین می گردد
.
لازم است حسابهای بهای تمام شده واستهلاک انباشته گله شیری نیز برای رسیدن به مانده پایان دوره مالی اصلاح شوند.
در نتیجه اختلاف بین ارزس دفتری گله شیری در ابتدا و انتهای دوره مالی به حساب تعدیلات گله شیری منظور میگردد. بهای تمام شده گله
**
استهلاک انباشته گله شیری
**
تعدیلات گله شیری
**
ثبت اصلاح بهای تمام شده و استهلاک انباشته در سال مالی
الزامات حسابداری گاو شیری