گزارش تطبیقی سیستم حسابداری دولتی
در گزارش تطبیقی سیستم حسابداری چارچوب نظری، مبانی حسابداری دولتی، حساب های مستقل، صورتهای مالی اساسی و سایر گزارشات، مبنای بودجه بندی، ارتباط بین سیستم حسابداری و بودجه، استانداردها، و قوانین و مقررات مرتبط با حسابداری دولتی کشورهای آمریکا، استرالیا، نیوزیلند، کانادا، انگلیس، و بین الملل بررسی شده و خلاصه ای از هریک از آنها ارائه شده است.
گزارش تطبیقی سیستم حسابداری
1 . چارچوب نظری
آمریکا
در آمریکا دو نهاد “GASB” و “FASAB” مسئول تدوین استانداردهای حسابداری بخش عمومی هستند که FASAB مفاهیم و استانداردهایی را برای دولت مرکزی و نهادهای آن، و GASB نیز مفاهیم و استانداردهایی را برای دولتهای محلی و نمایندههای آنها منتشر ساختهاند. این مفاهیم عبارتند از:
الف. FASAB
• مفهوم شماره 1: اهداف گزارشگری مالی دولت مرکزی
• مفهوم شماره 2: واحد گزارشگر و گزارشگری آن
• مفهوم شماره 3: بحث و تحلیل مدیریت
• مفهوم شماره 4: استفادهکنندگان و ویژگیهای کیفی گزارش مالی تلفیقی دولت مرکزی آمریکا
• مفهوم شماره 5: تعاریف عناصر و معیارهای اولیه شناخت صورتهای مالی بر مبنای تعهدی
• مفهوم شماره 6: تفکیک اطلاعات اساسی، اطلاعات تکمیلی الزامی، و سایر اطلاعات همراه
ب . GASB:گزارش تطبیقی سیستم حسابداری
• مفهوم شماره 1: اهداف گزارشگری مالی
• مفهوم شماره 2: گزارشگری امور خدماتی دولت
• مفهوم شماره 3: روشهای اطلاعرسانی در گزارشهای مالی خارجی با مقاصد عام که شامل صورتهای مالی اساسی است.
• مفهوم شماره 4: عناصر صورتهای مالی
• مفهوم شماره 5: تجدیدنظر شده مفهوم شماره 2
استرالیا
چارچوب تهیه و ارائه صورتهای مالی هیئت استانداردهای حسابداری استرالیا (AASB) مشابه و معادل چارچوب تهیه و ارائه صورتهای مالی هیئت استانداردهای بینالمللی حسابداری (IASB) است. ولی در برخی از موارد در آن چارچوب (IASB) تعدیلاتی انجام شده است. از جمله اینکه بندهایی به آن افزوده شده است که این بندها با علامت “AUS” مشخص شدهاند. تعدیلات ذکر شده بیشتر در مورد واحدهای غیرانتفاعی بخش خصوصی است.
چارچوب (AASB) در مورد بخش خصوصی و هم در مورد بخش دولتی کاربرد دارد. پیرو انتشار چارچوب نظری مشابه چارچوب نظری (IASB)، بیانیههای حسابداری شماره 3، 4، 5 و 2 منتشر شدند. البته بیانیه 1 و 2 تجدیدنظر شده بیانیههای 1 و 2 قبلی بودند. این مفاهیم الزام اجرایی ندارند و عبارتند از:
• مفهوم شماره 1: تعریف واحد گزارشگر
• مفهوم شماره 2: هدف گزارشگری مالی با مقاصد عمومی
• مفهوم شماره 3: خصوصیات کیفی اطلاعات مالی
• مفهوم شماره 4: تعریف و شناخت عناصر صورتهای مالی
نیوزیلند
چارچوب نظری در نیوزلند الزام اجرای قانونی ندارد.
در سال 2004 نیوزیلند استانداردهای بینالمللی (IFRS) را پذیرفت و چارچوبی مشابه چارچوب (IASB) تهیه نمود. در نتیجه این تغییر رویه، مفاهیم به گونهای تغییر کردند که برای تمامی واحدهای گزارشگر مصداق داشته باشد و برای آنها قابل اجرا باشد. در فرآیند تهیه چارچوب نظری جدید و به منظور حفظ هماهنگی بیشتر (IASB)، حداقل تعدیلات در چارچوب نظری انجام گردید. از جمله تعدیلات انجام شده عبارت بودند از:
• تغییر در تعیین اهداف چارچوب نظری
• توصیف مجموعه کامل گزارش های مالی
• بررسی شمول اطلاعات غیرمالی و تکمیلی
• گسترش دامنه کاربرد به منظور شمول تمامی واحدهای گزارشگر
• بررسی نقش صورتهای مالی در پاسخگویی
• رهنمودهای بیشتر برای واحدهای بخش عمومی
انگلیس
در سال 1999 بیانیه اصول گزارشگری مالی برای بخش خصوصی منتشر شد ولی همزمان برای بخش خصوصی و بخش عمومی کاربرد داشت. پس از انتشار این بیانیه رهنمودی برای نحوه بکارگیری آن در بخش عمومی منتشر گردید. با این حال در سال 2005 پیشنویس بیانیه جدیدی به نام ”بیانیه اصول گزارشگری مالی:
تفسیر پیشنهادی برای واحدهای با منافع عمومی“ منتشر گردید. از این تاریخ به بعد تدوین استانداردهای بخش عمومی با توجه به این چارچوب صورت میگرفت. اما با توجه به پروژه هماهنگی انگلیس با بخش بینالملل، ضرورت تجدیدنظر در این بیانیه به منظور هماهنگی با بینالملل احساس میشود. با این وجود این بیانیه در سال 2006 به تصویب رسیده و برای بخش عمومی کاربرد دارد. در این بیانیه موارد زیر مطرح میشود:
• اهداف صورتهای مالی
• واحد گزارشگر
• ویژگیهای کیفی اطلاعات مالی
• عناصر صورتهای مالی
• شناخت در صورتهای مالی
• اندازهگیری در صورتهای مالی
• ارائه صورتهای مالی
• حسابداری منافع (حقوق) در دیگر واحدها
علاوه براین، کتابچههای راهنمایی نیز هر ساله تهیه میشود که طبق آنها، حسابداری واحدهای عمومی انجام میشود.
کانادا
در چارچوب نظری کانادا مشخص شده است که چه اطلاعاتی باید در صورتهای مالی ارائه شوند و نام این صورتها باید چه باشد. اما استاندارد گزارشگری مالی جداگانهای نیز وجود دارد که در مورد نوع و نحوه تهیه صورتهای مالی رهنمودهایی ارائه میکند. چارچوب نظری کانادا در مورد استفادهکنندگان و نیازهای آنها نیز مسائلی را مطرح نموده است. علاوه بر این در چارچوب نظری به مدنظر قرار دادن موضوع ”فزونی منافع بر مخارج“ نیز در بحث افشای اضافی اطلاعات اشاره شده است.
تعاریف ”دارایی مالی“، ”دارایی غیرمالی“، و ”داراییهای ثابت مشهود“ نیز د ر چارچوب نظری کانادا تعریف شدهاند. در تعریف اول برای ارائه معیارهای برای عملکرد مالی دولتهای محلی ضروری است.
چارچوب نظری کانادا شامل تعریف درآمد نمیشود اما تعریف کلی از درآمد در استانداردهای مربوط به ارائه صورتهای مالی ارائه شده است. چارچوب نظری به منزله یک استاندارد گزارشگری مالی نیست اما در مواردیکه در کتابچه راهنمای حسابداری موضوعی مورد توجه قرار نگرفته باشد، هر گونه رهنمود و دستورالعملی در این رابطه باید با چارچوب نظری هماهنگی داشته باشد.
کانادا دارای استاندارد گزارشگری مالی جداگانهای است که واحد گزارشگر و خصوصیاتش، در آن تعریف میشود.
بینالملل
هیئت استانداردهای بینالمللی حسابداری بخش عمومی (IPSASB) در سپتامبر سال 2008 پیشنویس چارچوب نظری گزارشگری مالی با مقاصد عمومی دستگاهها و نهادهای بخش عمومی را منتشر کرده است. در این چارچوب نظری موارد زیر تعریف و مشخص شده است:گزارش تطبیقی سیستم حسابداری
الف. اهداف گزارشگری مالی
1. ارائه اطلاعات مفید برای استفادهکنندگان گزارشگری مالی، شامل مالیاتدهندگان و سایر تأمینکنندگان منابع، شهروندان و سایر دریافتکنندگان خدمات از دولت، نهادهای قانونگذار و نظارتی و …
2. برآوردهساختن نیازهای اطلاعاتی استفادهکنندگان از صورتهای مالی شامل:
• منابع تأمین شده برای دولت و سایر واحدهای بخش عمومی و مبالغ مصرف شده برای ارائه خدمات طی دوره
• میزان، انواع و هزینه ارائه خدمات در طول دوره و انطباق آن با بودجه مصوب
• اهداف و فعالیتهای ارائه خدمات مورد انتظار از بنگاه در آینده
3. فراهم ساختن اطلاعات مورد نیاز برای پاسخگویی، مباشرت، و تصمیمگیری.
