برخوردهای آماری و دیگر روشهای مقداری در مورد آزمونهای گسترده حسابرسی

برخوردهای آماری و دیگر روشهای مقداری در مورد آزمونهای گسترده حسابرسی

پژوهشهای زیادی در مورد تعیین مقدار شواهد حسابرسی لازم برای دستیابی به سطوح خاصی از اطمینان، انجام شده است.

یافته­های حسابرسی

حسابرسان همزمان با اجرای بررسی سیستم کنترل داخلی، به تدوین «یافته­های خود»، که به آن «نکات حسابرسی» نیز گفته می­شود، می­پردازند. یافته­ها معمولاً در «برگ خلاصه نکات» مستند می­شود.

هر کار حسابرسی ممکن است یافته­های زیادی داشته باشد و برای هر یافته، برگ خلاصه نکات جداگانه­ای لازم است. این برگ­های خلاصه نکات، یک منبع اطلاعاتی آسان، موجز و مرتبی است برای گزارش حسابرسی. این برگهای خلاصه نکات در پرونده­های حسابرسی نگهداری می­شود. آزمونهای گسترده حسابرسی

رهنمود 5-04-430 مقرر می­دارد «گزارش حسابرس می­تواند حاوی یافته­ها …. باشد» که می­تواند مثبت یا منفی باشد. یافته­های منفی را «ایراد» نامند و البته، بیش از موارد رضایت­بخش یا انجام اقدامات اصلاحی در گذشته، نظر حسابرسان را به خود جلب می­کند. ایرادها، زمینه­های مخاطره­آمیز موجود را نشان می­دهد.حسابرسان معمولاً ترجیح می­دهند گزارش متوازنی حاوی نکات مثبت و منفی، هر دو، درباره عملیات قسمت مورد رسیدگی، ارائه دهند. قسمتهای مورد رسیدگی نیز گزارش متوازن و حاوی یافته­های مثبت و منفی را همیشه ترجیح می­دهند.

عناصر پنجگانه مربوط به یافته حسابرسی در زیر می­آید.آزمونهای گسترده حسابرسی

• وضعیت
• معیارها یا طرز کارهای مورد انتظار
• اثر
• علت
• پیشنهاد

تنها چهار عنصر اول فهرست از دیدگاه فنی، جزء یافته (حسابرسی) محسوب می­شود؛ پیشنهادها، براساس یافته­ها تدوین می­گردد. اما، حسابرسان اغلب پیشنهادهای خود را در کنار یافته­ها مورد بحث قرار می­دهند و برگهای خلاصه نکات زیر معمولاً حاوی پیشنهادهای حسابرسان است. پیشنهادهای حسابرسان را در ادامه همین فصل بحث می­کنیم. بیایید ابتدا سایر عناصر یافته­های حسابرسی را بررسی کنیم.آزمونهای گسترده حسابرسی

وضعیت. وضعیت عبارت است از شرایطی واقعی که حسابرسان می­بینند. شرایط می­تواند یک روش واقعی باشد که در عملیات اجرا می­شود یا نمی­شود یا شرایط واقعی یک دارایی یا یک مبلغ واقعی باشد که ثبت شده است.

برای مثال حسابرسان شرکت نسترن دشت متوجه شدند که مدیر فروش میوه و سبزی از رسید دریافت وجه استفاده نمی­کند. مشتریان باغ را شرکت تعاونی میوه فروشان چندین مغازه میوه فروشی محلی و مشتریان تشکیل می­داد که از بازار روز خرید می­کردند. در مورد مقدار واقعی کالای دریافتی مشتریان یا مبلغ فروش و نحوه دریافت وجه آن هیچ گونه مستنداتی وجود نداشت تنها مستندات دریافت عبارت بود از برگ واگذاری چکهایی که پس از فروش و تحویل جنس از شرکت تعاونی میوه فروشان دریافت شده بود.

توجه کنید که گرچه شرایط به شکل خلاصه ارائه شده است اما شرایط مشخص را در بر می­گیرد. هر چه این توضیحات مشخصتر باشد آگاهی بخشی آن بیشتر خواهد بود. برای مثال دو مورد زیر را مقایسه کنید:

1- مدارک حقوق و دستمزد نامرتب بود.2- بایگانی مدارک حقوق و دستمزد به ترتیب صورت نگرفته بود و دو تا از لیستهای حقوق و  دستمزد خرداد و مرداد 8 × 13 همراه قرارداد استخدامی کارکنان بایگانی نشده بود.آزمونهای گسترده حسابرسی

مورد شماره 2 بالا با وجودی که خلاصه می­باشد بیش از مورد شماره 1 بالا آگاهی بخش و سودمند است.

