استاندارد حسابداري شماره 5

استاندارد حسابداري شماره 5

استاندارد حسابداري شماره 5 نحوه عمل حسابداري و هزينه­هاي استقراض را تجويز مي­كند. عموماً استاندارد حسابداري شماره 5 ملزم مي­کند كه هزينه­هاي استقراض بلادرنگ به عنوان هزينه دوره شناسايي شود. به هر حال، استاندارد حسابداري شماره 5 به‌عنوان يك نحوه عمل مجاز جايگزين، سرمایه­ای کردن (به حساب دارایی بردن) هزينه­هاي استقراضی كه به‌طور مستقيم قابل انتساب به تحصيل، ساخت يا توليد يك دارايي واجد شرايط هستند، را مجاز می­داند.

استاندارد حسابداري شماره 5

• دامنه كاربرد
• اين استاندارد بايد در حسابداري هزينه­هاي استقراض بكار گرفته شود.
• اين استاندارد در مورد كليه واحد‌هاي بخش عمومي به استثناي واحد‌هاي تجاری دولت كاربرد دارد.
• “مقدمه استانداردهاي بين‌المللي حسابداري بخش عمومي” منتشره توسط هيأت استانداردهاي بين‌المللي حسابداري بخش عمومي توضيح مي‌دهد كه واحدهای تجاری دولتی استانداردهاي گزارشگري مالي بين‌المللي منتشره توسط هيأت استانداردهاي بين‌المللي حسابداري را بكار مي‌برند. واحدهاي تجاری دولتی، در استاندارد بين‌المللي حسابداري بخش عمومي شماره 1 “نحوه ارائه صورت‌هاي مالي” تعريف شده­اند.
• اين استاندارد با هزينه واقعي يا انتسابي خالص دارايي­ها / ارزش ویژه سر و کار ندارد. در مناطقی كه به واحد‌هاي مجزا هزینه سرمایه اعمال مي­کنند، تعیین اين‌كه آيا هزينه­ مزبور مطابق با تعريف هزينه­هاي استقراض است يا بايد به‌عنوان هزينه­ واقعي يا انتسابي خالص دارايي­ها / ارزش ویژه تلقي شود، مستلزم اعمال قضاوت است.

• • تعاريف
  • واژه­هاي زير در اين استاندارد با معاني مشخص شده بكار برده مي­شوند:
  • مبناي تعهدي به معنای يك مبناي حسابداري است كه بر اساس آن معاملات و ساير رويدادها در هنگام وقوع شناسايي مي‌شود (و نه فقط در زماني كه نقد يا معادل آن دريافت یا پرداخت مي‌شود). بنابراين، معاملات و رويدادها در سوابق حسابداري ثبت مي‌شوند و در صورت‌هاي مالي دوره مربوط به خود شناسايي مي‌شود. عناصر شناسايي شده طبق مبنای تعهدي عبارت­اند از دارايي‌ها، بدهي‌ها، خالص دارايي‌ها / ارزش ویژه، درآمدها و هزينه‌ها.
  • دارايي‌ها منابعی هستند که در نتیجه رويدادهاي گذشته تحت کنترل واحد درآمده­اند و انتظار مي‌رود منافع اقتصادي آتي يا توان بالقوه خدمت‌رساني براي واحد داشته باشد.
  • هزينه‌هاي استقراض عبارت­اند از سود تضمين شده و سایر هزينه­هایی كه واحد در ارتباط با استقراض وجوه متحمل مي‌شود.
  • وجه نقد از وجه نقد در دسترس و سپرده‌هاي ديداري تشكيل مي‌شود.
  • آورده مالكان به معنای منافع اقتصادي آتي يا توان بالقوه خدمت‌رساني است كه توسط اشخاص خارج از واحد اعطا مي‌شود، به استثناي آن­هایی كه منجر به بدهي‌ برای واحد می­شوند، و در خالص دارايي‌ها / ارزش ویژه واحد يك منفعت مالي ايجاد مي‌كند كه:
  • الف) هم حق توزيع منافع اقتصادي آتي يا توان بالقوه خدمت‌رساني توسط واحد در طول عمر آن را انتقال می­دهد، چنین توزيع­هایي در اختيار مالكان يا نمايندگان آن‌ها است، و هم حق توزيع هر گونه مازاد دارايي‌ها بر بدهي‌ها در صورت خاتمه عمليات آن واحد را انتقال می­دهد و (يا)
  • ب) می­تواند فروخته شود، مبادله شود، انتقال داده شود يا بازخريد شود.
  • توزيع به مالكان به معنای منافع اقتصادي آتي يا خدمت بالقوه­ای است كه توسط واحد به‌عنوان بازده سرمايه‌گذاري يا به‌عنوان بازگشت سرمايه به تمامی يا برخي از مالكان توزيع مي‌شود.
  • واحد اقتصادي به معنای گروهي از واحد‌ها است که از يك واحد اصلي و يك يا چند واحد فرعي تشکیل شده است.
  • هزينه‌ها كاهش در منافع اقتصادي يا توان بالقوه خدمت‌رساني در طی دوره گزارشگري به شكل جريانات خروجي يا مصرف دارايي­ها يا تحمل بدهي­ها هستند كه منجر به كاهش در خالص دارايي‌ها / ارزش ویژه مي‌شود به استثناي کاهش­های مربوط به توزيع به مالكان.