ب . دامنه کاربرد گزارشگری مالی
• اطلاعات ارائه شده در صورتهای مالی
• منابع اقتصادی، ادعاها نسبت به این منابع و تغییرات در آنها
• رعایت قوانین، مقررات و بودجه مصوب
• تحقق اهداف ارائه خدمات
• اطلاعات مالی پیشبینی شده و سایر اطلاعات
• اطلاعات توضیحی
ج . ویژگیهای کیفی اطلاعات ارائه شده در گزارشهای مالی با مقاصد عمومی
• ویژگیهای کیفی شامل:
3 مربوط بودن
3 ارائه منصفانه
3 قابل فهم بودن
3 به موقع بودن
3 قابل مقایسه بودن
3 تأییدپذیری
• محدودیتها (میثاقها)ی اطلاعات
3 اهمیت
3 هزینه
3 موازنه بین ویژگیهای کیفی
د . واحد گزارشگر
• تعریف واحد گزارشگر
• خصوصیات واحد گزارشگر
• گروه واحد گزارشگر
3 معیارهای شمول در گروه واحد گزارشگر کل دولت
3 معیار قدرت
3 تفاوت بین کشورها
2 . مبانی حسابداری
آمریکا
در سطح حسابهای مستقل دولتی از مبنای تعهدی تعدیل شده با تاکید بر معیار جریان منابع مالی جاری استفاده می شود.
در سطح حسابهای مستقل وجوه سرمایهای و حسابهای مستقل وجوه امانی از مبنای تعهدی کامل با تأکید بر جریان منابع اقتصادی استفاده میشود.
مبنای مورد استفاده در تهیه صورتهای مالی جامع، مبنای تعهدی کامل با تأکید بر جریان منابع اقتصادی است.
مبنای مورد استفاده در تهیه صورتهای مالی دولت مرکزی آمریکا، تعهدی کامل با تأکید بر جریان منابع اقتصادی است.
استرالیا
به طور کامل از مبانی تعهدی با تأکید بر معیار جریان منابع اقتصادی استفاده میکند. با پذیرش مبنای تعهدی، استرالیا سرمایهگذاری عمدهای برای آموزش و استخدام حسابداران حرفهای در دولت انجام داد.گزارش تطبیقی سیستم حسابداری
نیوزیلند
از مبنای تعهدی با تأکید بر معیار جریان منابع اقتصادی استفاده میکند.گزارش تطبیقی سیستم حسابداری
کانادا
از مبنای تعهدی کامل با تأکید بر معیار جریان منابع اقتصادی استفاده میکند.گزارش تطبیقی سیستم حسابداری
انگلیس
از مبنای تعهدی با تأکید بر معیار جریان منابع اقتصادی استفاده میکند.
در انگلیس بکارگیری مبنای تعهدی حسابداری ابتدا در سطح بخشهای دولتهای مرکزی و محلی آغاز شده و به تدریج با حصول اطمینان نسبت به مؤفقیتآمیز بودن به کارگیری حسابداری تعهدی به صورت آزمایشی، کل سیستم حسابداری به مبنای تعهدی انتقال مییابد.
بینالملل
صورتهای مالی بر مبنای تعهدی کامل و با تأکید بر جریان منابع اقتصادی تهیه میشود. مبنای اندازهگیری بکار رفته بهای تمام شده تاریخی است که بابت تجدید ارزیابی داراییها تعدیل میشود.
هیئت استانداردهای بینالمللی حسابداری بخش عمومی به منظور برطرف ساختن نیاز کشورهای در حال توسعه که حسابداری دولتی آنها کماکان برمبنای نقدی است، بیانیهای تحت عنوان ”گزارشگری مالی بر مبنای نقدی“ منتشر کرده است.
3 . حسابهای مستقل
آمریکا
حسابهای مستقل در سطح دولتهای محلی و ایالتی
1. حسابهای مستقل وجوه دولتی شامل دو دسته کلی:
ü قابل مصرف (Spendable) که خود شامل 4 نوع وجوه می شود.
• وجوه محدود شده:
مبالغ محدود شده توسط تأمینکنندگان آنها (مثل اهداکنندگان؛ اعتباردهندگان، دارندگان اوراق قرضه) یا قوانین و مقررات. در نتیجه این مبالغ مختص اهداف خیلی خاصی بوده و نمیتوان آنها را در جهت اهداف دیگری مصرف نمود.
• وجوه تعهد شده:
مبالغ محدود شده توسط خود دولت با اهداف خاص، که صرفاً سطوح بالای مقامات دولتی دارای اختیار تصمیمگیری میتواند از آنها استفاده نمایند و هیچ شخص یا نهادی نمیتواند از آن مبالغ برای اهداف دیگری استفاده نماید مگر اینکه با مجوز دولت باشد.
• وجوه تخصیص یافته:
مبالغی که دولت قصد دارد از آن مبالغ برای مقاصد خاصی استفاده کند. این قصد ممکن است از طریق نهاد حاکم یا نهاد یا دستگاهی که نهاد حاکم به آن تفویض اختیار کرده است، بیان شود.
• وجوه تخصیص نیافته:
مبالغی که به هیچ وجه محدودیتی بر آنها وجود ندارد و در حساب مستقل عمومی گزارش میشوند.
ü /Non spendable غیرقابل مصرف:
اقلامی که قابل خرج کردن نمیباشند (مثل موجودی کالا) یا اقلامی که مجوز مصرف آنها وجود ندارد (مثل وجوه موقوفه).
2. حسابهای مستقل وجوه سرمایهای شامل:
• وجوه خدمات و تدارکات داخلی:
این وجوه برای خرید کالاها و خدمات مورد نیاز دستگاهها و نهادهای دولتی مصرف میشود و این حساب مستقل مشابه واحدهای تجاری انتفاعی عمل میکند.
• حساب مستقل وجوه انتفاعی
در این حساب مستقل کالا و خدمات تولید شده و به مردم عرضه میشود و از این طریق به دنبال کسب سود میباشد.
3. حسابهای مستقل وجوه امانی شامل:
• وجوه امانی بازنشستگی:
این حساب مستقل ایجاد میشود تا امور مربوط به تأمین آتیه کارکنان شاغل در دستگاههای دولتی و خصوصی را در زمان بازنشستگی و از کارافتادگی به عهده بگیرد.گزارش تطبیقی سیستم حسابداری
• وجوه امانی با اهداف خصوصی
• وجوه امانی سرمایهگذاری
• وجوه نمایندگی
حساب های مستقل در سطح دولت مرکزی
استانداردهای حسابداری دولت مرکزی ایالات متحده (که توسط (FASAB) منتشر میشود بر حسابداری حسابهای مستقل تمرکز نمیکند اما کنگره به صورت منظم قوانینی را مصوب کرده است که برای اهداف مختلف حسابهای مستقلی را ایجاد، تعریف و تعدیل کرده است. حسابداری حسابهای مستقل به این سبب مورد نیاز سازمانهای دولت مرکزی است که پیروی آنها از الزامات قانونی مصوب مربوط به حسابهای مستقل دولت فدرال جهت انجام فعالیتهای خاص و گزارشگری مالی را نشان دهد.
2 گروه کلی حساب مستقل در حسابداری دولت مرکزی یافت میشود: (1) حسابهای مستقل که برای منابع حاصل از مالیات عمومی و قدرت درآمد استفاده میشود یا حساب مستقلهایی که به عملیات تجاری دولت میپردازند و (2) حسابهای مستقلی که برای منابع نگهداری شده و مدیریت شده توسط دولت به نیابت از دیگران یا به صورت امانی به حساب گرفته میشوند. در این دو نوع اصلی 6 گروه حساب مستقل قرار دارد:
حسابهای مستقل وجوه عمومی: منابع حاصل از مالیات بر درآمد و منابعی که محدودیتی بر آنها تحمیل نشده است را به حساب میگیرد. این منابع برای اموری مانند دفاع ملی، بهره بدهیهای عمومی و برنامههای اجتماعی مصرف میشود.
1. حساب مستقل وجوه اختصاصی: همانند حساب مستقل درآمدهای اختصاصی دولتهای محلی، این حساب مستقل منابعی را که به برنامهها و فعالیتهای خاص اختصاص دارد را به حساب میگیرد. این منابع معمولاً از محل عوارض و پرداختهای اجباری تأمین میشوند.
2. حساب مستقل وجوه انتفاعی: این حساب مستقل نیز همانند حساب مستقل وجوه انتفاعی در دولتهای محلی و ایالتی به فعالیتهای تجاری دولت مرکزی میپردازد. یکی از مهمترین حسابهای مستقل این گروه، حساب مستقل وجوه خدمات پستی است.
3. مدیریت (شامل حساب مستقل وجوه): این حسابهای مستقل وجوه حاصل از 2 یا چند اعتبارات پیشبینی شده در بودجه را به منظور انجام یک هدف یا پروژه مشترک ادغام میکند اما دربردارنده چرخه عملیاتی نیست.
4. حساب مستقل وجوه امانی:
این حساب مستقل به منظور به حساب گرفتن دریافتهایی به نیابت از سایر افراد برای استفاده در اجرای یک هدف خاص یا دریافتهای امانی اجباری براساس توافقات یا قانون، ایجاد میشود.گزارش تطبیقی سیستم حسابداری
5. حساب مستقل وجوه سپرده: حسابهای دریافت و مخارج ترکیب شده که منظور به حساب گرفتن دریافتهایی که برای پرداخت یا انتقال به سایر حسابهای مستقل یا افراد به صورت موقت سپردهگذاری میشود، ایجاد شده است.گزارش تطبیقی سیستم حسابداری
استرالیا
حساب مستقل ندارد. در سال 1993 با انتشار استاندارد شماره 27 سیستم حسابداری حسابهای مستقل سنتی برچیده شد و تهیه گزارشهای مالی به شیوه گزارشهای مالی بخش خصوصی الزامی شد.
نیوزیلند
در حال حاضر از حساب مستقل استفاده نمیکند.
کانادا
در مورد واحدهای غیرانتفاعی حساب مستقل تعریف میشود اما در مورد واحدهای عمومی (دولتی) حساب مستقل تعریف نمیشود.
