نکات استاندارد حسابرسی گزارشگري نسبت به صورتهاي مالی)
هدف
1. این استاندارد حسابرسی گزارشگري در زمینه اظهارنظر نسبت به صورتهاي مالی و همچنین، شکل و محتواي گزارشحسابرس، به عنوان محصول حسابرسی صورتهاي مالی، را تعیین و توصیف می کند.
2. تعاریف
صورتهاي مالی با مقاصد عمومی: صورتهاي مالی تهیه شده طبق استانداردهاي حسابداري (منظور از صورتهاي مالی ،
مجموعه کامل صورتهاي مالی با مقاصد عمومی شامل یادداشتهاي توضیحی است).
استاندارد حسابرسی گزارشگري
اظهارنظر تعدیل نشده: اظهارنظر حسابرس، در مواردي که وي به این نتیجه رسیده است صورتهاي مالی، از تمام
جنبه هاي بااهمیت، طبق استانداردهاي حسابداري به نحو مطلوب تهیه شده است.
الزامات
اظهارنظر نسبت به صورتهاي مالی
3. حسابرس براي تعیین نوع اظهارنظر باید نتیجه گیري کند که آیا نسبت به عاري بودن یا نبودن صورتهاي مالی از
تحریفهاي بااهمیت ناشی از تقلب یا اشتباه، اطمینا
ن معقول کسب کرده است یا خیر. براي این نتیجه گیري، حسابرس
باید موارد زیر را مدنظر قرار دهد:
الف) کفایت افشاي اهم رویه هاي حسابداري، ب) هماهنگی رویه هاي حسابداري با استاندار دهاي حسابداري و مناسب
بودن آنها، پ) معقول بودن برآوردهاي حسابداري انجام شده توسط مدیریت،
ت) مربوط بودن، قابل اتکا بودن ، قابل
مقایسه بودن و قابل فهم بودن اطلاعات ارائه شده در صورتهاي مالی ، ث) کفایت اطلاعات افشا شده در صورتهاي
مالی(حسابرس به ارزیابی این مطلب می پردازد که آیا اطلاعات افشا شده در صورتهاي مالی براي درك آثار معاملات و
رویدادهاي بااهمیت بر وضعیت مالی، عملکرد مالی و جریانهاي نقدي واحد تجاري توسط استفاده کنندگان مورد نظر ،
کفایت دارد یا خیر)،
٢
اجزاي گزارش حسابرسی
عنوان
4. گزارش حسابرس باید عنوانی داشته باشد که مشخصاً نشان دهد گزارش یک حسابرس مستقل است. این عنوان موید
آن است که حسابرس الزامات آیین رفتار حرفهاي مربوط به استقلال را رعایت کرده است.
استاندارد حسابرسی گزارشگري
مخاطب
5. مخاطب گزارش حسابرس باید با توجه به شرایط قرارداد و یا الزامات قانونی مشخص شود. مخاطب گزارش حسابرس
معمولاً کسانی هستند که این گزارش براي استفاده آنها تهیه می شود و غالباً مجمع عمومی عادي صاحبان سهام یا
ارکان راهبري واحد تجاري است.
بند مقدمه
6. در بند مقدمه گزارش حسابرس باید مطالب زیر تصریح شود:الف) نام واحد تجاري که صورتهاي مالی آن حسابرسی شده است، ب) اینکه صورتهاي مالی، حسابرسی شده است ،پ) عناوین صورتهاي مالی حسابرسی شده، ت) عطف یادداشتهاي توضیحی صورتهاي مالی ، و ث) تاریخ و دوره تحتپوشش صورتهاي مالی.
7. اگر حسابرس مطلع شود که صورتهاي مالی حسابرسی شده همراه با سایر اطلاعات، در مجموعه اي واحد مانند گزارش
سالانه، منتشر خواهد شد، در صورتی که شکل ارائه اجازه دهد، ممکن است در گزارش خود شماره صفحات مربوط به
صورتهاي مالی حسابرسی شده را مشخص کند. این کار به استفاده کنندگان کمک می کند صورتهاي مالی مورد اشاره در
گزارش حسابرس را تشخیص دهند.
استاندارد حسابرسی گزارشگري
بند مسئولیت هیئت مدیره در قبال صورتهاي مالی
8. گزارش حسابرس باید شامل بخشی با عنوان “مسئولیت هیئت مدیره (یا ارکان مشابه آن ) در قبال صورتهاي مالی ”
باشد. در این بخش از گزارش حسابرس، مسئولیتهاي اشخاصی که در قبال تهیه صورتهاي مالی مسئولیت دارند، توصیف
می شود. عموماً این مسئولیت به عهده هیئت مدیره واحد تجاري یا ارکان مشابه آن است.