• • واحد تجاری دولت يعني واحدي كه كليه ويژگي هاي زير را داراست:
  • الف) واحدي است كه قدرت انعقاد قرارداد به نام خود را دارد.
  • ب) قدرت مالي و عملياتي ادامه یک کسب و کار به آن واگذار شده است.
  • پ) در روند عادي کسب و کار خود، كالاها و خدمات را با سود يا بازیافت كامل بهاي تمام شده به ساير واحد‌ها بفروشد.

• ت) براي تداوم فعاليت وابسته به ادامه تأمين مالي از سوی دولت نيست (به استثناي خريد محصولات در دسترس دولت) و
• ث) تحت كنترل يك واحد بخش عمومي است.
• بدهي‌ها تعهدات کنونی واحد در نتیجه رويدادهاي گذشته هستند كه انتظار مي‌رود تسويه آن­ها به جريان خروجي منابع دربردارنده منافع اقتصادي يا توان بالقوه خدمت‌رساني از واحد منجر شود.
• خالص دارايي‌ها / ارزش ویژه عبارت است از حق باقي‌مانده در دارايي‌هاي يك واحد پس از كسر كليه بدهي‌هاي آن.
• دارايي واجد شرايط دارايي است كه الزاماً يك دوره زماني زيادي طول می­کشد تا براي استفاده مورد نظر از آن يا فروش آماده شود.
• درآمد ناخالص جريان ورودي منافع اقتصادي يا توان بالقوه خدمت‌رساني در طی دوره گزارشگري در زمانی است كه آن جريان­های ورودي به افزايش در خالص دارايي‌ها / ارزش ویژه منجر می­شود به استثناي افزايش‌هاي مربوط به آورده مالكان.
• واژه‌هاي تعريف شده در ساير استانداردهای بين‌المللي حسابداري بخش عمومي با همان معاني ذكر شده در آن استانداردها، در اين استاندارد مورد استفاده قرار مي‌گيرند و در واژه‌نامه اصطلاحات تعریف شده منتشره نیز به صورت جداگانه چاپ شده­اند.

استاندارد حسابداري شماره 5

• هزينه­هاي استقراض

• هزينه­هاي استقراض ممكن است موارد زير را در برگیرد:

• الف) سود تضمين شده اضافه برداشت­هاي بانكي و استقراض­هاي كوتاه­مدت و بلندمدت.

• ب) استهلاك صرف يا كسر مربوط به استقراض­ها.

• پ) استهلاك هزينه­هاي جانبي كه در ارتباط با قراردادهاي استقراض به وقوع مي­پيوندند.

