«حسن تفاهم و رابطه نزدیک مشتریان» نمونه­ای است که می­تواندن در رسیدگی­های حسابرسان داخلی و اظهارنظر درباره اثربخشی عملکرد، مورد توجه قرار گیرد. حسابرسان داخلی برای پرهیز از هر گونه پیامد ادعاهای اثبات نشده باید با قسمت مورد رسیدگی و مدیریت ارشد آن درباره چگونگی ارزیابی اطلاعات غیرقطعی (یا غیرعینی) (Soft Data) به توافق کامل برسند.

نابابی برنامه­ریزی شده (داراییها)

یکی از مواردی که حسابرس داخلی باید بدان توجه ویژه داشته باشد، قصد و نیت مدیریت ارشد قسمت مورد رسیدگی است. مدیریت ارشد قسمت مورد رسیدگی ممکن است دشواریهایی را پیش­بینی کرده و به عنوان یک موضوع دارای توجیه اقتصادی، پذیرفته باشد. برای مثال، مدیریت ارشد قسمت مورد رسیدگی در نظر داشته باشد ماشین آلاتی را با کارایی و کیفیت بالا برای بخش تولید یا مقاصد اداری و اجرایی خود تحصیل کند اما انتظار دارد که این ماشین آلات با تکنولوژی پیشرفته­تری در آینده نزدیک به بازار عرضه شود. در چنین شرایطی مدیریت ارشد تصمیم می­گیرد برای رفع نیاز فعلی قسمت ماشین آلاتی را با کارایی و کیفیت پایین­تر خریداری کند تا هزینه جایگزینی آن به حداقل ممکن برسد. حسابرس داخلی در گرداوری شواهد و گزارش یافته­های حسابرسی باید جایگاه این گونه برنامه­ریزیها را بطور کامل در نظر بگیرد.

سطوح مختلف اطمینان. یکی از راه­های هماهنگ کردن دامنه خدمات حسابرسی با نیازهای مدیریت قسمت مورد رسیدگی پیشنهاد کردن سطوح مختلفی از اطمینان است. برای مثال حسابرس داخلی می­تواند به جای اظهارنظر کلی درباره رع ایت روشهای مقرر توسط دایره خرید چنین اطمینان دهد که با احتمال 95 درصد سفارشات خرید تایید نشده از 5 درصد کل آن تجاوز نمی­کند. بدیهی است دامنه این اطمینان محدود است و به یک هدف خاص مربوط می­شود. اما مزیت این کار ارائه خدمات مورد نظر مدیریت به همراه تعریف روشنی از میزان شواهد لازم برای توجیه یافته­ها و نتیجه­گیریهای حسابرسی است. حسابرس داخلی می­تواند با استفاده از نمونه­گیری آماری به نتایج قابل اثباتی درباره رعایت الزامات مقرر برای تصویب دست یابد.

از حسابرسان داخلی معمولاً درخواست نمی­شود نظرهای کلی ارائه دهند بلکه می­خواهند تا گزارش خلاصه­ای از یافته­های حسابرسی را ارائه کنند. برای مثال از بسیاری از واحدهای حسابرسی داخلی ممکن است درخواست شود تا عملیات شرکتهای مورد نظر برای ادغام یا مشارکت خاص را بررسی کند چنین ادغامها یا مشارکتهای خاص تنها جز کوچکی از عملیات اضافی واحد مورد رسیدگی را  تشکیل خواهد داد. این گونه رسیدگیهای ویژه مدیریت را در ارزیابی کارامد عملیات شرکتهای مورد نظر برای ادغام یا مشارکت خاص کمک می­کند.

حسابرسان داخلی باید پیش از انجام هر حسابرسی و با دقت حرفه­ای دامنه خدمات را روشن کنند معیارهای لازم برای ارزیابی اطلاعات غیرقطعی یا غیر علنی را مشخص نمایند و سطح اطمینان مورد نظر را تعیین کنند. با اعمال این گونه مراقبتهای تخصصی و حرفه­ای همگان از حرفه­ای بودن حاصل کار حسابرس داخلی اطمینان می­یابند.

نظارت و سرپرستی

نظارت و سرپرستی مناسب کار حسابرسی سبب می­شود برنامه­ریزی، گرداوری، تجزیه و تحلیل، تفسیر و گزارشگری شواهد حسابرسی با حرفه­ای گری بیشتری انجام پذیرد. طبق استاندارد شماره 230 مربوط به مهارتهای حرفه­ای نظارت و سرپرستی باید با برنامه­ریزی حسابرسی شروع و با نتیجه گیریهای حسابرسی پایان پذیرد.

نظارت و سرپرستی حسابرسی شامل موارد زیر است:

• آموزش فنون حسابرسی به کارکنان

• بررسی هر کار حسابرسی برای اطمینان یافتن از این که کار حسابرسی طبق برنامه انجام شده است.

• بررسی کاربرگهای حسابرسی

• بررسی گزارش حسابرسی برای اطمینان یافتن از دقیق، واقعی، روشن، موجز، مفید و سازنده و به موقع بودن آن

• تعیین این که هدفهای حسابرسی تحقق یافته است.

نظارت و سرپرستی باید مستند شود. این کار معمولاً از طریق چک لیست­ها فرمهای تصویب برنامه­ریزی حسابرسی و امضای سرپرست روی کاربرگهای حسابرسی انجام می­گیرد. بدیهی است که میزان نظارت و سرپرستی لازم برای هر کار حسابرسی بسته به تواناییهای حسابرسان انجام دهنده رسیدگیها و پیچیدگی کار حسابرسی فرق می­کند.

این گونه نظارت و سرپرستی به پیشرفت مهارت حسابرسان کمک و بر کار حسابرسی کنترل کیفیت اعمال می­کند که این به نوبه خود بر حرفه­ای گری حسابرسان داخلی میفزاید.

فصل 3

پرسش، تمرین و مساله

1- شاهد یعنی چه؟

2- طبق استانداردها (ی حسابرسی داخلی)، چه ویژگی­هایی معرف کیفیت شواهد است؟

3- انواع شواهد زیر را از ارزشمندترین تا کم ارزشترین مرتب کنید:

الف- شواهد درون سازمانی ـ برون سازمانی.

ب- شواهد درون سازمانی.

پ- شواهد برون سازمانی.

ت- شواهد برون سازمانی ـ درون سازمانی.

4- اثر روشهای حسابرسی زیر را بر کیفیت شواهد حسابرسی، مقایسه کنید:

الف- پرس و جو.

ب- محاسبه مستقل (یا واگردانی).

پ- آزمون تفصیلی.

ت- مشاهده.

ث- پویش (یا وارسی).

ج- نمونه­گیری آماری.