پیگیری و ارزیابی (کار) حسابرسی
پس از گزارش نتایج حسابرسی، دو مرحله پیگیری (مرحله 8) و ارزیابی عملیات و نتایج حسابرسی (مرحله 9) باقی میماند.
بیشتر مطالب این فصل، به بحث درباره موارد زیر میپردازد:
- استانداردهای پیگیری
- نقش پیگیری حسابرسان، قسمتهای مورد رسیدگی و مدیریت اجرایی.
- اقدامات پیگیرانه و ملاحظات عملی آن.
- سیاستهای پیگیری
حسابرسان باید اثربخشی و کارایی خود را با همان مهارت و استحکامی ارزیابی کنند که عملیات حسابرسی را اجرا میکنند. زمان مناسب برای این ارزیابی، نزدیک به پایان کار حسابرسی است. آثار آن برای حسابرسیهای آتی، به ویژه کار حسابرسی که دارد به پایان میرسد، باید در کاربرگها ثبت شود.
ارزیابی کار حسابرسی
استانداردهای پیگیری: موفقیت در هر کاری مستلزم پشتکار یا پیگیری است. اما واحدهای حسابرسی داخلی همانند دیگر دوایر اغلب با کمبود نیروی انسانی کافی روبرویند و از لحاظ زمان در فشار میباشند. طرحها و بودجههای حسابرسی گاه با فرض شرایط ایدهآل کاری برای حسابرسی تهیه میشود. از این رو طرحهای حسابرسی اغلب بسیار خوشبینانه تنظیم میشوند و کار پیگیری در آن اندک است.
آیا یک حسابرسی تنها زمانی موفقیت آمیز است که کارهای انجام شده در جهت بهبود فعالیتها یا کاهش مخاطرات باشد؟ اگر هیچ کاری انجام نشود یا تنها به پارهای از موارد گزارش شده پرداخته شود چه؟ حسابرسی تا کجا باید پیش برود؟ پاسخ به این پرسشها، با استانداردها شروع میشود.
استاندارد ویژه 440 چنین مقرر میکند:حسابرسان داخلی برای تعیین این که اقدامات لازم درباره یافتههای حسابرسی گزارش شده انجام گرفته است باید موارد را پیگیری کنند.1- واحد حسابرسی داخلی باید مشخص کند که اقدامات اصلاحی انجام شده است و نتایج دلخواه را به همراه دارد یا این که مدیریت یا هیات مدیره خطر انجام نشدن اقدامات اصلاحی را در ارتباط با یافتههای گزارش شده پذیرفته است.
دو مرحله از کار پیگیری قابل توجه است. یکی چه اقدامی در صورت وجوه انجام شده است و ارزیابی آثار آن.
دیگری مواردی است که درباره پارهای یا همه نکات گزارش شده هیچ اقدامی صورت نگرفته است. در این گونه موارد حسابرسان باید مشخص کنند که مدیریت خطر انجام نشدن آن را پذیرفته است. برخی ممکن است چنین تصور کنند که اگر قسمت مورد رسیدگی اقدامی را انجام نمیدهد این کار با آگاهی و براساس حق انتخابی است که تصمیم گیرنده داشته است اما حسابرس به جز مواردی که مبتنی بر قوانین علمی احتمالات است به ندرت میتواند چنین تصوری را در موارد اساسی و با اهمیت داشته باشد.
کانون توجه پیگیری باید یافتهها (ی حسابرسی) و مخاطرات مربوط به عدم دستیابی به هدفهای کنترل باشد نه لزوماً پیشنهادهای حسابرسی درباره چگونگی اصلاح مسایل گزارش شده. دستیابی به هدفهای کنترل و ارزیابی دوباره خطر اساس کار پیگیری را تشکیل میدهد.
ارزیابی کار حسابرسی
نقش پیگیریهای حسابرسان قسمت مورد رسیدگی و مدیریت ارشد: پیگیری همانند خود حسابرسی میتواندن سبب اضطراب و اختلاف شود اما نباید فراموش کرد که نقشهای متفاوت هر یک از طرفین درگیر میتواند احتمال بروز اختلاف را به حداقل برسند. مطلب زیر نقشهای متفاوت پیگیری توسط حسابرسان قسمت مورد رسیدگی و مدیران اجرایی را نشان میدهد.