انگلیس
در سیستم حسابداری دولتی تنها یک حساب مستقل تجاری وجود دارد و حسابهای مستقلی برای وجوه و منابع دولتی یا امانی وجود ندارد.گزارش تطبیقی سیستم حسابداری
بینالملل
حساب مستقل ندارد
4 . صورتهای مالی اساسی و سایر گزارشها
آمریکا
بخش اول: گزارشگری مالی دولتهای ایالتی و محلی آمریکا
1. تجزیه و تحلیل مدیریت: در این صورت باید صورتهای مالی اساسی معرفی شده و نتایج بررسی تحلیلی از فعالیتهای مالی دولت ارائه گردد. هر چند که اطلاعات ارائه شده در این صورت مالی ماهیت تکمیلی دارند، اما باید قبل از صورتهای مالی اساسی ارائه شوند. این صورت باید شامل اطلاعات اضافی مورد نیاز به منظور فراهم نمودن تحلیلی ساده و عینی از فعالیتهای مالی دولت، مبتنی بر حقایق و شرایطی که مدیریت از آن آگاهی دارد، باشد.
در این صورت مالی، اطلاعات مقایسهای صورتهای مالی جامع سال جاری با سال قبل نیز ارائه میشود. این صورت باید تحلیلی از وضعیت مالی کلی دولت و نتایج عملیات آن را به منظور کمک به استفادهکنندگان در ارزیابی وضعیت مالی و میزان بهبود یا عدم بهبود آن ارائه کند. علاوه بر این، صورت مزبور باید شامل تحلیلی از تغییرات قابل ملاحظهای که در حسابهای مستقل رخ داده و انحرافات بودجهای عمده نیز باشد. در مورد داراییهای سرمایهای و بدهیهای بلند مدت نیز باید توصیفی از فعالیتهای انجام شده در طی سال ارائه گردد.
2. صورتهای مالی اساسی: صورتهای مالی اساسی شامل موارد زیر میشود:
الف. صورتهای مالی حسابهای مستقل: صورتهای مالی حسابهای مستقل مجموعهای از صورتهای مالی است که بر اطلاعاتی را جع به حسابهای مستقل مهم انتفاعی و دولتی تأکید دارد. صورتهای مالی حسابهای مستقل علاوه براین نباید اطلاعاتی در مورد حسابهای مستقل امانی دولتی و واحدهای تشکیلدهنده که ماهیتاً امانی هستند، را نیز دربگیرد. این صورتهای مالی به شرح زیرند:گزارش تطبیقی سیستم حسابداری
3 حسابهای مستقل وجوه دولتی که عبارتند از:
• ترازنامه
• صورت درآمد، هزینه، و تغییرات در حساب مازاد تخصیص نیافته
3 حسابهای مستقل وجوه سرمایهای که عبارتند از:
• صورت خالص داراییها (ترازنامه)
• صورت درآمدها، هزینهها، و تغییرات در خالص داراییهای حساب مستقل (حقوق مالکانه)
• صورت جریان وجوه نقد
3 حسابهای مستقل وجوه امانی
• صورت خالص داراییهای امانی
ب . صورتهای مالی جامع: مهمترین تغییری که در بیانیه شماره 34 ایجاد شده الزام دولتهای محلی و ایالتی برای تهیه صورتهای مالی است که اطلاعات جامعی برای کل عملیات دولت فراهم میکند. این صورتها برمبنای حسابدرای تعهدی و معیار اندازهگیری جریانهای منابع اقتصادی تهیه میشود. این صورتهای مالی به صورت جداگانه اطلاعات مربوط به فعالیتهای دولتی و فعالیتهای انتفاعی را به همراه واحدهای تابعه نمایش میدهد. صورتهای مالی جامع، اطلاعات مالی مربوط به فعالیتهای امانی دولت را شامل نمیشود.
این اطلاعات به صورت جداگانه در صورتهای مالی حسابهای مستقل وجوه امانی نمایش داده میشود، زیرا منابع مربوط به فعالیتهای امانی متعلق به دیگران است و برای پشتیبانی برنامههای دولت در دسترس نیست. در این صورتها باید تمامی داراییها، بدهیها، درآمدها، هزینهها، و سود و زیانهای غیرعملیاتی گزارش شده و بین فعالیتهای بازرگانی و دولتی تفاوت قائل شده و هر کدام را در یک ستون جداگانه ارائه نمود. این صورتهای مالی به شرح زیرند:
3 صورت خالص داراییهای دولت: که در آن کلیه داراییها اعم از مالی و سرمایهای و بدهیها اعم از جاری و بلند مدت و خالص داراییها برای واحد گزارشگر و به تفکیک نوع فعالیت و برحسب دولت اصلی و واحدهای تابعه منعکس میگردد. ویژگی بارز صورت خالص داراییها، ارائه اطلاعات داراییهای سرمایهای به بهای تمام شده تاریخی منهای استهلاک انباشته و بدهیهای بلند مدت است. از برخی لحاظ این نخستین بار است که دولت داراییهای زیربنایی مانند جادهها، پلها و سیستمهای روشنایی خیابانها را در صورتهای مالی خود گزارش میکند (پیشتر از این، گزارش این اطلاعات اختیاری بوده است).
انتخاب بهای تمام شده تاریخی در مقابل ارزش منصفانه آنها نشاندهنده تأکید اصلی بر گزارشگری بهای تمام شده عملیات در مقابل گزارشگری وضعیت مالی است، به این معنی که بهای تمام شده ارائه خدمات چه میزان شده است. در مقابل بهای تمام شده خدمات به قیمت امروز چقدر میشود. در این صورت مالی خالص داراییها به سه گروه تقسیم میشود: سرمایهگذاری در داراییهای سرمایهای پس از کسر بدهیهای مربوطه، محدود شده برای اهداف خاص، و نامحدود.گزارش تطبیقی سیستم حسابداری
3 صورتحساب فعالیتهای دولت: که در آن کلیه درآمدها و هزینهها و خالص درآمد یا هزینه و تغییر در خالص داراییها، برحسب وظایف و برنامهها و به تفکیک دولت اصلی و واحدهای تابعه منعکس میشود. این صورتحساب باید به شکلی ارائه شود که هزینهها و درآمدها و خالص درآمد (هزینه)های هر کدام از وظایف دولت را نشان دهد. هزینهها باید دربردارنده تمامی هزینههای مستقیم باشد. درآمدهای عمومی نظیر مالیات و اقلام غیرمترقبه و خاص باید به صورت جداگانه گزارش شوند.
تا در نهایت به رقم تغییر در خالص داراییهای دولت در طی دوره برسیم. اقلام خاص عبارتست از معاملات بااهمیت یا سایر رویدادهایی که غیرمعمول یا غیرمکرر بوده و در کنترل مدیریت میباشد.
ج . یادداشتهای همراه صورتهای مالی: این یادداشتها در بردارنده توضیحاتی هستند که اطلاعات ضروری را جهت تسهیل فرآیند درک صورتهای مالی توسط استفادهکننده ارائه میکند.
اطلاعات تکمیلی مورد نیاز: علاوه بر تجزیه و تحلیل مدیریت، باید اطلاعات تکمیلی دیگری نظیر جداول مقایسهای بودجهای و سایر اطلاعات الزامی طبق بیانیههای قبلی نیز به همراه صورتهای مالی مالی اساسی ارائه شود. این اطلاعات به تفضیلیتر بوده و برای بیش از یکسال ارائه میشوند. جداول مقایسهای بودجهای برای حسابهای مستقل دولتی که بودجه سالانه دریافت میکنند، تهیه میشود.
این جداول برای تشریح این موضوع است که آیا منابع براساس بودجه مورد قبول دولتی تحصیل شده و به مصرف رسیدهاند یا خیر. جداول مقایسهای بودجهای باید شامل (الف) اصل بودجه، (ب) بودجه نهایی تخصیص یافته برای دوره گزارشگری، و (پ) جریانات ورودی، خروجی، و ماندههای واقعی بیان شده بر حسب مبنای بودجه دولتی باشد. اطلاعات مربوط به داراییهای زیربنایی نیز جزء این اطلاعات میباشد.گزارش تطبیقی سیستم حسابداری
صورتهای مالی ترکیبی و جداگانه حسابهای مستقل و جداول: در گزارشهای مالی جامع سالانه، صورتهای مالی جداگانه و ترکیبی برای حسابهای مستقل وجوه دولتی و وجوه سرمایهای نیز تهیه و ارائه میشود.
صورت تغییرات در داراییهای سرمایهای: برای گزارش وضعیت داراییهای سرمایهای دستگاه اجرایی به کار میرود.
صورت تغییرات در بدهیهای بلند مدت: برای گزارش وضعیت بدهیهای بلند مدت عمومی دستگاه اجرایی استفاده میشود.
صورت تطبیق صورتهای مالی حسابهای مستقل با صورتهای مالی دستگاه اجرایی: با توجه به اینکه مبنای حسابداری صورتهای مالی حسابهای مستقل، تعهدی تعدیل شده و معیار اندازهگیری آنها، جریان منابع مال است، بنابراین اطلاعات ارائه شده در این صورتها با اطلاعات ارائه شده در صورتهای مالی جامع دستگاه اجرایی متفاوت است. از این رو، تهیه صورتی که بتواند ارقام این صورتها را با یکدیگر منطبق کند، ضروری است.
بخش دوم: گزارشگری مالی دولت مرکزی
ü گزارشگری خود دولت مرکزی:
1. صورت خالص هزینهها : این صورت خالص هزینههای عملیات دولت را طی یک سال مالی نشان میدهد که در این صورت مالی هزینهها براساس واحدهای مشخص شده توسط قانون طبقهبندی میشوند.