• ت) هزينه­هاي مالي مربوطه به اجاره­هاي تامین مالي و

• ث) تفاوت­های تسعير ناشي از استقراض­ ارز تا میزانی كه به‌عنوان تعديل هزينه­هاي سود تضمين شده در نظر گرفته مي­شوند.

• واحد اقتصادي
• واژه ”واحد اقتصادي“ در اين استاندارد، از نظر اهداف گزارشگري مالي، براي تعريف گروهي از واحد­ها مورد استفاده قرار می­گیرد كه دربرگیرنده واحد کنترل کننده (اصلي) و هر یک از واحد­های کنترل شونده (فرعي) است.
• ساير واژه‌هایی که گاهی اوقات برای اشاره به واحد اقتصادي بكار مي‌رود، عبارت­اند از واحد اجرايي، واحد مالي، واحد تلفيقي و گروه.
• هر واحد اقتصادي ممكن است واحد­هایی را دربر گیرد که هم دارای اهداف سياسی اجتماعي و هم تجاري باشند. براي نمونه، بخش مسکن­سازی دولت ممكن است يك واحد اقتصادي باشد كه دربرگیرنده واحد­هایی است كه مسکن را با هزينه اندكي تهیه مي‌کنند و همچنین داراي واحد­هايي است كه بر مبنای تجاري مسکن تهیه مي‌کنند.

استاندارد حسابداري شماره 5

• منافع اقتصادي آتي يا توان بالقوه خدمت‌رساني
• دارايي‌ها به منزله ابزاري براي واحد‌ها جهت رسيدن به اهدافشان است. دارايي‌هايي كه براي ارائه كالاها و خدمات طبق اهداف واحد بكار گرفته مي‌شوند اما به صورت مستقيم خالص جريانات ورودي وجه نقد ایجاد نمي‌کنند را اغلب به عنوان دارنده “توان‌بالقوه خدمت‌رساني” توصیف مي‌کنند. دارايي‌هايي كه برای ايجاد خالص جريان ورودي وجه نقد مورد استفاده قرار مي‌گيرند را اغلب به عنوان دارنده “منافع اقتصادي آتي” توصیف مي‌کنند. در اين استاندارد براي شمول كليه اهدافي كه دارايي‌ها بدان منظور ممکن است بکار گرفته شوند، از واژه ”منافع اقتصادي آتي يا توان بالقوه خدمت‌رساني“ براي توصيف ويژگي‌هاي بنیادی دارايي‌ها استفاده مي­شود.

• واحد‌هاي تجاری دولتی

• واحدهای تجاری دولتی هم واحدهای بازرگانی همچون شرکت­های عام المنفعه و هم واحدهاي مالي همچون مؤسسات مالي را شامل مي‌شوند. واحدهای تجاری دولتی، در اصل، با واحد­هایی که فعالیت­های مشابهی را در بخش خصوصي انجام مي‌دهند، تفاوتي ندارد. واحدهای تجاری دولتی عموماً به‌ منظور كسب سود فعاليت مي‌كنند، اگر چه ممكن است برخي از آن‌ها تعهدات محدودی به ارائه خدمات اجتماعي داشته باشند كه طبق آن تعهدات ملزم به ارائه كالاها و خدمات به صورت مجانی يا در ازاي مبلغ بسیار ناچيزي به برخی اشخاص و سازمان‌ها در جامعه باشند. استاندارد بين‌المللي حسابداري بخش عمومي شماره 6 ”صورت‌هاي مالي تلفيقي و جداگانه“در مورد تعیین اين‌كه آيا از نظر اهداف گزارشگري مالي كنترل وجود دارد يا خير رهنمودي ارائه كرده است و باید در تعیین اين‌كه آيا یک واحد تجاری دولت تحت كنترل واحد دیگر بخش عمومي هست يا خير به آن مراجعه کرد.

