حسابداری اجاره‌های درون‌گروهی

مالی

حسابداری اجاره‌های درون‌گروهی

هدف 4:

تشریح نحوه حسابداری اجاره‌های درون‌گروهی. برخی شرکت‌ها با توجه به مشکلات نقدینگی، دارایی‌های مورد نیاز خود را از طریق اجاره در اختیار می‌گیرند. این کار موجب می‌شود تا وجوه بیشتری در شرکت باقی بماند و در عین حال شرکت از منافع حاصل از دارایی‌های اجاره‌ای بهره‌مند شود. موضوع حسابداری اجاره‌ها در متون حسابداری مالی مطرح می‌شود[1]. آنچه در اینجا مدنظر است نحوه عمل اجاره‌های سرمایه‌ای از دیدگاه شرکت‌های موجر و مستأجر عضو گروه است. اجاره‌های عملیاتی در بخش بعد تشریح می‌شود.

در قراردادهای اجاره سرمایه‌ای تقریباً تمام مخاطرات و مزایای ناشی از مالکیت دارایی به اجاره کننده منتقل می‌شود. طبق استاندارد حسابداری شماره 21 حسابداری اجاره‌ها، دارایی‌های اجاره‌ای و تعهدات مربوط به اجاره‌های سرمایه‌ای در دفاتر اجاره کننده ثبت و دارایی مزبور از دفاتر اجاره دهنده خارج می‌شود. اگر قراردادهای اجاره سرمایه‌ای بین شرکت‌های عضو گروه منعقد شود، در این صورت برای تهیه صورتهای مالی تلفیقی باید این نکته مدنظر قرار گیرد که این شرکت‌ها به عنوان یک مجموعه اقتصادی واحد تلقی می‌شوند و دارایی تنها از یک بخش مجموعه به بخش دیگری انتقال یافته است. از این رو هرگونه حساب مربوط به اجاره اغعم از حساب‌های دریافتنی و حساب‌های پرداختنی و نیز درآمدها و هزینه‌های مالی جزو حساب‌های درون‌گروهی تلقی می‌شود و باید آنها را در کاربرگ تلفیقی حذف کرد.

مثال 9. فرض کنید در اول فروردین 1387 شرکت فرعی کوهرنگ تجهیزاتی را از شرکت اصلی زاگرس اجاره می‌کند. شرکت زاگرس کل مالکیت شرکت کوهرنگ را در اختیار دارد. این قراردارد. این قرارداد از نوع اجاره‌ سرمایه‌ای محسوب می‌شود. اقساط سالیانه این اجاره توسط شرکت کوهرنگ دارای حق اختیار خرید دارایی در اول فروردین 1391 به مبلغ یک میلیون ریال است. نرخ سود تضمین شده اجاره 8 درصد، عمر اقتصادی تجهیزات اجاره‌ای 6 سال و ارزش باقیمانده آن صفر است. بهای تمام شده تجهیزات اجاره‌ای در حساب‌های شرکت زاگرس 30 میلیون ریال است. ارزش فعلی حداقل پرداخت‌های اجاره برابر است با:

میلیون ریال

ارزش فعلی اقساط مساوی اجاره (شامل چهار سال)

771/35

= (1)5771/3´10

ارزش فعلی اختیار خرید دارایی اجاره‌ای

735/0

=(2)735/0´10

ارزش فعلی حداقل پرداخت‌های اجاره

506/36

5771/3=5771/2+1= +1    =

عامل ارزش فعلی اقساط مساوی (1

735/0 =  =

عامل ارزش فعلی یک ریال (2

در دفاتر شرکتهای کوهرنگ و زاگرس در اولین سال اجاره با فرض اجاره از نوع فروش ثبت‌های «الف» تا «ج»، «هـ»، و «و» در ابتدای سال 1387 و ثبت‌های «د» و «ز» در پایان سال انجام می‌شود (ارقام به میلیون ریال):

دفاتر شرکت زاگرس (اجاره دهنده)

الف

اجاره دریافتنی

506/36

فروش تجهیزات

506/36

ب

بهای تمام شده فروش تجهیزات

30

موجودی کالا (تجهیزات)

30

اجاره تجهیزات از نوع فروش

ج

موجودی نقد

10

اجاره دریافتنی

10

دریافت قسط اول اجاره از نوع فروش

د

اجاره دریافتنی (8%´506/26)

12/2

درآمد مالی

*12/2

شناسایی درآمد مالی اجاره از نوع فروش

دفاتر شرکت کوهرنگ (اجاره دهنده)