هزینهها و درآمدهای تحقق یافته توسط دوایر عموماً براساس مبنای تعهدی ارائه میشوند، در حالیکه بودجه هزینهها و درآمدها را براساس تعهدات و مخارج (پرداختها) برمبنای نقدی ارائه میکند. در این صورت مالی، هزینهها و درآمدهای تحقق یافته بین دوایر و واحدهای مربوطه تقسیم میشود تا پاسخگویی بیشتری با نشان دادن رابطه خالص هزینههای سازمان با هزینههای سطح دولت فراهم شود. این صورت متشکل از سه بخش (الف) هزینههای ناخالص (کل هزینههای دوایر و واحدها که برمبنای علت و معلولی تخصیص یافتهاند)، (ب) درآمد کسب شده توسط دولت از طریق ارائه کالاها و خدمات به جامعه، و (ج) خالص هزینه که از کسر درآمدها از هزینههای ناخالص بدست میآید، میباشد.گزارش تطبیقی سیستم حسابداری
2. صورت عملیات و تغییرات در خالص وضعیت
این صورت مالی نتایج عملیات دولت را که شامل نتایج فعالیت حسابهای مستقل میباشد، نشان میدهد و شامل درآمدهای کسب شدهای است که اساساً از طریق اخذ مالیات، جرایم و غرامتها ایجاد شده است. همچنین این صورت، هزینه عملیات دولت را خالص از درآمد کسب شده حاصل از فروش کالا و خدمات به عموم نیز پو
شش میدهد و دربردارنده هر گونه تعدیلات و فعالیتهای شناسایی نشدهای است که خالص وضعیت را تحت تأثیر قرار میدهد.
3. صورت مغایرت درآمد (یا هزینه) خالص عملیاتی و مازاد (یا کسری) بودجه واحد
هدف این صورت افزایش پاسخگویی دولت مرکزی در قبال بودجه میباشد که این امر از طریق تطبیق نتایج حاصل از عملیات مبتنی بر مبنای تعهدی با نتایج ”بودجه واحد“ مبتنی بر مبنای نقدی حاصل میشود. اصطلاح ”بودجه واحد“ اشاره به بودجهای دارد که تمامی فعالیتهای دولتی، اعم از ”مشمول بودجه“ و ”خارج از بودجه“، را شامل میشود.
4. صورت تغییرات در وضعیت نقدی دولت با بودجه واحد
هدف اصلی این صورت، گزارش رابطه کسری بودجه واحد با تغییر در تراز نقدی عملیاتی دولت و مانده بدهیها است. این صورت بیانگر این موضوع است که چرا کسری بودجه واحد منجر به تغییری به همان میزان، در تراز نقدی عملیات دولت نشده است. در این صورت کسری بودجه واحد با تغییر در وجوه نقد عملیاتی در طی سال مالی مغایرتگیری میشود و توضیح داده میشود که چگونه کسری بودجه تأمین مالی شده است. کسری بودجه ناشی از پرداختها (مخارج) مازاد بر دریافتها در طی سال مالی خاصی است.
5. ترازنامه
در ترازنامه داراییها و بدهیهای دولت نشان داده میشود. هنگامی که ترازنامه با گزارش مباشرت ترکیب میشود، این اطلاعات شناخت و آگاهی جامعتری از وضعیت مالی دولت به دست میدهد. تمامی اقلام و سرفصلهای ترازنامه در یادداشتهای پیوست صورتهای مالی تشریح میگردند.
داراییها: شامل منابع دولتی است که برای نیازهای آینده باقی میماند. بااهمیتترین داراییهایی که در ترازنامه گزارش میشوند، داراییهای ثابت مشهود، موجودی کالا و وامهای دریافتنی است. همچنین دیگر داراییهای بااهمیتی وجود دارد که خارج از داراییهای ارائه شده در ترازنامه میباشند. این منابع شامل داراییهای مباشرتی میشود که شامل منابع طبیعی، قدرت اخذ مالیات، سیاستهای پولی، و قدرت چاپ اسکناس میباشد.
بدهیها و خالص وضعیت: بدهیها تعهدات دولت است که ناشی از فعالیتهای گذشته بوده و منجر به مصرف منابع مالی میشود. مهمترین بدهیهای گزارش شده در ترازنامه، اوراق قرضه دولتی و بهره معوق و حقوق و مزایای پرداختی به کارکنان دولت است. همچنین بدهیها شامل تعهدات مربوط به تأمین اجتماعی نیز میباشد.گزارش تطبیقی سیستم حسابداری
6. صورت تأمین اجتماعی
در این صورت برآوردی از وضعیت مهمترین برنامههای خدمات اجتماعی، امنیت اجتماعی، خدمات پزشکی و درمانی، راهآهن و سایر نهادهای اجتماعی فراهم میآورد. برآوردها، دادههای آماری پیشبینی شده مبتنی بر مفروضات اقتصادی هستند.
ü گزارشگری سازمان های دولت مرکزی:
1. ترازنامه (یا صورت وضعیت مالی)
2. صورت خالص هزینه ها
3. صورت تغییرات در خالص وضعیت
4. صورت منابع بودجه ای: این صورت مالی بر مبنای بودجه (و نه مبنای تعهدی) تهیه می شود. منابع نقدی در دسترس و پرداختهای نقدی طی سال را نمایش می دهد.
5. صورت فعالیتهای تامین مالی: صورت منابع بودجه ای را به صورت خالص هزینه ها مرتبط می سازد. در واقع این صورت، صورت مغایرت بین صورت خالص هزینه ها (که برمبنای تعهدی تهیه می شود) و بودجه (که نقدی است) می باشد.
6. صورت فعالیتهای امانی: برای سازمان های دولت مرکزی تهیه می شود که وجوهی را دریافت می کنند و باید این وجوه رابه خزانه داری انتقال دهند.
7. صورت بیمه اجتماعی
استرالیا:
1. ترازنامه طبق 101# AASB
2. صورت عملیات
3. صورت جریان وجوه نقد طبق 107# AASB
4. یادداشتها: شامل خلاصهای از رویههای حسابداری و سایر موارد توضیحی تهیه صورت تغییرات در خالص داراییها (مازاد) به صورت جداگانه الزامی نیست.
5. صورتهای مالی بودجهبندی شده اولیه که طبق مبناهای توصیف شده در استاندارد شماره 1049 ارائه شده است.گزارش تطبیقی سیستم حسابداری
6. تشریح انحرافات عمده بین مبالغ واقعی و بودجه شده.
7. گزارش نهایی نتایج بودجه: در پایان سپتامبر مثلاً سه ماه پس از پایان سال مالی منتشر میشود.
8. صورتهای مالی ماهانه: این صورتها نتایج هر ماه و نتایج سالانه را به صورت خلاصه و در مقایسه با اقلام بودجهبندی شده برای سال مالی ارائه میکنند. این صورتها تنها براساس استانداردهای GFS (آمارهای مالی دولت) تهیه میشوند.
استرالیا از سیستم حسابداری غیرمتمرکز استفاده میکند. بدین معنی که واحدهای تجاری دولتی نوعاً سیستمهای حسابداری داخلی خود را دارند و گزارشهای مالی خودشان را تهیه میکنند. آنها اطلاعات ضروری را به صورت ماهانه برای تهیه صورتهای مالی دولت، به بخش مالی ارسال میکنند. همه این موارد براساس استانداردهای حسابداری استرالیا انجام میشود.
نیوزیلند:
1. صورت رویههای حسابداری: رویههای حسابداری به کار گرفته شده در تهیه صورتهای مالی را شامل میشود.
2. صورت عملکرد مالی: این صورت نتایج عملیاتی کل دولت (درآمدها و هزینههای تمامی بخشهای دولت) را نشان میدهد. طبقهبندی هزینهها هم برمبنای عملکرد میباشد.
3. صورت جریانهای نقدی: این صورت جریانهای نقدی ناشی از فعالیتهای عملیاتی، سرمایهگذاری و تأمین مالی دولت را نشان میدهد. خالص جریانهای نقدی ناشی از عملیات، با مانده عملیاتی گزارش شده در صورت عملکرد مالی، مطابقت داده میشود.
4. صورت سود جامع: این صورت، تغییرات در خالص ثروت را گزارش میکند. این تغییرات ناشی از سود و زیانهای دوره، اثر تغییرات حسابداری و اصلاح اشتباهات میباشد.
5. صورت وضعیت مالی: این صورت ترازنامه کل دولت (داراییها و بدهیها) را نشان میدهد.
6. صورت استقراضها: این صورت، کل استقراضها را (با تفکیک بدهیهای تضمین شده توسط دولت و تضمین نشده)، شامل محاسبه شاخصهای بدهی نشان میدهد.
7. صورت تعهدات: این صورت، تعهدات کل دولت را به تفکیک نوع و بخش نشان میدهد.
8. صورت بدهیها و داراییهای احتمالی: این صورت، داراییها و بدهیهای احتمالی کل دولت را به تفکیک بخش و نوع نشان میدهد.
9. یادداشتهای صورتهای مالی: یادداشتها، بخش لاینفک صورتهای مالی هستند که توضیحات اضافی راجع به اقلام صورتهای مالی اصلی را ارائه میدهند.