معیارها یا طرز کارهای مورد انتظار. معیارها یا طرز کارهای مورد انتظار به معنای سیاستها، روشها، استانداردها، مقررات و یا قوانینی مقرر است که قسمت مورد رسیدگی باید رعایت کند. حسابرسان طرز واقعی انجام کارها را با معیار عملکرد رفتار یا استاندارد می­سنجند. چنین اطلاعاتی تقریباً همیشه مورد نیاز است تا از ارائه گزارشهای نامناسب پیشگیری شود. حسابرس نباید فرض کند که همه می­دانند چه انتظاری از آنان و یا کارشان می­رود. برای مثال هر فروشی باید با تهیه رسید توسط شخص فروشنده مستند شود. در این رسید نوع و مقدار کالای فروش رفته مبلغ فروش و نحوه وصول آن هر گونه مالیات و عوارض مترتب نام فروشنده، نام خریدار و تاریخ معامله باید آورده شود. اینها طرز کاری یا معیاری است که انتظار می­رود وجود داشته باشد.

اثر. اثر عبارت است از نشان واقعی یا بالقوه مرتبط با وضعیت موجود، وضعیت تا چه اندازه جدی است؟ آیا به خودی خود جدی است یا این وضعیت ممکن است سازمان را در معرض زیان قرار دهد؟ اطلاعاتی که در پاسخ این گونه پرسشها بدست می­آید به تصمیم گیری درباره میزان اهمیت نسبی موضوع به عنوان یک یافته حسابرسی کمک می­کند.آزمونهای گسترده حسابرسی

خطرها بر پنج نوعند و متناظر با هدفهای سیستم کنترل داخلی. در مثال پیش گفته خطر اصلی عدم تهیه رسید وجوه فروش این است که برخی از فروشها ممکن است ثبت نشود و وجوه حاصل از این فروشها به حساب باغ واریز نگردد. حتی بخشی از وجوه حاصل از فروشهای ثبت شده ممکن است برداشته و مبلغ کمتری به شرکت تحویل داده شود.

خطرهای موجود در این مثال بر دو نوع است:

1- حفاظت ناکافی از داراییها (در اینجا وجوه نقد)

2- عدم قابلیت اعتماد صورتهای مالی از دیدگاه گزارشگری فروش واقعی

حسابرس پس از شناسایی خطر مرتبط با شرایط میزان جدی بودن آن خطر را براورد می­کند. آیا به نسبت کوچک و کم اهمیت است؟ آیا جدی است؟ آیا از اهمیت ویژه­ای برخوردار است؟ در مثال ما تهیه نشدن رسید وجوه فروش به نسبت جدی است. حسابرسان می­توانند با تاییدخواهی از هر مشتری عمده فروش شرکت را بطور غیرمستقیم مورد آزمون قرار دهند. حسابرسان همچنین می­توانند با براورد محصول خرمن شده احتمالاً از روی مدارک برداشت محصول فروش شرکت را  تخمین بزنند. اما این روشها تنها براوردی از فروش را بدست می­دهند و بیش از رسیدگی مستقیم به رسید وجوه فروش نیز وقت گیر می­باشند.

علت: علت شرایط موجود نشانه از چگونگی بُروز مشکل است. مواردی وجود دارد که قسمت مورد رسیدگی به طور آگاهانه خطرهای مربوط به شرایطی خاص را پذیرا می­شود؛ زیرا، تصمیم­های دیگر، خطرهای متوجه سازمان را به طور کلی افزایش می­دهد یا این خطر در مقایسه با هزینه رفع مشکل، اندک به نظر رسیده است. همچنین، علت یک مشکل می­تواند نتیجه یک تصمیم ظاهراً غیرمرتبط باشد. علت­های گوناگونی می­تواند برای یک مشکل وجود داشته باشد. گرچه قسمت مورد رسیدگی است که مسئول تعیین مستقیم­ترین علت (یا علت­ها) است تا بتواند اقدامات اصلاحی لازم را به عمل آورد، اما حسابرس نیز به شدت به آن توجه دارد و معمولاً در تشخیص علت (یا علتها) به قسمت مورد رسیدگی کمک می­کند.

در ادامه مثال بالا می­بینیم که عدم صدور رسید وجوه فروش از سیستم حسابداری موجود در مزارع و پیش از تحصیل آن ناشی شده است. مدیر امور مالی شرکت نسترن دشت نیز پس از تحصیل شرکت جدید اقدام به طراحی جدید سیستم حسابداری آن نکرده، و سیستم حسابداری موجود آن نیز بررسی نشده است.