9. براي توصیف مسئولیت، در گزارش باید تصریح شود که هیئت مدیره مسئول تهیه صورتهاي مالی طبق استانداردهايحسابداري است؛ این مسئولیت از جمله شامل طراحی، اعمال و حفظ کنترلهاي داخلی مربوط به تهیه صورتهاي مالیاست به گونه اي که این صورتها عاري از تحریف بااهمیت ناشی از تقلب یا اشتباه باشد.
٣
مسئولیت حسابرس
10 . گزارش حسابرس باید شامل بخشی با عنوان “مسئولیت حسابرس” باشد. در گزارش حسابرس باید بیان شود که
مسئولیت حسابرس، اظهارنظر نسبت به صورتهاي مالی براساس حسابرسی انجام شده طبق استانداردهاي حسابرسی
است. در گزارش حسابرس همچنین باید بیان شود که این استانداردها ایجاب می کند حسابرس الزا مات آیین رفتار
حرفه اي را رعایت، و حسابرسی را به گونه اي برنامه ریزي و اجرا کند که از نبود تحریف بااهمیت در صورتهاي مالی،
اطمینان معقول کسب شود.
استاندارد حسابرسی گزارشگري
11 . در گزارش حسابرس، باید توصیفی کلی از حسابرسی به صورت زیر ارائه شود:
الف) حسابرسی شامل اجراي روشهایی براي کسب شواهد حسابرسی در باره مبالغ و دیگر اطلاعات افشا شده در
صورتهاي مالی است، ب) انتخاب روشهاي حسابرسی به قضاوت حسابرس، از جمله ارزیابی خطرهاي تحریف بااهمیت
صورتهاي مالی ناشی از تقلب یا اشتباه، بستگی دارد.
استاندارد حسابرسی گزارشگري
براي ارزیابی این خطرها، کنترلهاي داخلی مربوط به تهیه صورتهاي
مالی به منظور طراحی روشهاي حسابرسی مناسب شرایط موجود، و نه به قصد اظهارنظر نسبت به اثربخشی کنترلهاي
داخلی واحد تجاري، بررسی می شود، و پ) حسابرسی همچنین شامل ارزیابی مناسب بودن رویه هاي حسابداري استفاده
شده و معقول بودن برآوردهاي حسابداري انجام شده توسط هیئت مدیره و نیز ارزیابی کلیت ارائه صورتهاي مالی است.
اظهارنظر حسابرس
12 . گزارش حسابرس باید شامل بخشی با عنوان “اظهارنظر” باشد. هنگام ارائه اظهارنظر تعدیل نشده نسبت به صورتهاي
مالی تهیه شده طبق استانداردهاي حسابداري، نظر حسابرس باید با استفاده از عبارت “… صورتهاي مالی …، از تمام
جنبه هاي بااهمیت، طبق استانداردهاي حسابداري، به نحو مطلوب نشان می دهد” اظهار شود.
13 . در مواردي که گزارش حسابرس به زبانی غیر از زبان فارسی ارائه می شود باید در بند اظهارنظر به “استانداردهاي
حسابداري ایران” اشاره شود. هدف از اشاره به استانداردهاي حسابداري در بند اظهارنظر، مطلع کردن استفاده کنندگان
گزارش حسابرس از چارچوبی است که اظهارنظر حسابرس برمبناي آن ارائه شده است.
استاندارد حسابرسی گزارشگري
14 . اگر گزارش حسابرس شامل بخش جداگانه اي براي سایر مسئولیتهاي گزارشگري باشد، لازم است عناوین و توضیحات
اشاره شده در بندهاي فوق، با عنوان فرعی “گزارش نسبت به صورتهاي مالی” ارائه شود. “گزارش در مورد سایر الزامات
قانونی و مقرراتی” باید بعد از “گزارش حسابرس نسبت به صورتهاي مالی” آورده شود. در صورت لزوم، این بخش میتواند
شامل عناوین فرعی براي توصیف محتواي بند یا بندهاي مرتبط با سایر مسئولیتهاي گزارشگري باشد.
امضاي حسابرس
15 . گزارش حسابرس باید توسط افراد داراي مجوز حرفه اي یا قانونی مربوط امضا شود. امضاي حسابرس می تواند به نام
مؤسسه حسابرسی، نام شخص حسابرس یا هر دو باشد.
٤
تاریخ گزارش حسابرس
16 . تاریخ گزارش حسابرس نباید قبل از تاریخ تکمیل فرایند گردآوري شواهد حسابرسی کافی و مناسب به عنوان مبناي
اظهارنظر حسابرس نسبت به صورتهاي مالی، باشد. این شواهد باید نشان دهنده موارد زیر نیز باشد:
الف) صورتهاي مالی، شامل یادداشتهاي توضیحی، تهیه شده است؛ و ب) اشخاص ذیربط مسئولیت صورتهاي مالی را
پذیرفته اند.
