در ارائه جريانهاي نقدي ناشي از فعاليتهاي عملياتي، تبعيت از الگوهاي زير ضروري است:
الف . در صورت كاربرد روش مستقيم، اجزاي تشكيل دهنده خالص جريانهاي نقدي ناشي از فعاليتهاي عملياتي در صورت جريان وجوه نقد ارائه شود و صورت تطبيق خالص جريانهاي نقدي ناشي از فعاليتهاي عملياتي با سود يا زيان عملياتي از طريق يادداشتهاي توضيحي ارائه شود.
ب . در صورت كاربرد روش غيرمستقيم، خالص جريانهاي نقدي ناشي از فعاليتهاي عملياتي در صورت جريان وجوه نقد نمايش يابد و صورت تطبيق آن با سود يا زيان عملياتي از طريق يادداشتهاي توضيحي ارائه شود.
?به منظور فراهم كردن قابليت مقايسه، لازم است واحدهاي تجاري مختلف در تهيه صورت جريان وجوه نقد از شكل واحدي تبعيت كنند.
در اين رابطه ضروري است خالص جريان نقدي ناشي از فعاليتهاي عملياتي در صورت جريان وجوه نقد انعكاس يافته و صورت تطبيق آن با سود يا زيان عملياتي دوره در يادداشتهاي توضيحي افشا شود.
?انعكاس صورت تطبيق مزبور در يادداشتهاي توضيحي به اين دليل است كه اين صورت، بخشي از صورت جريان وجوه نقد محسوب نمي‌شود، چرا كه اطلاعات ارائه شده درآن در چارچوب وظايف اصلي صورت اخير يعني ارائه اطلاعات در مورد منابع و مصارف وجه نقد و تغييرات نقدينگي واحد تجاري قرار نمي‌گيرد، بلكه ارائه آن اصولاً به منظور ايجاد ارتباط بين اطلاعات مندرج در صورت جريان وجوه نقد و اطلاعات ارائه شده در ساير صورتهاي مالي اساسي صورت مي‌گيرد.
?باتوجه به مطالب ياد شده، در صورت بكارگيري روش مستقيم، ضمن درج دريافتها و پرداختهاي نقدي عملياتي در صورت جريان وجوه نقد، صورت تطبيق يادشده نيز در يادداشتهاي توضيحي ارائه مي‌شود.
- وجه نقد: عبارت است از موجودي نقد و سپرده‌هاي ديداري نزد بانكها و مؤسسات مالي اعم از ريالي و ارزي (شامل سپرده‌هاي سرمايه‌گذاري كوتاه‌مدت بدون سررسيد) به كسر اضافه برداشتهايي كه بدون اطلاع قبلي مورد مطالبه قرار مي‌گيرد.
- جريان وجه نقد: عبارت است از افزايش يـا كاهش در مبلغ وجه نقد ناشي از معاملات با اشخاص حقيقي يا حقوقي مستقل از شخصيت حقوقي واحد تجاري و ناشي از سايـر رويدادها.
- فعاليتهاي عملياتي: عبارت از فعاليتهاي اصلي و مستمر مولد درآمد عملياتي واحد تجاري است.
- فعاليتهاي سرمايه‌گذاري: عبارت است از تحصيل يا واگذاري سرمايه‌گذاريهاي كوتاه‌مدت و بلندمدت، داراييهاي ثابت مشهود و داراييهاي نامشهود و نيز پرداخت و وصول تسهيلات اعطايي به اشخاص مستقل از واحد تجاري غير از كاركنان .
- فعاليتهاي تأمين مالي: عبارت از فعاليتهايي است كه منجر به تغييرات در ميزان و تركيب سرمايه و استقراضهاي واحد تجاري (بجز اضافه برداشتهاي منظور شده در محاسبه وجه نقد)، گردد.
- جريانهاي وجه نقد ناشي از فعاليتهاي عملياتي: در اين استاندارد شامل جريانهاي نقدي ورودي و خروجي ناشي از فعاليتهاي عملياتي و نيز آن دسته از جريانهاي نقدي است كه ماهيتاً به طور مستقيم قابل ارتباط با ساير طبقات جريانهاي نقدي صورت جريان وجوه نقد نباشد .
- جريانهاي نقدي استثنايي: به آن دسته از جريانهاي ورودي و خروجي وجه نقد اطلاق مي‌شود كه داراي اهميت نسبي است، از فعاليتهاي عادي واحد تجاري ناشي مي‌شود و اقلامي را در بر مي‌گيرد كه به منظور ارائه تصويري مطلوب از انعطاف پذيري واحد تجاري، افشاي جداگانه آنها به لحاظ استثنايي بودن ماهيت يا وقوع ضرورت مي‌يابد. اين اقلام لزوماً با اقلام استثنايي مندرج در صورت سود و زيان ارتباط ندارد.