هـ

تجهیزات اجاره‌ای سرمایه‌ای

506/36

تعهدات اجاره‌ای سرمایه‌ای

506/36

اجاره سرمایه‌ای تجهیزات

و

تجهیزات اجاره‌ای سرمایه‌ای

10

موجودی نقد

10

پرداخت قسط اول اجاره سرمایه‌ای

ز

هزینه مالی

12/2

تعهدات اجاره‌ای سرمایه‌ای

12/2

هزینه مالی اجاره‌ای سرمایه‌ای

با توجه به اینکه قرارداد مزبور اجاره از نوع فروش است، از این رو با فرض فروش کالا از دیدگاه فروشنده سود حاصل از فروش شناسایی شده است. همچنین شرکت کوهرنگ در دفاتر خود هزینه استهلاک تجهیزات مزبور را ثبت می‌نماید:

(4)

هزینه استهلاک (6¸506/36)

084/6

استهلاک انباشته تجهیزات

084/6

هزینه استهلاک تجهیزات

در سال 1387 و به منظور تهیه صورتهای مالی تلفیقی، ثبت‌های تعدیلی مربوط به اجاره سرمایه‌ای درون گروهی در کاربرگ تلفیقی به شرح زیر انجام می‌شود:

(1)

تعهدات اجاره‌ای سرمایه‌ای

626/28

اجاره دریافتنی

626/28

حذف مطالبات و بدهی‌های درون‌گروهی اجاره

(2)

درآمد مالی

12/2

هزینه مالی

12/2

حذف هزینه و درآمد مالی درون‌گروهی اجاره

(3)

فروش تجهیزات

506/36

تجهیزات

30

استهلاک انباشته تجهیزات

084/1

تجهیزات اجاره‌ای سرمایه‌ای

506/36

هزینه استهلاک

084/1

بهای تمام شده فروش تجهیزات

30

حذف حساب‌های درون گروهی اجاره‌ سرمایه‌ای

همان‌طور که ملاحظه می‌شود حسابهای درون‌گروهی شامل مطالبات و بدهی‌های ناشی از قرارداد اجاره و نیز درآمد و هزینه مالی مربوط به شرکت‌های گروه حذف شده است. همچنین در ثبت حذفی شماره 3 سود حاصل از فروش تجهیزات به دلیل عدم تحقق آن از دیدگاه شخصیت تلفیقی با کنار گذاشتن حساب‌های فروش و بهای تمام شده فروش تجهیزات حذف می‌شود و از طرف دیگر بهای تمام شده تجهیزات به میزان سود تحقق نیافته (506/6 میلیون ریال) کاهش می‌یابد. از طرف دیگر رقم استهلاک انباشته تجهیزات نیز تعدیل می‌شود تا به مبلغ اولیه نشان داده شود. از آنجا که برمبنای بهای تمام شده اولیه دارایی، مبلغ استهلاک معادل 5(6¸30) میلیون ریال بوده است، از این‌رو در ثبت تعدیلی 084/1 میلیون ریال از این حساب و هزینه استهلاک دوره کاهش یافته است. تجهیزات اجاره‌ای نیز براساس رقم اولیه بهای تمام شده (30 میلیون ریال) تعدیل می‌شود.

حال اگر ثبت‌های تعدیلی در پایان سال 1388 انجام شود تمام حساب‌های فوق به همین ترتیب تعدیل می‌شوند، با این تفاوت که اثر سود حاصل از فروش تجهیزات که در سال 1387 در سود انباشته اول دوره شرکت اصلی می‌باشد، تعدیل می‌شود. به عبارت دیگر سود انباشته اول دوره معادل سود تحقق نیافته درون‌گروهی فروش کاهش می‌یابد و معادل هزینه استهلاک اضافی، افزایش می‌یابد. همچنین به دلیل اینکه سود حاصل از فروش متعلق به شرکت اصلی است. در محاسبه سهم اقلیت اثری ندارد. در این صورت ثبت ترکیبی در کاربرگهای تلفیقی به شرح ثبت شماره 4 خواهد بود.