فرض کنید حسابرسان داخلی یک موسسه بزرگ انتشاراتی تاخیر زیادی را در اجرای درصد بالایی از پروژههای انتشاراتی یکی از چاپخانههای موسسه کشف کردهاند. علاوه بر این متوجه شدهاند ساعات اضافه کاری در این چاپخانه نیز نصب شود. حسابرسان گزارش خود را به مدیر چاپخانه معاون مدیرعامل در تولید و کمیته حسابرسی ارسال کردهاند. کمیته حسابرسی به نوبه خود یافتهها و پیشنهادهای حسابرسان را برای هر یک از اعضای هیات مدیره فرستاده است.
مدیر چاپخانه با نصب سیستم کامپیوتری زمان بندی کار و نیروی انسانی در این مقطع زمانی مخالفت میکند. او در زمان حاضر کوشش دارد فرایندهای چاپ و سیستم حسابداری صنعتی را کامپیوتری نماید. او چنین ادامه میدهد که اضافه کردن یک سیستم جدید به ویژه این که قرار است این سیستم با دو سیستم دیگر مرتبط شود تکمیل آن دو را بیشتر به تاخیر میاندازد و تدوین سیستم جدید سوم سبب میشود آثار نامطلوب موجود در تولید طولانیتر میشود. مدیر چاپخانه مخالفت خود را در گزارشی برای همه افرادی فرستاده است که گزارش حسابرس را دریافت کردهاند.
معاون مدیرعامل در امور تولید پس از نشستی با مدیر چاپخانه به این نتیجه میرسد که به راستی سیستم جدید بسیاری از نواقص موجود را در زمان بندی کارهای چاپ و نیروی انسانی از بین خواهد برد. او تاکید میکند که چون سیستم زمان بندی تا به حال در چاپخانه دیگر نصب و راه اندازی شده است. پس به راحتی میتوان آن را در این چاپخانه نیز بکار گرفت. او پیشنهاد میکند برای به حداقل رسانیدن تداخل با تدوین دو سیستم دیگر بهتر است سیستم زمانبندی را ابتدا به صورت مستقل بکار گرفت و پس از رفع اشکالات عمده هر سه سیستم درباره یکپارچه کردن آنها تصمیم گیری کرد.
ارزیابی کار حسابرسی
مدیر چاپخانه و معاون مدیرعامل به این توافق میرسند که یک برنامه سه ماهه برای تدوین و راهاندازی سیستم جدید زمانبندی به اضافه دو ماه دیگر برای رفع اشکالات برنامه را اجرا کنند. مدیر چاپخانه رئوس مطالب تصمیم گیری شده درباره استفاده از سیستم جدید و همچنین، برنامه زمانی نصب و راهاندازی آن را طی یادداشتی برای هیات مدیره، معاون مدیرعامل در امور تولید و حسابرسان داخلی فرستاد.
شش ماه بعد حسابرسان داخلی روشهای پیگیری خود را درباره سیستم جدید اجرا کردند. آنان دریافتند که در برنامه چاپ به موقع سفارشها و کاهش اضافه کاریها بهبود قابل ملاحظهای حاصل شده است. حسابرسان پیگیری را به شکل یک برنامه کامل حسابرسی انجام ندادند بلکه رسیدگیهای خود را درباره سیستم زمانبندی متمرکز کردند.
گزارش پیگیری آنان همانند گذشته برای مدیر چاپخانه، معاون مدیرعامل در امور تولید و کمیته حسابرسی فرستاده شد. حسابرسان دریافتند که گرچه مسالی و مشکلاتی در دو سیستم کامپیوتری دیگر پدید آمده بوده است، اما سیستم زمانبندی جدید به خوبی کار میکند و در زمانی کوتاهتر از پیشبینی نصب و راهاندازی شده است.
هر سه طرف درگیر، یعنی قسمت مورد رسیدگی، مدیریت اجرایی و حسابرسان، درگیر کار پیگیری بودند. مدیر چاپخانه و معاون مدیرعامل برنامه نصب و راهاندازی را چیدند، حسابرسان داخلی کنترل پس از انجام آن را به عمل آوردند و کمیته حسابرسی به نظارت کلی پرداخت. همه کارها مستند و به گونهای مبادله شد که هر یک از طرفهای مسئول، در جریان امور قرار گرفت.