صورتهای مالی دولت، عملکرد مالی دولت و وضعیت مالی آن را همراه با مقایسه آنها با پیشبینیهای مالی و صورتهای مالی سال قبل نشان میدهد. همچنین صورتهای مالی تصویری از پیشرفت دولت در اجرای استراتژی مالی (اهداف مالی بلند مدت و مقاصد مالی کوتاهمدت) ارائه میدهد.گزارش تطبیقی سیستم حسابداری
گزارشگری مالی دولت شامل اطلاعات اضافی راجع به بررسی الزامات گزارشگری واحدهای زیرمجموعه دولت، استانداردهای حسابداری، رویههای خاص حسابداری و رهنمودهای به کار گرفته شده در تهیه گزارشهای مالی، و تحقیق و سایر یادداشتهای گزارشهای مالی است.
طبق قانون مالیه عمومی سال 1989، دولت ملزم به تهیه صورتهای مالی تلفیقی ماهانه و سالانه برای واحد گزارشگری دولت میباشد. این صورتهای مالی، اطلاعاتی را برای تصمیمگیری فراهم میکنند و بخش اصلی فرآیند پاسخگویی هستند.
کانادا
1. صورتهای مالی فشرده (Summory Financial Statements): مشخصة اصلی گزارشگری دولت میباشد. و با آن به عنوان یک اصل برخورد میشود بدین معنا که دولت مسئولیت پاسخگویی خود را در قبال منابع و امور مالی که به آن سپرده شده است از طریق صورتهای مالی فشرده افشاء میسازد.
2. صورتهای مالی در بخش دولتی کانادا
از اول ژانویه 2009، تمام سطوح دولت در کانادا با استفاده از یک مدل به گزارشگری میپردازند. 4 صورت مالی وجود دارد که باید ارائه شود: صورت وضعیت مالی؛ صورت عملیات؛ صورت تغییرات در خالص بدهی؛ صورت جریان وجوه نقد.
الف. صورت وضعیت مالی، 4 رقم کلیدی را که در مجموع وضعیت مالی دولت را توصیف میکند، برجسته میسازد:
§ منابع نقدی دولت
§ خالص وضعیت بدهی (وضعیت خالص بدهی) که از طریق تفاوت بین بدهیها و داراییهای مالی حاصل میشود. خالص بدهی، درآمدهای آتی مورد نیاز برای پرداخت معاملات گذشته را نشان میدهند.
§ داراییهای غیرمالی که معمولاً در جهت ارائه خدمات نگهداری میشوند مثل داراییهای سرمایهای مشهود.
§ مازاد/کسری انباشته (یا در بخش خصوصی، سود انباشته نامیده میشود) هنگامی که هیچگونه آورده/ستاندهای توسط سهامداران وجود ندارد.گزارش تطبیقی سیستم حسابداری
صورت وضعیت مالی
6×13 7×13
داراییهای مالی ×× ××
بدهیها (××) (××)
خالص بدهی ×× ××
داراییهای غیرمالی ×× ××
مازاد(کسری) انباشته ×× ××
ب . صورت 0عملیات، مازاد/کسری حاصل از عملیات را در طول دوره حسابداری گزارش میدهد. این صورت مالی، بهای تمام شده خدمات دولتی فراهم شده، درآمدهای شناسایی شده طی دوره و تفاوت بین آنها را نشان میدهد.
صورت عملیات
6×13 7×13 7×13
واقعی واقعی بودجهای
درآمدها ×× ×× ××
هزینهها (××) (××) (××)
مازاد سالانه ×× ×× ××
مازاده/(کسری) انباشته ابتدای دوره ×× ×× ××
مازاده/(کسری) انباشته پایان دوره ×× ×× ××
انگلیس:
1. صورت تدارک پارلمانی
این صورت برای پاسخگویی به پارلمان تهیه شده و در آن موارد زیر به پارلمان گزارش میشود:
الف. خلاصه بازده منابع: بازدهها در مقابل منابع برآوردی قرار میگیرد که به تصویب پارلمان رسیده است. این خلاصه، مخارج ناخالص، درآمد تخصیص یافته و مخارج خالص را نشان میدهد.
ب . خلاصه خالص وجوه نقد مورد نیاز به همراه مقایسه بازده منابع با منابع برآوردی مصوب پارلمان.گزارش تطبیقی سیستم حسابداری
ج . خلاصه درآمد تخصیص نیافته
2. صورت هزینههای عملیاتی (و صورت سود و زیان شناسایی شده)
صورت هزینههای عملیاتی در واقع همان به کارگیری حساب سود و زیان است.
در این صورت، درآمدهای سازمان دولتی در مقابل هزینههای آن سازمان قرار میگیرد.
3. ترازنامه
4. صورت جریان وجوه نقد
5. صورت هزینههای عملیاتی برمبنای اهداف و مقاصد سازمانی
در این صورت منابع مصرف شده (که در صورت هزینههای عملیاتی نیز نشان داده شده است) با اهداف استراتژیک سازمان دولتی مرتبط میشود. برای نمونه چنانچه سازمان دارای 5 هدف باشد، هزینههای مرتبط با هر هدف مشخص میشود.
6. یادداشتهای توضیحی
بینالملل
1. صورت وضعیت مالی
2. صورت عملکرد مالی
3. صورت تغییرات در خالص داراییها/ ارزش ویژه
4. صورت جریانهای نقدی
5. صورت مقایسه بودجه و عملکرد واقعی یا یک ستون بودجه در صورتهای مالی
6. یادداشتهای همراه متشکل از خلاصه رویههای حسابداری و سایر یادداشتهای توضیحی
- مبانی بودجهبندی
آمریکا
مبنای بودجهبندی هم در سطح دولت مرکزی و هم در سطح دولتهای محلی و ایالتی نقدی است.
استرالیا
استرالیا از سال 2000/1999 به بعد از بودجهبندی تعهدی کامل استفاده میکند. به کارگیری بودجهبندی تعهدی اگر چه دشوار بود ولی در کمترین زمان انجام شد (کمتر از 2 سال).گزارش تطبیقی سیستم حسابداری
5 ویژگی متمایز و خلاقانه سیستم بودجهبندی در استرالیا عبارتند از:
1. مقررات سازمانی منحصر به فرد، شامل نقش پرقدرت کمیتههای کابینه (دولت)،
2. ارگانهای مرکزی چندگانه و نقش محدود spending ministries
3. قواعد مالی مبتنی بر ”اصول به جای اهداف خاص“
4. برآوردهای رو به جلو چند سالة چرخشی Rolling multi-year forward estimates که مبنای سیستم بودجهبندی سالانه را شکل میدهد.
5. استفاده از بودجهبندی تعهدی.
6. استفاده از چارچوب نتایج و خروجیها.گزارش تطبیقی سیستم حسابداری
3 ویژگی قابل توجه به مقررات سازمانی برای بودجهبندی در استرالیا عبارتند از:
1. کمیتههای گوناگون در کابینه، نقش اساسی در فرآیند بودجهبندی دارند.
2. سه نمایندگی مرکزی جداگانه، نقش عمدهای در فرآیند بودجهبندی دارند.
3. Spending Ministries، نقش محدودی در فرآیند بودجهبندی دارند.
3 نمایندگی مرکزی عبارتند از:
1. بخش مالی
2. بخش خزانهداری
3. بخش نخستوزیر و دولت
منشور درستی بودجه در سال 1998 به صورت یک قانون درآمد. این منشور یک چارچوب قانونی جامع برای تدوین و اجرای سیاست مالی فراهم میآورد. مقررات این منشور به دو گروه تقسیم میشود:
1. یک نظامی برای تدوین اهداف مالی
2. سیستم اجرایی گزارشگری مالی برای نظارت بر منطبق بودن عملیات مالی دولت و اهداف مالی مشخص شده.
تدوین اهداف مالی یک فرآیند دو مرحلهای است:
1. ”اصول مدیریت مالی درست و بیعیب“ که توسط قانون وضع میشود.
2. ”بیانیه استراتژی مالی“ که توسط دولت تهیه میشود.
برآوردها برای همة درآمدها و مخارج برای 3 سال بعد از بودجه آتی انجام میشود و بعد از اینکه بودجه سپری شد، اولین سال برآوردهای انجام شده به عنوان بودجه درنظر گرفته شده و یک سال دیگر به برآوردها اضافه میشود.
نیوزیلند
تا سال 1989، فرآیند بودجهبندی نیوزیلند بر مبنای نقدی بود، اما با تصوب قانون مالیه عمومی سال 1989، فرآیند بودجهبندی دولت مورد بازنگری قرار گرفت و قرار شد که از آن سال به بعد بودجهبندی برمبنای خروجی انجام شود و همه دپارتمانها باید بودجهبندی و گزارشگری خود را با استفاده از روش تعهدی انجام دهند. فرآیند بودجهبندی بر مبنای خروجی معمولاً بر استفاده از اطلاعات بهای تمام شده خروجی (محصول) به عنوان یک ابزار مدیریتی و خصوصاً مبنایی برای مدل بودجهبندی خریداری تهیهکننده (مدل شبه بازار) متمرکز است:
در قانون سال 1989، علاوه بر الزام به گزارشگری و بودجهبندی بر مبنای معیارهای تعهدی، بر اندازهگیری عملکرد بر مبنای تعهدی نیز تأکید شده بود.گزارش تطبیقی سیستم حسابداری
کانادا
مبنای بودجهبندی در دولتهای محلی کانادا بر مبنای حسابداری تعهدی است، اما در مورد دولت مرکزی کانادا، در برآوردها از مبنای نقدی تعدیل شده استفاده میشود و اطلاعات تعهدی به طور جداگانه برای مقاصد تصمیمگیری تهیه میشوند. برای مثال در برآوردها، هزینه استهلاک نشان داده نمیشود.
