مروری سریع بر ترازنامه و اجزا آن
توضیح اجزای اصلی ترازنامه
برقراری معادله‌ی اصلی حسابداری در ترازنامه
همانطور که مشاهده می‌کنید، ترازنامه از دو ستون اصلی تشکیل شده است. یک ستون با نام «دارایی‌ها» و ستون دیگر با نام «بدهی‌ها و حقوق صاحبان سرمایه» مشخص شده‌اند. با دارایی‌ها و بدهی‌ها پیش از این آشنا شده‌اید. منظور از حقوق صاحبان سهام، به طور کلی، همان سرمایه است. در حقیقت حقوق صاحبان سهام را میتوان سرمایه‌ی یک شرکت، از نوع شرکت سهامی، در نظر گرفت.
?طبقه‌بندی دارایی‌ها
با توجه به ستون سمت راست ترازنامه، یعنی ستون دارایی‌ها، متوجه دسته‌بندی در آن می‌شویم. دارایی‌ها به دو دسته‌ی جاری و غیرجاری طبقه‌بندی شده‌اند.
منظور از دارایی‌های جاری، به زبان ساده، دارایی‌هایی هستند که انتظار می‌رود در طول سال مالی آینده به هزینه تبدیل شده، تبدیل به وجه نقد شوند و خلاصه به هر شیوه‌ای نسبت به حالت فعلی خود برخی تغییرات داشته باشند.
منظور از دارایی‌های غیرجاری، به زبان ساده، دارایی‌هایی هستند که انتظار نمی‌رود ظرف سال مالی آینده کلاً به هزینه یا وجه نقد تبدیل شوند، و به طور خلاصه نسبت به حالت فعلی خود تغییر داشته باشند.
توضیح مختصر در مورد انواع دارایی‌ها در ترازنامه
?دارایی‌های جاری
1️⃣موجودی نقد: منظور از موجودی نقد وجوه نقد و سپرده‌های بدون سررسید است.
2️⃣سرمایه‌گذاری‌های کوتاه مدت: منظور از سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت، سرمایه‌گذاری‌ای است که تا تاریخ سررسید آن کمتر از یکسال باقی مانده باشد.
3️⃣حساب‌ها و اسناد دریافتنی تجاری: منظور تمام مطالبات یک واحد تجاری است که انتظار می‌رود ظرف سال مالی آینده وصول شوند. این مطالبات در جریان فعالیت اصلی واحد تجاری، مثلا فروش کالا، ایجاد شده‌اند.
4️⃣سایر حساب‌های دریافتنی: منظور تمام مطالبات یک واحد تجاری است که انتظار می‌رود ظرف سال مالی آینده وصول شوند. این مطالبات در جریان فعالیت اصلی واحد تجاری، مثلا فروش کالا، ایجاد شده‌اند. این مطالبات در جریان فعالیت اصلی واحد تجاری ایجاد نشده‌اند.
5️⃣پیش‌پرداخت‌ها: منظور از پیش‌پرداخت، پرداختی است که انتظار می‌رود طی سال مالی آینده به دارایی تبدیل شود. به عنوان مثال وجهی که برای خرید مقداری کالا پرداخته شده و انتظار می‌رود آن کالا در سال مالی آینده تحویل گرفته شود.
دارایی‌های غیرجاری
1️⃣دارایی‌های ثابت مشهود: منظور از دارایی‌های ثابت مشهود، دارایی‌هایی است که در جریان فعالیت اصلی واحد تجاری مورد استفاده از قرار می‌گیرد و انتظار نمی‌رود که ظرف سال مالی آینده، به هر شکلی از جریان فعالیت کنار گذاشته شود. ماشین‌آلات یک کارخانه نمونه‌ای از دارایی‌های ثابت مشهود آن است.
2️⃣دارایی‌های نامشهود: منظور از دارایی‌های نامشهود، دارایی‌هایی است که قابل قیمت‌گذاری هستند اما وجود فیزیکی ندارند. حق تآلیف نمونه‌ای از دارایی‌های نامشهود است.
3️⃣سرمایه‌گذاری بلندمدت: منظور سرمایه‌گذاری‌ای است که تا سررسید آن بیشتر از یکسال باقی مانده باشد.
4️⃣سایر دارایی‌ها: دارایی‌هایی که در دسته‌های یاد شده نگنجند در دسته‌ی سایر دارایی‌ها طبقه‌بندی می‌شوند.
بدهی‌ها
بدهیهای جاری
1️⃣حساب‌ها و اسنادپرداختنی تجاری: مقابل «حساب‌ها و اسناد دریافتنی تجاری» است. این حساب نشان‌دهنده‌ی بدهی‌هایی است که در نتیجه‌ی فعالیت اصلی شرکت برای آن ایجاد شده‌اند. به عنوان نمونه خرید مواد اولیه با صدور چک. انتظار می‌رود این بدهی‌ها ظرف سال مالی آینده تسویه شوند.
2️⃣سایر حساب‌ها و اسناد پرداختنی: مقابل «سایر حساب‌ها و اسناد دریافتنی تجاری» است. این حساب نشان‌دهنده‌ی بدهیی‌هایی است که در نتیجه‌ی فعالیت اصلی شرکت ایجاد نشده‌اند. انتظار می‌رود این بدهی‌ها ظرف سال مالی آینده تسویه شوند.
3️⃣پیش دریافت‌ها: مقابل «پیش‌پرداخت‌ها» است. به عنوان مثال زمانی که واحد تجاری وجهی را در مقابل تحویل یک کالا در سال مای آتی دریافت کرده باشد، باید آن وجه را در این دسته‌بندی وارد کند.
4️⃣ذخیره‌ی مالیات: منظور مالیات محقق شده‌ای است که باید پرداخت شود.
5️⃣تسهیلات مالی دریافتنی: منظور وام‌هایی است که واحد تجاری دریافت داشته و انتظار می‌رود در سال مالی اینده بازپرداخت شوند.
بدهیهای غیرجاری
1️⃣تسهیلات مالی بلندمدت: منظور وام‌هایی است که واحد تجاری دریافت داشته و انتظار نمی‌رود که طی سال مالی آینده بازپرداخت شوند.
2️⃣بدهیهای پرداختنی بلندمدت: منظور بدهیهای واحد تجاری است که انتظار نمی‌رود طی سال مالی آینده تسویه شوند.
سرمایه
✅ازرش ویژه (خالص دارایی‌های موسسه) : منظور همان سرمایه یا حقوق صاحبان سهام است. البته باید توجه داشت که حقوق صاحبان سهام خود از اجزای دیگری نیز تشکیل می‌شود.