• خالص دارايي‌ها / ارزش ویژه
• خالص دارايي‌ها / ارزش ویژه واژه‌اي است كه در اين استاندارد براي اشاره به ميزان باقي‌مانده در ترازنامه بكار مي‌رود (دارايي‌ها منهاي بدهي‌ها). خالص دارايي‌ها / ارزش ویژه ممكن است منفي يا مثبت باشد. ساير واژه‌ها ممكن است به جاي خالص دارايي‌ها / ارزش ویژه بكار رود مشروط به این که معنی آن‌ها مشخص باشد.

استاندارد حسابداري شماره 5

• دارايي‌هاي واجد شرايط
• مثال‌هايي از دارايي‌هاي واجد شرايط عبارت­اند از ساختمان­های اداري، بيمارستان­ها، دارايي‌هاي زيربنايي مانند جاده‌ها، پل‌ها و تاسيسات مولد برق و موجودي­هايي كه به يك دوره زماني طولاني نیاز دارند تا در موقعیت آماده براي استفاده مورد نظر یا فروش قرار بگیرند. ساير سرمايه گذاري‌ها، و آن دارايي‌هايي كه عموما در يك دوره زمانی كوتاه‌ توليد مي‌شوند، دارايي­های واجد شرايط نيستند. دارايي‌هاي كه هنگام تحصیل براي استفاده مورد نظر یا فروش آماده هستند، نيز دارايي­های واجد شرايط نيستند.

• هزينه­هاي استقراض- نحوه عمل مبنا
• شناسایی
• هزينه­هاي استقراض بايد در دوره وقوع به عنوان هزينه شناسايي شوند.
• بر اساس نحوه عمل مبنا، هزينه­هاي استقراض صرف­نظر از شیوه بکارگیری استقراض­ها، در دوره وقوع به عنوان هزينه شناسايي مي­شوند.

• افشا
• صورت‌هاي مالي بايد رويه حسابداري پذيرفته شده براي هزينه­هاي استقراض را افشا كنند.

• هزينه­هاي استقراض- نحوه عمل مجاز جايگزين
• شناسايي
• هزينه­هاي استقراض بايد در دوره وقوع به عنوان هزينه شناسايي شود به جز تا میزانی كه طبق بند 18 به حساب دارايي منظور (سرمایه­ای) مي­شوند.
• هزينه­هاي استقراضي كه مستقيماً قابل انتساب به تحصيل، ساخت يا توليد يك دارايي واجد شرايط هستند بايد در قالب بخشي از بهاي تمام شده دارايي سرمایه­ای شوند. مبلغ هزينه­هاي استقراض واجد شرایط برای سرمایه­ای شدن، بايد طبق اين استاندارد تعيين شود.
• طبق نحوه عمل مجاز جايگزين، هزينه­هاي استقراضي كه مستقيماً قابل انتساب به تحصيل، ساخت يا توليد يك دارايي هستند، در بهاي تمام شده آن دارايي منظور مي­شوند. چنين هزينه‌هاي استقراضي هنگامی در قالب بخشي از بهاي تمام شده دارايي سرمایه­ای مي­شوند كه این احتمال وجود داشته باشد که به منافع اقتصادي آتي يا توان بالقوه خدمت­رساني براي واحد منجر شوند و هزينه­های آن را بتوان به‌گونه­اي اتكاپذیر اندازه­گيري کرد. ساير هزينه­هاي استقراض در دوره وقوع به‌عنوان هزينه شناسايي مي­شود.
• زمانی كه واحد نحوه عمل مجاز جايگزين را مي­پذيرد، اين نحوه عمل بايد به‌صورت دائم در مورد كليه هزينه­هاي استقراضي كه مستقیماً قابل انتساب به تحصيل، ساخت يا توليد كليه دارايي­هاي واجد شرايط واحد هستند، بكار برده شود.

