تدوین جدول کار حسابرسی
فرایند تدوین جدول کار حسابرسی برای یک دوره برنامهریزی شده را میتوان به چهار مرحله، به شرح شکل زیر تقسیم کرد که به آنها میپردازیم.
مرحله اول: تدوین استراتژی گزینش قسمتها
در هر سازمانی که بدان اندازه بزرگ باشد که حسابرسان داخلی را به خدمت بگیرد، حسابرسیهای بیشماری را میتوان انجام داد. حسابرسان (داخلی) پیش از شروع فرایند انتخاب قسمتها، چگونگی تقسیمبندی سازمان خود را به عملیات، فعالیتها و فرایندهای طبیعی آن تعیین میکنند.جدول کار حسابرسی
یکی از راههای کسب بینش از فعالیتهایی که میتواند مورد حسابرسی قرار گیرد این است که سازمان را براساس موارد زیر نگاه کنیم:
- محل کارخانه و کارگاهها، انبارها، داراییها و غیره
- جمع مبلغ پولی مرتبط با هر محل یا نوع عملیات
- میزان جزئیات یا پیچیدگی عملیات فعالیتها یا فرایندهای گوناگون
- نیروی انسانی موجود در واحد حسابرسی داخلی
- میزان توجه مدیریت به عملیات فعالیتها یا فرایندهای گوناگون
- واحدهای عملیاتی سازمان
- چرخههای عملیات
- مراکز تصمیم گیری
محل. محلهای استقرار در بیشتر موارد و به دلیل وجود فاصلههای طبیعی حسابرسیهای بالقوه را به آسانی مشخص میکند. چنانچه کارخانهها و کارگاهها عملیات منطقهای، شعبهها، عملیات فروش، عاملهای فروش کالای امانی، انبارها و بسیاری از نمونههای دیگر بر روی نقشه مشخص شوند قسمتهای قابل حسابرسی به روشنی تمیز داده میشود. همچنین نقشه محل استقرار دفاتر در ساختمان سازمان قسمتهای قابل حسابرسی را بر حسب بخشها و دوایر مشخص میکند. این استراتژی خیلی ساده شده و بدون در نظر گرفتن دیگر ملاحظات ناکافی است.
جدول کار حسابرسی
جمع مبالغ ریالی. توجه به جمع مبالغ پولی نوعی معیار اهمیت را بدست میدهد که با آن میتوانیم قسمتهای قابل حسابرسی را مقایسه کنیم. برای مثال فرض کنید که حسابرسان داخلی و مدیریت سازمان چنین تصمیم بگیرند که هر دایره با جمع دارایی یا جریانهای نقدی کمتر از 100 میلیون ریال ارزش آن را ندارد که وقت حسابرسان صرف آن شود.
حال فرض کنید دایره کوچک تعمیرات مسئولیت تعمیر تعداد زیادی از وسایل برقی ساخت سازمان را به عهده داشته باشد که به چندین شرکت مستقر در یک مجتمع فرهنگی – تفریحی نزدیک سازمان فروخته میشود. جمع داراییهای این دایره ممکن است 25 میلیون ریال و جمع حقوق و دستمزد سالانه آن نیز بیش از 30 میلیون ریال نباشد اما همین دایره عامل اصلی فروشی بیش از 1.500 میلیون ریال به آن شرکتها در سال گذشته بوده است و از این رو نقشی مو ثر در موفقیت سازمان دارد.
بدینسان حسابرسان احتمالاً این دایره خدماتی را همراه با یک قسمت مورد رسیدگی دیگر چون دایره بازاریابی مورد رسیدگی قرار میدهند تا جمع مبلغ ریالی آنها به حد لازم برسد. مشکل چنین راه ک ار این است که در بیشتر موارد وظایف نامتجانس به یک گروه حسابرسی اختصاص مییابد. بدتر از آن این است که این قسمت ممکن است اصلاً مورد رسیدگی قرار نگیرد و خطرهای جدی نیز کشف نشده باقی بماند.
جدول کار حسابرسی
تمرکز صرف بر مبالغ ریالی معمولاً حسابرسان را از رسیدگی به قسمتهایی باز میدارد که اثری هر چند غیر مستقیم اما عمده بر درآمد و سود دارند. نتیجه این کار حسابرسیهایی است که قسمتهای به نسبت اندکی از سازمان را در بر میگیرد که میتواند به کشف نشدن خطرهایی جدی در قسمتهای حسابرسی نشده بیانجامد.
جزئیات مورد نیاز و محدودیت زمانی. مقدار جزئیات لازم در حسابرسی یک قسمت و تعداد ساعات کاری موجود محدودیتی است برای واحد حسابرسی داخلی که مقدار کاری را که حسابرسان میتوانند در هر دوره زمانی انجام دهند محدود میکند. بدیهی است که همه کارهای حسابرسی به یک اندازه به جزئیات نیاز ندارد. برای مثال حسابرسی مدیریت اعتبارات یک شرکت به مراتب به جزئیات بیشتری نیاز دارد تا رسیدگی به معاملات سهام یک شرکت سهامی خاص.
حسابرسان به دلیل محدودیتهای ناشی از ترکیب حجم زیاد جزئیات و کمبود نیروی کار حسابرسی اغلب قسمتهای مورد رسیدگی را چنان تعریف و مشخص میکند که هر کار حسابرسی را بتوانند در مدت زمان معینی به پایان برسانند. این کار نیز معمولاً براساس ساعات کاری براوردی برای انجام دادن حسابرسی صورت میگیرد.
برای مثال یک کار حسابرسی ممکن است به 400 ساعت زمان برای تکمیل شدن نیاز داشته باشد. این بدان معناست که انتظار میرود این حسابرسی از مقدمات تا ارائه گزارش نهایی به 400 ساعت کار حسابرسان نیاز دارد. دامنه نیاز زمانی حسابرسیها از 30، 40 ساعت تا چ ندین هزار ساعت گسترده است.جدول کار حسابرسی
حسابرسان با مشخص کردن قسمتها به گونهای که کار حسابرسی آنها را بتوانند در محدوده معینی از زمان انجام دهند. خواهند توانست قسمتهای گوناگونی از سازمان خود را در یک دوره بودجهای مورد رسیدگی قرار دهند. به ندرت میتوان صرف کردن تمام بودجه زمانی حسابرسی را روی تنها یک کار حسابرسی توجیه کرد. تصمیم گیری درباره تخصیص تعداد ساعات بودجه به هر کار حسابرسی به منافع مورد انتظار سازمان از تخصیص ساعات بستگی دارد. مبنای تصمیم گیری توازن بین هزینه حسابرسی (شامل هزینه فرصتهای از دست رفته) و منافع مورد انتظار است.جدول کار حسابرسی