انگلیس
بودجهبندی در انگلستان برمبنای تعهدی است. برخلاف مبنای نقدی، در بودجهبندی تعهدی منابع آنچه اهمیت دارد زمان مصرف منابع است و نه زمان پرداخت وجه بابت منابع. هزینهها وقتی رخ میدهند و درآمدها وقتی کسب میشوند به حساب گرفته میشوند. بنابراین بودجه منابع شامل هزینههایی مانند موجودیهای مصرف شده، ذخیره پرداختهای آتی و هزینه استفاده از داراییهای سرمایهای (استهلاک و هزینه سرمایه) است. در این بودجهبندی مخارج سرمایهای از جاری تفکیک شده و هزینه سرمایه شناسایی میشود. بودجهبندی تعهدی منابع دارای مزایایی در سطح کلان در سطح خرد میباشد. برای نمونه موارد زیر را میتوان ذکر نمود:
در سطح کلان:
• ایجاد دیدی شفاف از هزینههای واقعی و ارائه خدمات از طریق به حساب گرفتن کل هزینههای استفاده از داراییها
• دسترسی به ارقام دقیقتر در مورد هزینه استهلاک در دولت مرکزی
• تمایز شفافتر میان هزینههای سرمایهای و جاری
• دسترسی به معیار مطلوبتری از ارزش کل داراییهای دولت مرکزی
• ایجاد معیاری بهتر از ارزش کل داراییهای دولت مرکزی
در سطح خرد:
• افزایش انگیزه مدیریت بهتر داراییها و انجام سرمایهگذاریها
• ایجاد انگیزههای جدید برای مدیریت سرمایه در گردش
• تمایز شفاف میان استقراضها و هدایا
بینالملل
مبنای بودجهبندی خاصی تجویز نشده است و تنها این موضوع مطرح شده است که اگر در کشوری، مبنای حسابداری با مبنای بودجهبندی متفاوت بود، باید صورت مغایرت بودجه و نتایج حاصل از فرآیند حسابداری (گزارش تفریغ بودجه) تهیه شود و در غیر این صورت نیازی به تهیه صورت مغایرت نمیباشد.گزارش تطبیقی سیستم حسابداری
6 . ارتباط بین سیستم حسابداری و بودجه
با توجه به اینکه منابع مالی نهادهای دولتی از طریق بودجه تأمین میشود، این نهادها باید در مقابل دولت، از جهت نحوه مصرف این بودجه پاسخگو باشند. یکی از روشهای پاسخگویی ارائه اطلاعاتی مبنی بر نحوه مصرف و میزان مصرف این منابع میباشد. برای این منظور معمولاً در پایان سال گزارشی توسط نهادهای دولتی تهیه میگردد که در آن اطلاعات مربوط به میزان منابع دریافتی از طریق بودجه و میزان و چگونگی مصرف آنها مشخص میشود.
چنانچه مبنای مورد استفاده در حسابداری نهادهای دولتی و تهیه صورتهای مالی آنها، تعهدی باشد و بودجهبندی هم از نوع عملیاتی باشد و به عبارتی مبتنی بر حسابداری تعهدی باشد، همان صورتهای مالی که توسط نهادهای دولتی تهیه میشود برای ادای وظیفه پاسخگویی یاد شده کافی خواهد بود اما در صورتیکه مبنای حسابداری تعهدی و بودجهبندی از نوع عملیاتی نباشد باید گزارشی تهیه نمود که نتایج حاصل از این دو مبنا را با هم مطابقت دهد.
از این گزارش معمولاً به عنوان صورت تطبیق بودجه (تفریغ بودجه) یاد میشود. از این رو گزارش یاد شده در کشورهایی که بودجهبندی آنها عملیاتی نیست، تهیه میشود.
آمریکا
با توجه به اینکه مبنای بودجهبندی در آمریکا نقدی است، لذا باید صورت مغایرت (تطبیقی) بودجه تهیه شود. گزارشهای تهیه شده در این رابطه، در سطح دولتهای محلی و ایالتی و دولت مرکزی متفاوت از هم میباشد و به شرح زیر است:
• در سطح دولتهای محلی و ایالتی
طبق بیانیه شماره 34، صورت مقایسهای بودجه باید برای حساب مستقل عمومی و هر حساب مستقل درآمدی خاص عمدهای که به لحاظ قانونی در بودجه سالانه پذیرفته شده است، تهیه شود. ممکن است این صورت همراه با صورتهای مالی اساسی ارائه شود و یا اینکه همراه با اطلاعات تکمیلی الزامی (RSI) ارائه شود.
در صورت مقایسهای بودجه باید علاوه بر اطلاعات مربوط به بودجه نهایی، اطلاعات مربوط به بودجه پذیرفته شده اولیه و جریانهای ورودی و خروجی واقعی و مانده آنها که براساس مبنای بودجهبندی دولت بیان شدهاند، نیز ارائه شود. دولتهای محلی در تهیه این صورت و شکل آن از انعطافپذیری خاصی برخوردارند. در بیانیه شماره 41، انواع و نحوه تهیه جداول مقایسهای بودجهای مطرح شده است.گزارش تطبیقی سیستم حسابداری
• در سطح دولت مرکزی:
طبق بیانیههای FASAB، دولت مرکزی باید صورتهای مقایسهای بودجهای تهیه کند که در آن صورتها، درآمد یا هزینه خالص عملیاتی با مازاد یا کسری بودجه واحد مطابقت داده شود. در این صورتها همچنین باید تغییر در وضعیت نقدی دولت با مازاد یا کسری بودجه واحد نیز مطابقت داده شود.
استرالیا
بودجهبندی عملیاتی و بر مبنای تعهدی میباشد، لذا گزارش تطبیقی تهیه نمیشود.
نیوزیلند
بودجهبندی عملیاتی و سیستم حسابداری تعهدی است، در نتیجه گزارشی با این عنوان تهیه نمیشود.
کانادا
به دلیل عملیاتی بودن بودجهبندی و وجود سیستم حسابداری تعهدی این گزارش تهیه نمیشود.
انگلیس
بودجهبندی عملیاتی و بر مبنای تعهدی است بنابراین گزارش تطبیقی تهیه نمیشود.
بینالملل
فقط در مواریکه بودجهبندی نقدی است، توصیه شده که گزارش تطبیقی تهیه شود و در مواردیکه مبنای حسابداری و بودجه بندی یکسان است، واحدهای گزارشگر باید یک ستون به صورتهای مالی خود اضافه نموده و در آن اطلاعات بودجه ای را ارائه نمایند.
7 . استانداردها
آمریکا
استانداردهای حسابداری دولتی در آمریکا در دو بخش دولتهای محلی و ایالتی و دولت مرکزی تهیه میشوند. مسئول تدوین استانداردها دولتهای محلی و ایالتی، GASB و مسئول تدوین استانداردهای دولت مرکزی FASAB است. لیست استانداردهای مصوب این دو نهاد به ترتیب به شرح زیرند:
ü استاندارد های مصوب GASB:گزارش تطبیقی سیستم حسابداری
بیانیه ها
استرالیا
استرالیا، استانداردهای بینالمللی بخش عمومی را نپذیرفته است.
استانداردهایی که از شماره 1 شروع میشوند (1(AASB # همانند IASs هستند.
استانداردهایی که از شماره 101 شروع میشوند (101(AASB # همانند IFRS هستند.
استانداردهایی که از شماره 1001 شروع میشوند (1001(AASB # همانند بین المللی نیستند.
(1049(AASB # با عنوان ”کل دولت و گزارشگری مالی بخش عمومی دولت“ که از جولای 2008 لازمالاجرا شده در واقع، تنها استاندارد مختص بخش عمومی است. در استرالیا، هیأت استانداردهای حسابداری استرالیا (AASB) وظیفه تدوین استانداردها برای بخش خصوصی و عمومی را بر عهده دارد. هیأت استانداردهای حسابداری بخش عمومی و هیأت استانداردهای حسابداری استرالیا در سال 2000 با هم ادغام شدند.
سیاست AASB این است که در اعمال و انتشار استانداردها به صورت بیطرفانه عمل کند یعنی استانداردها هم برای بخش خصوصی و هم بخش عمومی قابل کاربرد باشد. این سیاست در سال 2006 به تمرکز بر روی استانداردهای بیطرف در معاملات (transaction-neutral standards) تغییر کرد. به این معنی که با معاملات مشابه باید به شیوهای مشابه در بخش خصوصی و عمومی رفتار شود و در مواقع ضروری، استانداردهای خاص یک موضوع اضافه شود.
AASB، اصولاً در بخش خصوصی بر IFRS به عنوان مبنای برای استانداردهای خود تکیه کرده و تعاریفی را در جملات و توصیفاتی به صورت بندهای AUS به آنها اضافه کرده تا در بخش عمومی هم قابل کاربرد باشند.
IASB اخیراً چارچوب نظری خود را در راستای تمرکز هر چه بیشتر بر واحدهای تجاری بخش خصوصی مورد تجدیدنظر قرار داده که این میتواند مشکلات بکارگیری استانداردها برمبنای IFRS را در بخش عمومی افزایش دهد. در آینده، تدوین استانداردهای حسابداری به صورت بیطرف در استرالیا تا رسیدن به یک توازن ادامه خواهد یافت.
نیوزیلند
هیأت بررسی استانداردهای حسابداری نیوزلند (ASRB)، طبق قانون گزارشگری مالی 1993، مکلف شد که تمام استانداردهای نیوزلند را با استانداردهای بینالمللی هماهنگسازی کند. ASRB شدیداً به همگرایی و هماهنگی بینالمللی استانداردهای گزارشگری مالی متعهد شده است. این همگرایی دربرگیرنده IASB، IPSASB و IFRS است.