استاندارد حسابداري شماره 5

• هزينه­هاي استقراض واجد شرایط سرمایه­ای شدن
• هزينه­هاي استقراضي كه مستقيماً قابل انتساب به تحصيل، ساخت يا توليد يك دارايي واجد شرايط هستند، آن هزينه­هاي استقراضی هستند كه از وقوع آن­ها اجتناب می­شد چنانچه مخارجی بر روی دارايي واجد شرايط انجام نشده بود. زمانی که يك واحد مشخصاً به منظور تحصيل يك دارايي واجد شرايط خاص، وجوهی را قرض كند، هزينه­هاي استقراضي كه مستقيماً به آن دارايي واجد شرايط مربوط هستند، را به راحتي مي­توان شناسایی کرد.
• ممكن است شناسایی یک رابطه مستقيم بين استقراض­های خاص و يك دارايي واجد شرايط و تعيين استقراض­هایی که در صورت عدم انجام مخارج می­توانست از آن­ها اجتناب کرد، مشكل باشد. براي مثال، زمانی که فعاليت تأمين مالي واحد به صورت متمركز هماهنگ می­شود، چنين مشكلي رخ مي­دهد. همچنين، اين مشكلات زمانی رخ مي­دهد كه يك واحد اقتصادي از طیفی از ابزارهاي بدهي جهت استقراض وجوه با نرخ­هاي سود تضمين شده متفاوت استفاده مي­كند و اين وجوه را بر مبناهاي مختلف به ساير واحد‌هاي درون واحد اقتصادي انتقال مي­دهد. وجوهي كه به صورت متمركز قرض گرفته شده­اند ممكن است در قالب وام، كمك يا تزریق سرمايه به ساير واحد‌هاي درون واحد اقتصادي انتقال يابد. چنين انتقالاتي ممكن است بدون سود تضمين شده باشد يا مستلزم این باشد که فقط بخشي از هزينه سود تضمين شده واقعي پوشش داده شود. ساير پيچيدگي­ها به واسطه استفاده از وام­هایی که به ارز تعیین می­شوند یا مربوط هستند، زمانی که واحد اقتصادي در يك اقتصاد با تورم حاد فعاليت مي­كند، و نوسانات در نرخ­های تسعير رخ می­دهند. در نتیجه، تعيين مبلغ هزينه­هاي استقراضی كه مستقيماً قابل انتساب به تحصيل يك داراي واجد شرايط هستند، مشكل است و اعمال قضاوت الزامی است.
• تا میزانی كه وجوه مشخصاً به منظور تحصيل يك دارايي واجد شرايط استقراض شده­اند، مبلغ هزينه­هاي استقراض واجد شرایط منظور شدن به حساب آن دارايي بايد از طريق هزينه‌هاي استقراض واقعي تحمل شده بابت آن استقراض طي دوره پس از كسر هر گونه درآمد سرمایه­گذاری حاصل از سرمايه­گذاري موقت آن استقراض­ها تعيين شود.
• قراردادهاي تامین مالی يك دارايي واجد شرايط ممكن است به این منجر شود که واحد وجوه استقراضی را دريافت كند و قبل از استفاده از تمام يا بخشي از وجوه مزبور بابت مخارج آن دارايي واجد شرایط، هزينه­هاي استقراض مربوطه را متحمل شود. در چنين شرايطي، اغلب اين وجوه تا زمان خرجشان براي دارايي واجد شرايط به طور موقت سرمايه­گذاري مي‌شوند. براي تعيين مبلغ هزينه­هاي استقراض واجد شرایط سرمایه­ای شدن در طی یک دوره، هر گونه درآمد حاصل از چنین وجوهی از هزينه­هاي استقراض تحمل شده، كسر مي­شود.