ارزیابی کار حسابرسی
پیگیری و ارزیابی (کار) حسابرسی
پس از گزارش نتایج حسابرسی، دو مرحله پیگیری (مرحله 8) و ارزیابی عملیات و نتایج حسابرسی (مرحله 9) باقی میماند.
بیشتر مطالب این فصل، به بحث درباره موارد زیر میپردازد:
- استانداردهای پیگیری
- نقش پیگیری حسابرسان، قسمتهای مورد رسیدگی و مدیریت اجرایی.
- اقدامات پیگیرانه و ملاحظات عملی آن.
- سیاستهای پیگیری
حسابرسان باید اثربخشی و کارایی خود را با همان مهارت و استحکامی ارزیابی کنند که عملیات حسابرسی را اجرا میکنند. زمان مناسب برای این ارزیابی، نزدیک به پایان کار حسابرسی است. آثار آن برای حسابرسیهای آتی، به ویژه کار حسابرسی که دارد به پایان میرسد، باید در کاربرگها ثبت شود.
استانداردهای پیگیری: موفقیت در هر کاری مستلزم پشتکار یا پیگیری است. اما واحدهای حسابرسی داخلی همانند دیگر دوایر اغلب با کمبود نیروی انسانی کافی روبرویند و از لحاظ زمان در فشار میباشند. طرحها و بودجههای حسابرسی گاه با فرض شرایط ایدهآل کاری برای حسابرسی تهیه میشود. از این رو طرحهای حسابرسی اغلب بسیار خوشبینانه تنظیم میشوند و کار پیگیری در آن اندک است.
ارزیابی کار حسابرسی
آیا یک حسابرسی تنها زمانی موفقیت آمیز است که کارهای انجام شده در جهت بهبود فعالیتها یا کاهش مخاطرات باشد؟ اگر هیچ کاری انجام نشود یا تنها به پارهای از موارد گزارش شده پرداخته شود چه؟ حسابرسی تا کجا باید پیش برود؟ پاسخ به این پرسشها، با استانداردها شروع میشود.
استاندارد ویژه 440 چنین مقرر میکند:
حسابرسان داخلی برای تعیین این که اقدامات لازم درباره یافتههای حسابرسی گزارش شده انجام گرفته است باید موارد را پیگیری کنند.
1- واحد حسابرسی داخلی باید مشخص کند که اقدامات اصلاحی انجام شده است و نتایج دلخواه را به همراه دارد یا این که مدیریت یا هیات مدیره خطر انجام نشدن اقدامات اصلاحی را در ارتباط با یافتههای گزارش شده پذیرفته است.
دو مرحله از کار پیگیری قابل توجه است. یکی چه اقدامی در صورت وجوه انجام شده است و ارزیابی آثار آن.
دیگری مواردی است که درباره پارهای یا همه نکات گزارش شده هیچ اقدامی صورت نگرفته است. در این گونه موارد حسابرسان باید مشخص کنند که مدیریت خطر انجام نشدن آن را پذیرفته است. برخی ممکن است چنین تصور کنند که اگر قسمت مورد رسیدگی اقدامی را انجام نمیدهد این کار با آگاهی و براساس حق انتخابی است که تصمیم گیرنده داشته است اما حسابرس به جز مواردی که مبتنی بر قوانین علمی احتمالات است به ندرت میتواند چنین تصوری را در موارد اساسی و با اهمیت داشته باشد.
کانون توجه پیگیری باید یافتهها (ی حسابرسی) و مخاطرات مربوط به عدم دستیابی به هدفهای کنترل باشد نه لزوماً پیشنهادهای حسابرسی درباره چگونگی اصلاح مسایل گزارش شده. دستیابی به هدفهای کنترل و ارزیابی دوباره خطر اساس کار پیگیری را تشکیل میدهد.