4

تعهدات اجاره‌ای سرمایه‌ای (49/1+10-626/28)

116/20

تجهیزات

30

سود انباشته شرکت زاگرس (084/1-506/6)

422/5

استهلاک انباشته تجهیزات (2´084/1)

168/2

اجاره دریافتنی

116/20

تجهیزات اجاره سرمایه‌ای

506/36

هزینه استهلاک

084/1

حذف حسابهای درون گروهی اجاره سرمایه‌ای

همانطور که ملاحظه می‌شود رقم هزینه استهلاک به میزان استهلاک سال جاری 084/1 میلیون ریال) حذف می‌شود و استهلاک انباشته سال 1388 به میزان استهلاک اضافی سالهای 1387 و 1388 (094/1´2) تعدیل می‌شود. همچنین مانده حساب اجاره دریافتنی و تعهدات اجاره سرمایه‌ای در پایان سال 1388 (116/20 میلیون ریال) حذف می‌شود. سود انباشته ابتدای دوره شرکت زاگرس به میزان رقم سود حاصل از فروش دارایی در سال 1387 (506/6 میلیون ریال) پس از کسر هزینه استهلاک اضافی در آن سال (084/1 میلیون ریال) تعدیل می‌شود. بدین‌ترتیب رقم تجهیزات به بهای تمام شده اولیه (30 میلیون ریال) در صورتهای مالی تلفیقی انعکاس می‌یابد.

به این ترتیب مطالبات و تعهدات ناشی از دارایی اجاره‌ای در ثبت‌های تعدیلی کاربرگ تلفیقی حذف می‌شود و دارایی اجاره‌ای به بهای تمام شده اولیه (تاریخ تحصیل) انعکاس می‌یابد. همچنین رقم استهلاک و هزینه استهلاک دارایی تعدیل می‌شود.

[1] – به عنوان نمونه می‌توانید راهنمایی به کارگیری استاندارد حسابداری شماره 21 با عنوان حسابداری اجاره‌ها، نشریه شماره 190 سازمان حسابرسی را ملاحظه نمایید.

دیدگاهتان را بنویسید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد. فیلدهای مورد نیاز با * مشخص شده است

نوشتن دیدگاه

عضویت در خبر نامه

وکیل مالیاتی پتروشیمی
خدمات مالی
1- وکیل مالیاتی کالای پتروشیمی

      از دیدگاه وکیل مالیاتی کالای پتروشیمی مشکلات اجرای قانون سامانه پایانه  درآمد     بعضی از منظر وکیل مالیاتی کالای پتروشیمی   از دیدگاه وکیل مالیاتی کالای پتروشیمی اجرای قانون پایانه‌های  درآمد     بعضی و سامانه

ادامه مطلب »
وکیل مالیاتی نفت
خدمات مالی
1_ وکیل مالیاتی پتروشیمی ونفت

توصیه های وکیل مالیاتی پتروشیمی ونفت در خصوص حسابداری شرکتهای پیمانکار پتروشیمی       وکیل مالیاتی پتروشیمی ونفت و مشاوران مالی در حوزه پتروشیمی و نفت معمولاً توصیه‌های تخصصی برای شرکت‌های پیمانکار ارائه می‌دهند تا

ادامه مطلب »
وکیل مالیاتی نفت
مقالات
1- وکیل مالیاتی معتمد نفت

        نکات مهم حسابرسی مالیاتی شرکتهای پیمانکار نفت از دیدگاه وکیل مالیاتی معتمد نفت         از دیدگاه وکیل مالیاتی معتمد نفت حسابرسی مالیاتی شرکت‌های پیمانکار نفت دارای پیچیدگی‌های خاصی است

ادامه مطلب »
وکبل مالیاتی نفت
خدمات مالی
1-وکیل مالیاتی نفت وپتروشیمی

  نکات مهم رسیدگی مالیاتی و ارایه اسناد ومدارک شرکت های نفت وپتروشمی از دیدگاه وکیل مالیاتی نفت وپتروشیمی       رسیدگی مالیاتی و ارائه اسناد و مدارک برای شرکت‌های نفت و پتروشیمی از اهمیت

ادامه مطلب »
وکیل مالیاتی نفت
مقالات
1-وکیل مالیاتی شرکتهای نفت وگاز

        اصول ونحوه ثبت حسابداری  شرکتهای نفتی از دیدگاه وکیل مالیاتی شرکتهای نفت وگاز         وکیل مالیاتی شرکتهای نفت وگاز ثبت حسابداری در شرکت‌های نفتی و گاز، از دیدگاه وکیل

ادامه مطلب »
وکیل مالیاتی نفت
مقالات
1-وکیل مالیاتی شرکتهای نفتی

        سوالات عمومی مودیان شرکتهای نفتی در خصوص اصول نگارش لایحه دفاعی مالیات عملکرد از نظر وکیل مالیاتی شرکتهای نفتی     :       در خصوص  برای شرکت‌های نفتی، سوالات عمومی

