هیأت حل اختلاف مالیاتی تجدید نظر

هیأت حل اختلاف مالیاتی تجدید نظر

در صدر ماده 247ق.م.م می‌خوانیم: «آراء هیأت‌ حل اختلاف مالیاتی بدوی قطعی و لازم الاجرا است. مگر این که ظرف مدت بیست روز از تاریخ ابلاغ رأی… مورد اعتراض کتبی قرار گیرد». اگر عبارت مذکور را به دو قسمت تقسیم کنیم؛ از سیاق قسمت اول قابل برداشت است که آرای هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی قطعی و رسیدگی یک مرحله‌ای است. لکن از قسمت‌ دوم برداشت می‌شود که آرای هیأت  قابل اعتراض بوده و رسیدگی دو مرحله‌ای می‌باشد. به عبارتی استنثاء وارده مفهم این مطلب است که آرای هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی قابلیت تجدید نظر دارند.

شایان توجه است که در مطالب پیش گفته با توجه به نصوص قانونی بیان کردیم که برخی از آراء هیأت‌ها قطعی است. بنابراین هرکجا نصی بر قطعیت آراء وجود نداشته باشد رأی هیأت غیرقطعی و قابل تجدیدنظر خواهد بود.

گفتار اول:‌ چه کسانی حق اعتراض به آراء  هیأت را دارند

به دلالت ماده 247 ق.م.م اشخاص زیر می‌توانند نسبت به آراء قابل تجدیدنظر هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی اعتراض نمایند.

مبحث اول: مأموران مالیاتی مربوط

در صورتی که رأی هیأت مبنی بر رد برگ تشخیص باشد و یا اینکه تشخیص اداره امور مالیاتی را تعدیل کرده باشد؛ اداره امور مالیاتی مربوط که برگ تشخیص را صادر کرده می‌تواند به رأی مذکور اعتراض نماید.

در خصوص اقدامات مأموران مالیاتی در بخشنامه شماره 8820 مورخ 2/3/1375 مواردی پیش‌بینی شده است. این بخشنامه معتقد است: اولاً از صدر ماده 247 و بند 2 آن لزوم قانونی مبنی بر اعتراض مأمورین تشخیص به رأی هیأت حل اختلاف بدوی مستفاد نمی‌شود. ثانیاً آراء هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی بدوی، به ویژه آرایی که دلالت دقیق به مفاد اعتراضات و عنداللزوم تحقیقات کافی در خصوص آنها و با توجه به ماهیت موضعات مورد اختلاف و به نحو مستدل و منطقی و توجیهات کافی و رعایت قسمت اخیر ماده 229 از حیث تعیین درآمد واقعی صادر می‌گردد،

بنابراین قانونی و صحیح و موجه نیست که مورد اعتراض واقع شوند، زیرا به طور مسلم هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی تجدیدنظر آراء هیأت‌های حل اختلاف بدوی را  که با اوصاف فوق صادر شده‌اند تأیید خواهند نمود و امور کاهش سرعت مختومه شدن پرونده‌ها و قطعیت مالیات و تأخیر غیرموجه و اجتناب از بروز مشکلات یاد شده و برقراری و حفظ انتظام امور و اتخاذ رویه واحد مقرر می‌دارد:

1-  مأمورین تشخیص مالیات (ممیز و سرممیز مالیاتی بر حسب مورد) وفق ماده 246 در هیأت حل اختلاف مالیاتی شرکت و دفاع از برگ‌های تشخیص صادره را که به منزله دفاع از شئون و حیثیت شغلی خودشان نیز می‌باشد به خصوص در مواردی که مبلغ مالیات حائز اهمیت است عهده‌دار شوند و متعاقباً از اعتراض به صرف تعدیل بیش از 20% بدون دلایل موجه و قانونی اکیداً خودداری نمایند.

2- هرگاه به نظر مأمورین تشخیص اعتراض به آراء هیأت حل اختلاف مالیاتی بدوی به لحاظ عدم رعایت قوانین موضوعه (قانون مالیات‌های مستقیم و سایر قوانین و مقررات  بر حسب مورد و نوع پرونده) و عدم توجه به ماهیت موضوع اختلاف و عدم احراز واقعیت امر از طرف هیأت حل اختلاف مالیاتی بدوی ضروری و قانوناً اجتناب‌ناپذیر باشد،

الزاماً اعتراض باید کاملاً به نحو مستدل و موجه و مستند به قوانین موضوعه و دلایل و مدارک کافی و اطلاعات متقن و غیرقابل تردید و انکار تهیه و ممیز کل مالیاتی ذیربط نیز که حسب قسمت اخیر ماده223 مسئولیت حسن اجرای قانون را به عهده دارد باید مفاد آن را با دلایل موجه و قانونی تأیید نماید. بدیهی است هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی تجدیدنظر اعتراضاتی را که واجد اوصاف فوق نباشند به ویژه اگر مأمورین تشخیص در هیأت حل اختلاف بدوی حاضر نشده و از تشخیص خود دفاع نکرده و توضیحات لازم را به طور مکتوب نداده باشند مورد توجه قرار نخواهد داد و در نتیجه آراء صادره از هیأت حل اختلاف مالیاتی بدوی را تأیید خواهد نمود.

در این صورت همانطور که مؤدیان مالیاتی به موجب تبصره 6 ماده 247 به لحاظ اعتراض غیرموجه مشمول پرداخت جریمه می‌شوند، دادستانی انتظامی مالیاتی نیز مأمورین را به علت اعتراض غیرموجه تحت پیگرد قانونی قرار خواهد داد و ممیز کل مالیاتی هم که مفاد اعتراض را تایید کرده است مؤاخذه خواهد شد.

مبحث دوم: مؤدی

در متن ماده مذکور به صراحت حق اعتراض مؤدی به تصمیم هیأت حل اختلاف مالیاتی پیش‌بینی شده است. بنابراین مشارالیه یا وکیل وی می‌تواند به رأی صادره اعتراض نماید. ناگفته نماند در فرضی که مؤدی فوت نماید این حق با رعایت شرایط مقرر به ورثه منتقل شده و ورثه به عنوان قائم مقام متوفی می‌توانند اعتراض خود را تقدیم نمایند. در این فرض چنانچه برخی از ورثه معترض باشند و بقیه ظرف مهلت مقرر اعتراضی نداشته باشند رأی هیأت نسبت به قدرالسهم آنها قطعی تلقی می‌شود.

قانونگذار جهت جلوگیری از اعتراضات واهی مؤدیان در تبصره 6 ماده 247ق.م.م مقرر داشته: «در مواردی که شکایت مؤدیان مالیاتی از آراء هیأت‌های بدوی از طرف هیأت‌ حل اختلاف مالیاتی تجدیدنظر رد شود و همچنین شکایت از آراء هیأت‌های تجدیدنظر از طرف شعب شورای عالی مالیاتی مردود اعلام شود، برای هر مرحله یک درصد تفاوت مالیات موضوع رأی مورد شکایت و مالیات ابرازی مؤدی در اظهارنامه تسلیمی، هزینه رسیدگی تعلق می‌گیرد که مؤدی مکلف به پرداخت آن خواهد بود.»

به دلالت ماده 247 ق.م.م اشخاص زیر می‌توانند نسبت به آراء قابل تجدیدنظر هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی اعتراض نمایند.