ارزیابی کار حسابرسی
نقش پیگیریهای حسابرسان قسمت مورد رسیدگی و مدیریت ارشد: پیگیری همانند خود حسابرسی میتواندن سبب اضطراب و اختلاف شود اما نباید فراموش کرد که نقشهای متفاوت هر یک از طرفین درگیر میتواند احتمال بروز اختلاف را به حداقل برسند. مطلب زیر نقشهای متفاوت پیگیری توسط حسابرسان قسمت مورد رسیدگی و مدیران اجرایی را نشان میدهد.
فرض کنید حسابرسان داخلی یک موسسه بزرگ انتشاراتی تاخیر زیادی را در اجرای درصد بالایی از پروژههای انتشاراتی یکی از چاپخانههای موسسه کشف کردهاند. علاوه بر این متوجه شدهاند ساعات اضافه کاری در این چاپخانه نیز نصب شود. حسابرسان گزارش خود را به مدیر چاپخانه معاون مدیرعامل در تولید و کمیته حسابرسی ارسال کردهاند. کمیته حسابرسی به نوبه خود یافتهها و پیشنهادهای حسابرسان را برای هر یک از اعضای هیات مدیره فرستاده است.
مدیر چاپخانه با نصب سیستم کامپیوتری زمان بندی کار و نیروی انسانی در این مقطع زمانی مخالفت میکند. او در زمان حاضر کوشش دارد فرایندهای چاپ و سیستم حسابداری صنعتی را کامپیوتری نماید. او چنین ادامه میدهد که اضافه کردن یک سیستم جدید به ویژه این که قرار است این سیستم با دو سیستم دیگر مرتبط شود تکمیل آن دو را بیشتر به تاخیر میاندازد و تدوین سیستم جدید سوم سبب میشود آثار نامطلوب موجود در تولید طولانیتر میشود. مدیر چاپخانه مخالفت خود را در گزارشی برای همه افرادی فرستاده است که گزارش حسابرس را دریافت کردهاند.
ارزیابی کار حسابرسی
معاون مدیرعامل در امور تولید پس از نشستی با مدیر چاپخانه به این نتیجه میرسد که به راستی سیستم جدید بسیاری از نواقص موجود را در زمان بندی کارهای چاپ و نیروی انسانی از بین خواهد برد. او تاکید میکند که چون سیستم زمان بندی تا به حال در چاپخانه دیگر نصب و راه اندازی شده است. پس به راحتی میتوان آن را در این چاپخانه نیز بکار گرفت. او پیشنهاد میکند برای به حداقل رسانیدن تداخل با تدوین دو سیستم دیگر بهتر است سیستم زمانبندی را ابتدا به صورت مستقل بکار گرفت و پس از رفع اشکالات عمده هر سه سیستم درباره یکپارچه کردن آنها تصمیم گیری کرد.
مدیر چاپخانه و معاون مدیرعامل به این توافق میرسند که یک برنامه سه ماهه برای تدوین و راهاندازی سیستم جدید زمانبندی به اضافه دو ماه دیگر برای رفع اشکالات برنامه را اجرا کنند. مدیر چاپخانه رئوس مطالب تصمیم گیری شده درباره استفاده از سیستم جدید و همچنین، برنامه زمانی نصب و راهاندازی آن را طی یادداشتی برای هیات مدیره، معاون مدیرعامل در امور تولید و حسابرسان داخلی فرستاد.
ارزیابی کار حسابرسی
شش ماه بعد حسابرسان داخلی روشهای پیگیری خود را درباره سیستم جدید اجرا کردند. آنان دریافتند که در برنامه چاپ به موقع سفارشها و کاهش اضافه کاریها بهبود قابل ملاحظهای حاصل شده است. حسابرسان پیگیری را به شکل یک برنامه کامل حسابرسی انجام ندادند بلکه رسیدگیهای خود را درباره سیستم زمانبندی متمرکز کردند.
گزارش پیگیری آنان همانند گذشته برای مدیر چاپخانه، معاون مدیرعامل در امور تولید و کمیته حسابرسی فرستاده شد. حسابرسان دریافتند که گرچه مسالی و مشکلاتی در دو سیستم کامپیوتری دیگر پدید آمده بوده است، اما سیستم زمانبندی جدید به خوبی کار میکند و در زمانی کوتاهتر از پیشبینی نصب و راهاندازی شده است.
ارزیابی کار حسابرسی
نقش ایدهآل پیگیری