- جريانهاي نقدي غيرمترقبه: به آن دسته از جريانهاي ورودي و خروجي وجه نقد اطلاق مي‌شود كه داراي اهميت نسبي است، از رويدادهاي خارج از فعاليتهاي عادي واحد تجاري ناشي مي‌شود و اقلامي را در برمي‌گيرد كه به منظور ارائه تصويري مطلوب از انعطاف پذيري واحد تجاري، افشاي جداگانه آنها به لحاظ غير مترقبه بودن ماهيت يا وقوع آنها ضرورت مي‌يابد. اين اقلام معمولاً با اقلام غير مترقبه مندرج در صورت سود و زيان ارتباط دارد .
?نکته ای که در مورد گزارش ساير جريانهاي نقدي مطرح است این است که:
?كليه جريانهاي عمده ورودي و خروجي نقدي مرتبط با هريك از سرفصلهاي ” بازده سرمايه‌گذاريها و سود پرداختي بابت تأمين مالي “، ” ماليات بر درآمد “ ، ” فعاليتهاي سرمايه‌گذاري “ و ” فعاليتهاي تأمين مالي “ بايد برمبناي ناخالص و به طور جداگانه در صورت جريان وجوه نقد انعكاس يابد .
?بازده سرمايه‌گذاريها و سود پرداختي بابت تأمين مالي
?ارائه خالص جريان نقدي ناشي از فعاليتهاي عملياتي نبايد تحت تأثير ساختار سرمايه واحد تجاري قرار گيرد و بدين ترتيب پرداختهاي مرتبط با سود و كارمزد تأمين مالي بايد جداگانه نشان داده شود و نيز نحوه ارائـه صورت جريان وجوه نقد بايد تا حد امكان با ساير صورتهاي مالي اساسي ،از جمله صورت سود و زيان هماهنگي داشته باشد.
?براين اساس، كليه مبالغ دريافتي و پرداختي در رابطه با سود سهام، درآمد سرمايه‌گذاري و سود و كارمزد تأمين مالي معمولاً در سرفصل جداگانه‌اي با عنوان ” بازده سرمايه‌گذاريها و سود پرداختي بابت تأمين مالي“ طبقه‌بندي مي‌شود.
?بازده سرمايه‌گذاريها و سود پرداختي بابت تأمين مالي دربرگيرنده دريافتهاي حاصل از مالكيت سرمايه‌گذاريها و سود دريافتي از بابت سپرده‌هاي سرمايه‌گذاري بلندمدت و كوتاه‌مدت بانكي و نيز پرداختهاي انجام شده به تأمين كنندگان منابع مالي است . اين استاندارد كه تحت سرفصلهاي ” فعاليتهاي عملياتي“، ” فعاليتهاي سرمايه‌گذاري“ و ” فعاليتهاي تأمين مالي“ طبقه‌بندي مي‌شود. نمونه اقلامي كه تحت سرفصل ”بازده سرمايه‌گذاريها و سود پرداختي بابت تأمين مالي“ ارائه مي‌شود، به شرح زير است:
الف. جريانهای نقدی ورودي:
ـ سود و كارمزد دريافتي
ـ سود سهام دريافتي شامل سودسهام دريافتي از شركتهاي‌سرمايه‌پذيري‌كه سرمايه‌گذاري در آنها به روش ارزش ويژه در حسابها انعكاس يافته است.
ب . جريانهاي نقدي خروجي:
ـ سود و كارمزد پرداختي (اعم از اينكه به حساب دارايي تحصيل شده يا به هزينه دوره منظور شده باشد)،
ـ سود سهام پرداختي
?در مورد برخي واحدهاي تجاري از قبيل بانكها، مؤسسات مالي، شركتهاي سرمايه‌گذاري و شركتهاي بيمه هرگاه اقلامي از قبيل سود سهام، سود تسهيلات دريافتي و پرداختي، سود پرداختي به صاحبان سپرده‌هاي سرمايه‌گذاري، درآمد سرمايه‌گذاريها و نظاير آن در محاسبه سود (زيان) عملياتي در صورت سود و زيان منظور شود، كليه مبالغ دريافتي و پرداختي در رابطه با اقلام مزبور به عنوان جريـان وجوه نقد ناشي از فعاليتهاي عملياتي در صورت جريان وجوه نقد اين واحدهاي تجاري انعكاس مي‌يابد.