• تا میزانی كه وجوه به صورت كلي استقراض و با هدف تحصيل يك دارايي واجد شرايط استفاده می­شوند، مبلغ هزينه­هاي استقراض واجد شرایط سرمایه­ای شدن را بايد از طریق اعمال یک نرخ جذب نسبت به مخارج آن دارايي تعيين كرد. نرخ جذب مورد نظر بايد با ميانگين موزون هزينه‌هاي استقراض قابل انتساب به استقراض­هاي واحد که در طي دوره در جریان هستند، به استثناي استقراض­هایي كه مشخصاً با هدف تحصيل يك دارايي واجد شرايط انجام شده­اند، برابر باشد. مبلغ هزينه­هاي استقراض كه طي دوره به بهاي تمام شده دارايي منظور مي­شوند نبايد از مبلغ هزينه‌هاي استقراض تحمل شده طي آن دوره بيشتر باشد.
• فقط هزينه­هاي استقراض قابل انتساب به استقراض­های واحد را مي­توان در بهاي تمام شده دارايي منظور نمود. زمانی که يك واحد اصلی وجوهي را استقراض مي­كند كه بدون تخصیص هزينه­هاي استقراض يا صرفاً با تخصیص بخشي از آن­ها به واحد فرعی انتقال مي­دهد، واحد فرعي ممکن است فقط آن هزينه­هاي استقراضی را كه خود آن متحمل شده است، در بهاي تمام شده دارايي منظور كند. زمانی كه واحد فرعي سرمايه­ آورده شده يا سرمايه­ اهدایي بدون سود تضمين شده­ای را دريافت مي­كند، متحمل هيچ‌گونه هزينه استقراضي نخواهد شد و در نتیجه هيچ یک از این هزينه­ها را در بهاي تمام شده دارايي منظور نخواهد کرد.
• زمانی که يك واحد اصلي وجوهي را با احتساب بخشي از هزينه­هاي آن به واحد فرعي انتقال مي­دهد، واحد فرعي فقط آن بخش از هزينه­هاي استقراض را كه خود متحمل شده در بهاي تمام شده دارايي منظور مي­كند. در صورت‌هاي مالي واحد اقتصادي، كل مبلغ هزينه­هاي استقراض را مي­توان به بهاي تمام شده دارايي واجد شرايط منظور كرد به شرط آنكه تعديلات تلفيقي مناسب جهت حذف هزينه­هايي كه توسط واحد فرعي به حساب دارايي منظور شده است، انجام شده باشد.
• زمانی که يك واحد اصلي وجوهي را بدون هزينه به واحد فرعي انتقال داده است، نه واحد اصلي و نه واحد فرعي معيارهاي به حساب دارايي منظور كردن هزينه­هاي استقراض را نخواهند داشت. به هر حال، اگر واحد اقتصادي معيارهاي به حساب دارايي منظور نمودن هزينه­هاي استقراض را داشته باشد، مي­تواند در صورت‌هاي مالي خود هزينه­هاي استقراض را به حساب دارايي واجد شرايط منظور كند.
• در برخي شرايط، هنگام محاسبه ميانگين موزون هزينه­هاي استقراض، شایسته است که كليه استقراض­هاي واحد اصلي و واحدهاي فرعي آن را لحاظ کرد. در ساير شرايط، شایسته است که هر واحد فرعی از ميانگين موزون هزينه­هاي استقراض قابل انتساب به استقراض­هاي خودش استفاده کند.