نشانی حسابرس
17 . نشانی حسابرس باید در گزارش وي درج شود.
18 . انجام حسابرسی طبق استانداردهاي حسابرسی ایران منجر به رعایت استانداردهاي بین المللی حسابرسی نیز می شود.
بنابراین حسابرس می تواند در صورت لزوم در گزارش خود علاوه بر استانداردهاي حسابرسی ایران به استانداردهاي
بین المللی حسابرسی نیز اشاره کند.
استاندارد حسابرسی گزارشگري
19 . در مواردي که صورتهاي مالی طبق استانداردهاي حسابداري ایران تهیه شده است و شامل یک یادداشت یا صورت
اضافی براي تطبیق آن با نتایج حاصل از کاربرد استانداردهاي بین المللی گزارشگري مالی باشد، نباید منطبق با این
استانداردها قلمداد شود، زیرا صورتهاي مالی شامل همه اطلاعات مورد لزوم طبق استانداردهاي بین المللی نیست.
استاندارد حسابرسی گزارشگري
سایر اطلاعات همراه صورتهاي مالی
20 . اگر همراه صورتهاي مالی حسابرسی شده اطلاعات دیگري ارائه شود که ارائه آن به موجب استانداردهاي حسابداري،
الزامی نیست، حسابرس باید توجه داشته باشد که آیا این اطلاعات به وضوح از صورتهاي مالی حسابرسی شده متمایز
شده است یا خیر. در صورت متمایز نبودن این اطلاعات، حسابرس باید از مدیریت بخواهد تا نحوه ارائه این اطلاعات
حسابرسی نشده را تغییر دهد. اگر مدیریت این درخواست را نپذیرد، حسابرس باید در گزارش خود تصریح کند که
اطلاعات یاد شده، حسابرسی نشده است.
21 . سایر اطلاعاتی که ارائه آن طبق استانداردهاي حسابداري، الزامی نیست، اما به علت ماهیت و چگونگی ارائه ، متمایز
نمودن آن از صورتهاي مالی حسابرسی شده به و
ضوح، میسر نیست و در نتیجه جزء لاینفک صورتهاي مالی است ، باید
تحت پوشش اظهارنظر حسابرس قرار گیرد.
استاندارد حسابرسی گزارشگري
22 . ممکن است صورتهاي مالی طبق یک چارچوب گزارشگري مالی تهیه شود و در یادداشتهاي توضیحی صورتهاي مالی
میزان مطابقت صورتهاي مالی با چارچوب دیگر توصیف شود (براي مثال، صورتهاي مالی طبق استانداردهاي حسابداري
ایران تهیه شود و میزان انطباق آن با استانداردهاي بین المللی گزارشگري مالی نیز توصیف گردد). چنین توصیفی، جزء
٥
سایر اطلاعاتی است که به عنوان جزءلاینفک صورتهاي مالی تلقی می گردد و بنابراین تحت پوشش اظهارنظر حسابرس
قرار می گیرد و :
استاندارد حسابرسی گزارشگري
الف) اگر اطلاعات افشا شده درباره رعایت استانداردهاي بین المللی گزارشگري مالی گمراه کننده باشد ، اظهارنظر
تعدیل شده ارائه می شود، ب) اگر اطلاعات افشا شده گمراه کننده نباشد، اما به نظر حسابرس، آگاهی استفاده کنندگان
از آن براي درك صورتهاي مالی، موضوعی اساسی است، به منظور جلب نظر استفاده کنندگان، یک بند تأکید بر مطلب
خاص به گزارش حسابرس افزوده می شود.
23 . زمانی که اظهارنظر حسابرس به سایر اطلاعات تسري می یابد چنانچه اشاره به یادداشتهاي توضیحی صورتهاي مالی
در بند مقدمه گزارش حسابرسی کافی به نظر برسد، اشاره مشخص به چنین اطلاعاتی در بند مقدمه ضرورت ندارد.
24 . مدیریت می تواند با انجام اقداماتی مانند موارد زیر نحوه ارائه سایر اطلاعات حسابرسی نشده را که ممکن است
اشتباهاً حسابرسی شده محسوب شوند، به نحو مناسب تغییر دهد:
الف) حذف هرگونه عطف متقابل بین صورتهاي مالی و جداول پیوست یا یادداشتهاي جداگانه حسابرسی نشده به گونه اي
که مرز بین اطلاعات حسابرسی شده و حسابرسی نشده به حد کافی روشن باشد و ب) ارائه سای ر اطلاعات حسابرسی
نشده به طور مجزا از صورتهاي مالی، یا در شرایطی که این کار ممکن نیست ، قرار دادن همه یادداشتهاي حسابرسی
نشده به صورت فشرده در انتهاي یادداشتهاي الزامی صورتهاي مالی و مشخص کردن آنها با عنوان “حسابرسی نشده”.