ادامه مطلب »
وکیل مالیاتی نفت
مقالات
1-وکیل مالیاتی مشهور نفت

سوالات تخصص مودیان نفت در خصوص هزینه های قابل قبول از نگاه وکیل مالیاتی مشهور نفت       در حوزه مالیات نفت، تعیین هزینه‌های قابل قبول از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. یک وکیل مالیاتی حرفه‌ای

ادامه مطلب »
وکیل مالیاتی نفت
خدمات مالی
1-وکیل مالیاتی حرفه ای نفت

      هزینه‌های قابل قبول مالیاتی از نظر وکیل مالیاتی حرفه ای نفت چیست؟ هزینه‌های قابل قبول مالیاتی از نظر وکیل مالیاتی حرفه‌ای در صنعت نفت به مجموعه‌ای از هزینه‌ها اطلاق می‌شود که در فرآیند

ادامه مطلب »
وکیل مالیاتی نفت
خدمات مالی
1-وکیل مالیاتی خبره نفت

.   بهترین راهکارهای حقوقی برای بهره‌مندی از معافیت‌های مالیاتی در صنعت نفت از نظر وکیل مالیاتی خبره نفت چیست؟             برای بهره‌مندی از معافیت‌های مالیاتی در صنعت نفت، آگاهی از

ادامه مطلب »
وکیل مالیاتی نفت
مقالات
1-وکیل مالیاتی معتبر نفت

  از نگاه وکیل مالیاتی معتبر نفت چگونه مالیات بر حقوق کارکنان صنعت نفت محاسبه می‌شود؟         از نظر وکیل مالیاتی معتبر نفت محاسبه مالیات بر حقوق کارکنان صنعت نفت در ایران، مانند

ادامه مطلب »
بهترین وکیل مالیاتی نفت
خدمات مالی
بهترین وکیل مالیاتی نفت

    از نظر بهترین وکیل مالیاتی نفت نحوه محاسبه مالیات بر درآمد شرکت‌های نفتی چگونه است؟         از دیدگاه بهترین وکیل مالیاتی نفت محاسبه مالیات بر درآمد شرکت‌های نفتی معمولاً بر اساس

ادامه مطلب »
وکیل مالیاتی معدن
خدمات مالی
1-وکیل مالیاتی حرفه ای معدن

  وکیل مالیاتی حرفه ای مالیاتی چه قوانین و مقرراتی را  باید در نگارش لایحه مالیاتی معدن رعایت کند؟             وکیل مالیاتی حرفه‌ای معدن در نگارش لایحه مالیاتی معدن باید قوانین

ادامه مطلب »
وکیل مالیاتی معدن
خدمات مالی
وکیل مالیاتی معتبر معدن

  نکات کلیدی هیات تجدید نظر حل اختلاف مالیاتی تجدبد نظر از دیدگاه وکیل مالیاتی معتبر معدن           جزئیات دقیق‌تر در مورد فرآیند اعتراض به تصمیمات مالیاتی در هیئت حل اختلاف و

ادامه مطلب »
وکیل مالیاتی معدن
خدمات مالی
بهترین وکیل مالیاتی معدن

          سوالات متداول مودیان صنعت معدن از هیات تجدید نظر حل اختلاف مالیاتی از دیدگاه  بهترین وکیل مالیاتی معدن           پرسشهای متداول مودیان صنعت معدن از هیئت تجدید

ادامه مطلب »
وکیل مالیاتی معدن
خدمات مالی
وکیل مالیاتی خبره معدن

  سوالات عمومی مودیان معدن در خصوص هیات حال اختلاف مالیاتی بدوی ماده 244 از دیدگاه وکیل مالیاتی خبره معدن           ابهامات عمومی مودیان معدن در خصوص هیئت حل اختلاف مالیاتی بدوی

ادامه مطلب »
وکیل مالیاتی معدن
خدمات مالی
وکیل مالیاتی صنایع معدن

  سوالات متداول مالیاتی صنایع معدن در خصوص  مفاصا حساب مالیاتی از دیدگاه وکیل مالیاتی صنایع معدن             مفاصا حساب مالیاتی یکی از مسائل مهم در صنعت معدن و سایر صنایع

ادامه مطلب »

مقاله های مرتبط

درخواست خود را بنویسید ...
ما را در نقشه بیابید ...