• مازاد مبلغ دفتري دارايي واجد شرايط نسبت به مبلغ بازيافتني
• زمانی که مبلغ دفتري يا بهاي تمام شده نهايي مورد انتظار دارايي واجد شرايط بيشتر از مبلغ بازيافتني يا خالص ارزش بازيافتني آن باشد، مبلغ دفتري طبق الزامات ساير استانداردهاي بين­المللي و / یا ملي حسابداري كاهش مي­يابد يا حذف مي­شود. در شرايط خاصی، طبق استانداردهاي مذكور مبلغ كاهش يا حذف برگشت داده مي­شود.

• زمان شروع احتساب هزينه­هاي استقراض در بهاي تمام شده دارايي
• احتساب هزينه­هاي استقراض به‌عنوان بخشي از بهاي تمام شده دارايي واجد شرايط بايد زماني شروع شود كه:
• الف) براي دارايي مربوط مخارجی در حال انجام باشد.
• ب) هزينه­هاي استقراض در حال وقوع باشد. و
• پ) فعاليت­هاي لازم براي آماده­سازي دارايي مربوط جهت استفاده مورد نظر يا فروش در جريان باشد.
• مخارج مربوط به دارايي واجد شرايط تنها شامل آن مخارجی است كه به پرداخت وجه نقد، انتقال ساير دارايي­ها يا تقبل بدهي‌هاي متضمن سود تضمين شده منجر شده­اند. ميانگين مبلغ دفتري دارايي طي یک دوره، از جمله هزينه­هاي استقراضی که قبلاً به بهاي تمام شده دارايي منظور شده­اند، معمولاً تقريب معقولی از مخارجی است كه در آن دوره نرخ جذب در مورد آن اعمال شده است.
• فعاليت­هاي لازم جهت آماده­سازي دارايي براي استفاده مورد نظر يا فروش، در برگيرنده عملياتي فراتر از ساخت فيزيكي آن دارايي است. اين فعاليت­ها شامل كارهاي فني و اداري لازم قبل از شروع ساخت فيزيكي دارايي، از قبيل فعاليت­هاي مرتبط با دريافت پروانه ساخت، است. به هر حال، زماني كه عمليات توليد يا توسعه­ای كه وضعيت دارايي را تغيير مي­دهد، رخ نمی­دهد، چنین فعاليت­هایی نگهداري یک دارايي را شامل نمي­شود. براي مثال، هزينه­هاي استقراض تحمل شده در حالی كه زمين در طی مرحله توسعه است، در طی دوره­ای به حساب دارایی منظور (سرمایه­ای) می­شود که در آن فعالیت­های مرتبط با توسعه صورت می­گیرد. به هر حال، هزينه­هاي استقراض متحمل شده در حالی که زمین خریداری شده با هدف ساخت بدون هر گونه فعالیت توسعه مربوطه نگهداري مي­شود، قابل احتساب در بهاي تمام شده دارايي نيست.

استاندارد حسابداري شماره 5

• توقف احتساب هزينه­هاي استقراض در بهاي تمام شده دارايي
• احتساب هزينه­هاي استقراض در بهای تمام شده دارایی طي دوره­های طولاني که در آن توسعه فعال متوقف شده است، بايد معلق شود و به حساب هزینه دوره منظور شود.
• هزينه­هاي استقراض ممكن است در دوره طولاني كه طي آن فعاليت­هاي لازم جهت آماده‌سازي دارايي براي استفاده مورد نظر يا فروش متوقف شده­اند، به وقوع بپیوندند. چنين هزينه­هایی هزینه­های نگهداری دارایی­های نیمه تکمیل هستند و واجد شرايط لازم براي احتساب در بهاي تمام شده دارايي نيستند. اما در دوره­اي كه كارهاي اداري و فني قابل توجهي در حال انجام باشد، احتساب هزينه­هاي استقراض در بهاي تمام شده دارايي معمولاً معلق نمي­شود. همچنین، زمانی که تأخير موقت یک بخش لازم از فرآیند آماده­سازي دارايي جهت استفاده مورد نظر يا فروش است، احتساب هزينه­هاي استقراض در بهاي تمام شده دارايي معلق نمي­شود. براي مثال، احتساب هزينه­هاي استقراض در بهاي تمام شده دارايي طي يك دوره طولاني مورد نیاز براي تکمیل موجودي­ها يا يك دوره طولاني كه طي آن سطح بالاي آب احداث پل را به تعويق مي­اندازد، در صورتي كه چنين سطح بالاي آبی در طی دوره احداث در منطقه جغرافيايي مورد نظر معمول باشد، ادامه مي­يابد.