قبل از پذیرش IFRS، استانداردهای موجود همزمان برای بخشهای خصوصی و عمومی به کار میرفتند. ASRB تصمیم گرفت که با پذیرش IFRS، همچنان یک مجموعة واحد از استانداردها برای بخشهای خصوصی و عمومی داشته باشد ولی چون IFRS تنها برای واحدهای انتفاعی و خصوصی قابل کاربرد بود بنابراین برای کاربردی کردن آن هم برای واحدهای خصوصی و هم عمومی جزء تعدیل (اصلاح) شد و الزاماتی به آن افزوده شد و تحت عنوان NZ IFRS منتشر شد.
در بیشتر موارد، اصلاح یا افزودن الزامات به IFRS برای کاربردی کردن آن برای واحدهای با منافع عمومی با انعکاس تفاوتها بین بخشهای خصوصی و عمومی شامل تفاوت در نیازهای اطلاعاتی استفادهکنندگان (که منجر به یک طرز عمل حسابداری متفاوت یا رهنمود اضافی برای واحدهای با منافع عمومی میشود)، مشخص شده است.گزارش تطبیقی سیستم حسابداری
ASRB در تعدیل یا افزودن الزامات به IFRS، رویکردهای پذیرفته شده توسط AASB و IPSASB را مورد توجه قرار داده است.
وزیر مالی در سال 2003 اعلام کرد که واحد گزارشگری دولت، NZ IFRS را از شروع سال مالی 1 جولای 2007 میپذیرد. اولین بار، صورتهای مالی پیشبینی شده در 17 می 2007 به عنوان بخشی از بودجه 2007، طبق NZ IFRS منتشر شد.
خزانهداری در قبال اطمینان از تهیه صورتهای مالی دولت نیوزیلند بعد از 1 جولای 2007 طبق NZ IFRS، مسئولیت دارد.
فهرست NZ IFRS ها به این شرح است:
شماره 1: افشای رویههای حسابداری
شماره 2: ارائه گزارشهای مالی
شماره 3: حسابداری داراییهای ثابت مشهود
شماره 4: حسابداری موجودیها
شماره 5: رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه
شماره 7: اقلام غیرمترقبه و اصلاح اشتباهات اساسی
شماره 9: اطلاعاتی که باید در صورتهای مالی افشا شود
شماره 10: صورت جریان وجوه نقد
شماره 13: حسابداری فعالیتهای تحقیق و توسعه
شماره 14: حسابداری قراردادهای ساخت
شماره 15: ذخایر، بدهیهای احتمالی و داراییهای احتمالی
شماره 19: حسابداری مالیات بر کالاها و خدمات
شماره 20: حسابداری سود سهمی
شماره 21: حسابداری اثرات تغییر در نرخهای تسعیر ارز
شماره 24: گزارشگری مالی بیندورهای
شماره 26: حسابداری تسویه بدهی
شماره 27: حق ترکیب حسابها
شماره 29: اطلاعات مالی پیشبینی شده
شماره 30: گزارشگری ترتیبات مالکانه سهام از جمله طرحهای مالکانه سهام کارمندان
شماره 31: افشای اطلاعات ابزارهای مالی
شماره 32: گزارشگری مالی طرحهای پس از بازنشستگی
شماره 33: افشای اطلاعات توسط مؤسسات مالی
شماره 34: بیمه عمر
شماره 35: گزارشگری مالی فعالیتهای بیمه
شماره 36: حسابداری تحصیل واحدها یا عملیات
شماره 37: حسابداری سرمایهگذاری در واحدهای فرعی
شماره 38: حسابداری سرمایهگذاری در واحدهای وابسته
شماره 39: گزارشهای مالی خلاصه
شماره 40: مزایای کارکنان
شماره 41: افشای اثر پذیرش NZ IFRS ها
شماره 42: صورتهای مالی پیشبینی شده (جایگزین استاندارد 29).
کانادا
در کانادا، سازمانهای مختلف بخش عمومی، از استانداردهای مختلفی استفاده میکنند. این سازمانها و استانداردهای مربوط به آنها به شرح زیر است:
1. دولتهای مرکزی، ایالتی، محلی، و بومی:گزارش تطبیقی سیستم حسابداری
کتابچه راهنمای حسابداری بخش دولتی که توسط انجمن حسابداران خبره کانادا (CICA) منتشر میشود.
2. مؤسسات انتفاعی دولتی و مؤسسات شبه تجاری دولتی:
استانداردهای گزارشگری مالی بینالمللی
3. سازمانهای غیرانتفاعی دولتی:
کتابچه راهنمای حسابداری سازمانهای غیرانتفاعی که توسط انجمن حسابداران خبره کانادا (CICA) تهیه میشود.
4. سایر سازمانهای دولتی:
با توجه به اهداف سازمان، میتوانند از استانداردهای گزارشگری مالی بینالمللی و یا از کتابچه راهنمای حسابداری بخش دولتی که توسط انجمن حسابداران خبره کانادا (CICA) تهیه شده است، استفاده کنند.
انگلیس
از سال 2005 تمامی کشورهای عضو اتحادیه اروپا ملزم به بکارگیری استانداردهای بینالمللی گزارشگری مالی (IFRSها) شدهاند. استانداردهای حسابداری انگلیس به لحاظ تاریخی به (IFRSها) مطابقت دارند اما با این وجود، هیئت استانداردهای حسابداری انگلیس پروژه همگرایی با (IFRSها) را آغاز نموده است.
علاوه بر همگرایی در استانداردهای حسابداری مالی، پروژهای برای همگرایی با استانداردهای بینالمللی حسابداری بخش عمومی نیز آغاز شده است. هدف این پروژه همگرایی با آن دسته از این استانداردها است که در (IFRSها) پوشش داده نشده است.
فهرست استانداردهای بینالمللی که در انگلیس پذیرفته شدهاند به شرح زیر است:گزارش تطبیقی سیستم حسابداری
اجرا به صورت کامل
تعدیل شده
تفسیر شده
استاندارد حسابداری بینالمللی شماره 1: ارائه صورتهای مالی 3 3
استاندارد حسابداری بینالمللی شماره 2: موجودیها 3 3
استاندارد حسابداری بینالمللی شماره 7: صورت جریان وجوه نقد 3
استاندارد حسابداری بینالمللی شماره 8: رویههای حسابداری، تغییرات در برآوردهای حسابداری و اصلاح اشتباهات 3
استاندارد حسابداری بینالمللی شماره 10: رویدادهای پس از تاریخ ترازنامه 3 3
استاندارد حسابداری بینالمللی شماره 11: قراردادهای ساخت 3
استاندارد حسابداری بینالمللی شماره 12: مالیات بر درآمد 3
استاندارد حسابداری بینالمللی شماره 16: داراییهای ثابت مشهود 3 3
استاندارد حسابداری بینالمللی شماره 17: اجارهها 3
استاندارد حسابداری بینالمللی شماره :18: درآمد 3
استاندارد حسابداری بینالمللی شماره 19: مزایای کارکنان 3 3
استاندارد حسابداری بینالمللی شماره 20: حسابداری کمکهای دولتی و افشای آن 3 3
استاندارد حسابداری بینالمللی شماره 21: اثرات تغییر در نرخ تسعیر ارز 3 3
استاندارد حسابداری بینالمللی شماره 23: مخارج استقراض 3 3
استاندارد حسابداری بینالمللی شماره 24: افشای اشخاص وابسته 3 3
استاندارد حسابداری بینالمللی شماره 26: حسابداری و گزارشگری طرحهای بازنشستگی کارکنان 3 3
استاندارد حسابداری بینالمللی شماره 27: صورتهای مالی جداگانه و تلفیقی 3
استاندارد حسابداری بینالمللی شماره 28: سرمایهگذاری در واحدهای وابسته 3
استاندارد حسابداری بینالمللی شماره 29: گزارشگری مالی در اقتصادهای با تورم بالا 3 3
استاندارد حسابداری بینالمللی شماره 31: حقوق در مشارکتهای خاص 3
استاندارد حسابداری بینالمللی شماره 32: ابزارهای مالی: ارائه 3 3
استاندارد حسابداری بینالمللی شماره 33: سود هر سهم 3
استاندارد حسابداری بینالمللی شماره 34: گزارشگری مالی بیندورهای 3
استاندارد حسابداری بینالمللی شماره 36: کاهش ارزش داراییها 3 3
استاندارد حسابداری بینالمللی شماره 37: ذخایر، بدهیهای احتمالی و داراییهای احتمالی 3 3
استاندارد حسابداری بینالمللی شماره 38: داراییهای نامشهود 3 3
استاندارد حسابداری بینالمللی شماره 39: ابزارهای مالی: اندازهگیری، شناخت، و قطع شناخت 3 3
استاندارد حسابداری بینالمللی شماره 40: سرمایهگذاری در املاک 3 3
استاندارد حسابداری بینالمللی شماره 41: کشاورزی 3
استاندارد حسابداری بینالمللی گزارشگری مالی شماره 1: پذیرش IFRSها 3 3
استاندارد حسابداری بینالمللی گزارشگری مالی شماره 2: پرداختهای مبتنی بر سهام 3
استاندارد حسابداری بینالمللی گزارشگری مالی شماره 3: ترکیبهای تجاری 3
استاندارد حسابداری بینالمللی گزارشگری مالی شماره 4: قراردادهای بیمه 3
استاندارد حسابداری بینالمللی گزارشگری مالی شماره 5: داراییهای غیرجاری نگهداری شماره برای فروش و عملیات متوقف شده 3 3