• اتمام احتساب هزينه­هاي استقراض در بهاي تمام شده دارايي
• زماني كه كليه فعاليت­هاي لازم براي آماده­سازي دارايي واجد شرايط براي استفاده مورد نظر يا فروش به طور عمده­ای تكميل شود، بايد احتساب هزينه­هاي استقراض در بهاي تمام شده آن دارايي را متوقف كرد.
• معمولاً زمانی یک دارايي براي استفاده مورد نظر يا فروش آماده است که ساخت فيزيكي دارايي مزبور تكميل باشد اگر چه كارهاي اداري معمول آن همچنان ادامه داشته باشد. اگر اصلاحات جزيي، از قبيل تزيين داخلي دارايي مطابق با مشخصات مورد نظر خريدار يا استفاده­كننده، کل کاری باشد که در حال انجام است، این بيانگر اين است كه اساساً كليه فعاليت­ها تكميل هستند.
• زمانی که ساخت بخش‌هايي از يك دارايي واجد شرايط تكميل شده باشد و هر بخش‌ را بتوان استفاده کرد در حالی که ساخت ساير بخش­ها ادامه دارد، احتساب هزينه­هاي استقراض در بهاي تمام شده را باید زمانی متوقف كرد که کلیه فعالیت­های لازم برای آماده­سازی آن بخش برای استفاده مورد نظر يا فروش به طور عمده­ای کامل شده باشند.
• مجتمع اداري متشكل از چندين ساختمان، كه هر يك را بتوان به صورت جداگانه استفاده کرد، نمونه­اي از دارايي واجد شرايطي است كه هر يك از بخش­هاي آن را می­توان استفاده کرد در حالی که ساخت ساير بخش‌ها ادامه دارد. مثال­هايي از دارايي واجد شرايطی كه باید تکمیل شود قبل از این که بتوان از يكی از بخش‌ها استفاده کرد شامل يك اتاق عمل در يك بيمارستان است كه قبل از اين‌كه بتوان از اتاق استقاده کرد، باید كليه ساختمان تكميل شود. يك ماشین آلات تصفیه آب که چندين فرآیند به صورت متوالی بر روی بخش­هاي مختلف ماشین انجام مي­شود و يك پل كه بخشي از بزرگراه را تشكيل مي­دهد.

استاندارد حسابداري شماره 5

• افشا
• صورت‌هاي مالي بايد موارد زير را افشا کند:
• الف) رويه حسابداري پذيرفته شده براي هزينه­هاي استقراض.
• ب) مبلغ هزينه­هاي استقراضي كه طي دوره به بهاي تمام شده دارايي منظور شده­اند و
• پ) نرخ جذب مورد استفاده براي تعيين مبلغ هزينه­هاي استقراض قابل احتساب در بهاي تمام شده دارايي (زماني كه اعمال نرخ جذب نسبت به وجوهي كه به‌صورت کلی و عمومی استقراض شده­اند، ضروري بوده است).

• مفاد انتقالی
• 41- زمانی که پذيرش اين استاندارد مستلزم تغيير در يك رويه حسابداري است، واحد ترغيب شده است که صورت‌هاي مالي­ خود را طبق استاندارد حسابداري بين­المللي بخش عمومي شماره 3 «رويه­هاي حسابداري، تغيير در برآوردهاي حسابداري و اشتباهات»، تعديل كند. به گونه جایگزین، واحد‌هايي كه از نحوه عمل مجاز جايگزين تبعيت مي­كنند فقط بايد آن هزينه­هاي استقراض متحمل شده بعد از تاريخ اجراي اين استاندارد كه معيارهای سرمایه­ای شدن را دارند، به بهاي تمام شده دارايي منظور كنند.

• تاريخ اجرا
• اين استاندارد بين‌المللي حسابداري بخش عمومي در مورد صورت‌هاي مالي سالانه­ای قابل اجرا است كه شروع دوره مالي آن‌ها از اول ژوئيه 2001 و بعد از آن است. بكارگيري آن براي تاريخ‌هاي قبل از تاریخ مزبور ترغيب شده است.

• زماني كه واحدي مبناي تعهدي حسابداري را، بدان گونه که توسط استانداردهاي بين‌المللي حسابداري بخش عمومي تعریف شده است، براي اهداف گزارشگري مالي در تاريخي بعد از تاريخ اجرای مزبور بپذيرد، اين استاندارد در مورد صورت‌هاي مالي سالانه واحد در دوره شروع تاريخ پذيرش مبناي تعهدي و بعد از آن كاربرد دارد.

استاندارد حسابداري شماره 5