استاندارد حسابداری بینالمللی گزارشگری مالی شماره 6: اکتشاف و ارزیابی منابع معدنی 3
استاندارد حسابداری بینالمللی گزارشگری مالی شماره 7: ابزارهای مالی: افشا 3 3
استاندارد حسابداری بینالمللی گزارشگری مالی شماره 8: گزارشگری بخشها 3 3
بینالملل
فدراسیون بینالمللی حسابداران در مورد بخش عمومی تعداد 27 استاندارد منتشر کرده است. همانطور که اشاره شد، مبنای حسابداری در استانداردهای بینالمللی مبنای تعهدی است. اما با توجه به اینکه استانداردهای این نهاد باید پاسخگوی نیاز کشورهای مختلفی باشد، و از طرفی هم برخی کشورها وجود دارند که از مبنای نقدی استفاده میکنند، بنابراین استاندارد جداگانهای برای این منظور تدوین شده است. فهرست استانداردهای مصوب بخش عمومی فدراسیون بینالمللی حسابداران عبارتند از:گزارش تطبیقی سیستم حسابداری
استاندارد شماره 1: ارائه صورتهای مالی
استاندارد شماره 2: صورت جریان وجوه نقد
استاندارد شماره 3: رویههای حسابداری، تغییرات در برآوردهای حسابداری و اصلاح اشتباهات
استاندارد شماره 4: اثرات تغییرات در نرخهای تسعیر ارز
استاندارد شماره 5 : مخارج استقراض
استاندارد شماره 6: صورتهای مالی جداگانه و تلفیقی
استاندارد شماره 7: سرمایهگذاری در واحدهای وابسته
استاندارد شماره 8: سرمایهگذاری در مشارکتهای خاص
استاندارد شماره 9: درآمد حاصل از معاملات مبادلهای
استاندارد شماره 10: گزارش مالی در اقتصادهای با تورم بالا
استاندارد شماره 11: قراردادهای ساخت
استاندارد شماره 12: موجودی ها
استاندارد شماره 13: اجارهها
استاندارد شماره 14: رویدادهای پس از تاریخ گزارشگری
استاندارد شماره 15: ابزارهای مالی: افشا و ارائه
استاندارد شماره 16: سرمایهگذاری در املاک
استاندارد شماره 17: داراییهای ثابت مشهود
استاندارد شماره 18: گزارشگری بخش ها
استاندارد شماره 19: ذخایر، بدهیهای احتمالی و داراییهای احتمالی
استاندارد شماره 20: افشای اشخاص وابسته
استاندارد شماره 21: کاهش ارزش داراییهای غیرمولد وجه نقد
استاندارد شماره 22: افشای اطلاعات مالی در مورد بخش عمومی دولت
استاندارد شماره 23: درآمد حاصل از معاملات غیرمبادلهای (مالیات ها و انتقالات)
استاندارد شماره 24: ارائه اطلاعات بودجه در صورتهای مالی
استاندارد شماره 25: مزایای کارکنان
استاندارد شماره 26: کاهش ارزش داراییهای مولد وجه نقد
استاندارد مبنای نقدی: گزارشگری مالی برمبنای حسابداری نقدی
- قوانین و مقررات مرتبط با حسابداری دولتی
آمریکا
1. دستورالعمل مقررات دولت مرکزی
2. قانون اعتبارات تلفیقی 2004
3. قانون مدیریت اطلاعات اوراق بهادار دولت مرکزی 2002
4. قانون اطلاعات پرداختهای نادرست 2002
5. قانون پاسخگوی وجوه حاصل از مالیات 2002
6. قانون حسابرسی بازیافتی 2002
7. قانون تلفیق گزارشات 2000
8. قانون بهبود مدیریت دستیاری مالی دولت مرکزی 1999
9. قانون بهبود مدیریت مالی دولت مرکزی 1996
10. اصلاحیه قانون حسابرسی منفرد 1996
11. قانون بهبود جمعآوری بدهی ها 1996
12. قانون تحول مدیریت فنآوری اطلاعات 1994
13. قانون تحول مدیریت دولتی 1994
14. قانون کنترل کسری بودجه 1985
15. قانون عملکرد و نتایج دولت 1993
16. قانون مدیران مالی 1990
17. قانون حسابرسی منفرد 1984
18. قانون درستکاری مالی مدیران دولت مرکزی 1982
19. قانون پرداخت فوری 1982 (بازنگری شده در سال 1999)
20. قانون بازرس کل 1978
21. قانون توافق مشارکت و کمکهای بلاعوض دولت مرکزی 1977
22. قانون رویههای بودجه و حسابداری 1950
23. قانون اموال و خدمات اجرای دولت مرکزی 1949
24. قانون اصول تخصیص اعتبار دولت مرکزی (کتاب قرمز)
25. قانون بازیافت و سرمایهگذاری مجدد 2009
26. قانون سارین آلکسی 2002
27. قانون کنترل شرکتهای دولتی 1945
در رابطه با دولتهای ایالتی و محلی، علاوه بر قوانین ذکر شده در بالا، هر ایالت قوانین مالی و تجاری دولتی خاص به خود را دارد. با این وجود ایالتها در تلاش هستند تا قوانین خود را همگرا کنند که تحت پروژهای به عنوان قوانین یکسان در حال اجرا است که از این جمله میتوان به قوانین زیر اشاره کرد:گزارش تطبیقی سیستم حسابداری
• قانون خط مشی یکسان هزینه
• قانون مدیریت یکسان حسابهای مستقل نهادی
استرالیا
1. قانون درستی بودجه
2. قانون اجرای بودجه
نیوزیلند
1. قانون مالیه عمومی 1989
2. قانون اساسی
3. قانون مسئولیت مالی 1994
4. قانون بخشهای ایالتی 1988
5. قانون حسابرسی عمومی
کانادا
1. قانون اجرای بودجه
2. قانون مدیریت مالی (FAA): سنگ بنای چارچوب قانونی مدیریت مالی عمومی و پاسخگویی سازمانهای بخش عمومی است. این قانون اصول اساسی چگونگی تصویب مخارج عمومی، چگونگی انجام مخارج عمومی و غیره را مشخص میکند و رویههایی برای کنترل داخلی حسابهای مستقل تخصیص یافته به دوایر و سازمانها و چگونگی تهیه حسابهای عمومی که در صورتهای مالی گنجانده میشود را مشخص میکند.
3. قانون مالیات بر درآمد
4. قانون دسترسی به اطلاعات
5. قانون حسابرسان عمومی
6. قانون حسابهای مستقل وجوه انتفاعی
7. قانون مبارزه با پولشویی
8. قانون نهادهای مالی عمومی
9. قانون نخستین مدیریت مالی و آماری مالی
10. قانون سازماندهی مالی دولت مرکزی – استانها
11. قانون دستیار مالی
12. قانون اداره نظارت بر نهادهای مالی
13. قانون توسعه رسمی پاسخگویی
14. قانون ورشکستگی تجاری
انگلیس
1. قانون حسابرسی عمومی 1983
2. قانون کمیسیون حسابرسی 1998
3. قوانین دولتهای محلی
4. قانون فساد مالی 1998
5. قانون منابع و حسابهای دولتی
6. قانون شرکت 2006 (مهمترین قانون مؤثر بر حسابداری بخش عمومی انگلستان)
پیوست شماره 1: نمونه صورتهای مالی اساسی
آمریکا-دولت مرکزی
آمریکا-دولتهای محلی و ایالتی
صورتهاي مالي اساسي – صورتهاي مالي جامع دولت:
1 . صورت خالص داراييها، و
2 . صورتحساب فعاليتها.
نمونهاي از صورتهاي مالي اساسي جامع دولت در ادامه ارائه شده است.
نمونهاي از صورت خالص داراييهاي دولت
نمونهاي از صورتحساب فعاليتهاي دولت:
صورتهاي مالي حسابهاي مستقل:گزارش تطبیقی سیستم حسابداری
– حسابهاي مستقل وجوه دولتي
• ترازنامه
• صورت درآمدها، مخارج، و تغيييرات در ماندههاي حساب مستقل
– حسابهاي مستقل وجوه سرمايهاي
• صورت خالص داراييها (يا ترازنامه)
• صورت درآمدها، هزينهها، و تغييرات در خالص داراييهاي حساب مستقل (يا حقوق مالکانه حساب مستقل)
• صورت گردش وجوه نقد
– حسابهاي مستقل اماني
• صورت خالص داراييهاي اماني
• صورت تغييرات در خالص داراييهاي اماني
نمونههايي از اين صورتهاي مالي در ادامه ارائه شده است.
نمونهاي از صورتهاي مالي حسابهاي مستقل دولتي
ترازنامه:گزارش تطبیقی سیستم حسابداری
نمونهاي از صورتهاي مالي حسابهاي مستقل دولتي
صورت درآمدها، مخارج، و تغييرات در مانده حسابهاي مستقل :
نمونهاي از صورتهاي مالي حسابهاي مستقل وجوه سرمايهاي
صورت خالص داراييها (ترازنامه) :
نمونهاي از صورتهاي مالي حسابهاي مستقل وجوه سرمايهاي
صورت درآمدها، هزينهها، و تغييرات در خالص داراييهاي حساب مستقل
(يا حقوق مالکانه حساب مستقل) :
صورت گردش وجوه نقد
نمونهاي از صورتهاي مالي حسابهاي مستقل اماني
صورت خالص داراييهاي اماني :
صورت تغييرات در خالص داراييهاي اماني :گزارش تطبیقی سیستم حسابداری
استرالیا
نیوزیلند
انگلیس
پیوست شماره 2: گزارشهای ارتباط دهنده سیستم حسابداری با بودجه
آمریکا-دولت مرکزی
آمریکا-دولتهای محلی و ایالتی
بین الملل
گزارش تطبیقی سیستم حسابداری