استاندارد حسابرسی تداوم فعالیت

استاندارد حسابرسی تداوم فعالیت

1. هدف استاندارد حسابرسی تداوم فعالیت، ارائه استانداردها و راهنماییهاي لازم درباره مسئولیت حسابرس در حسابرسی صورتهاي مالی
نسبت به استفاده از فرض تداوم فعالیت در تهیه صورتهاي مالی ، شامل بررسی ارزیابی مدیریت از توانایی واحد تجاري به
ادامه فعالیت ، است. حسابرس در جریان برنامه ریزي و اجراي روشهاي حسابرسی و ارزیابی نتایج حاصل از آن باید مناسب
بودن استفاده مدیریت را از فرض تداوم فعالیت در تهیه صورتهاي مالی ، بررسی کند.

مسئولیت مدیریت
2. ارزیابی مدیریت از فرض تداوم فعالیت ، مستلزم قضاوت ، در هرزمان مشخص ، درباره پیامدهاي آتی رویدادها یا
شرایطی است که به طور ذاتی مبهم می باشند. عوامل مربوط در این باره ازجمله شامل موارد زیر است :
الف) به طور کلی ، هرچه قضاوت درباره پیامد رویدادها یا شرایط ، مربوط به آینده اي دورتر باشد ، میزان ابهام مرتبط با
پیامد آن رویدادها یا شرایط ، به گونه اي قابل ملاحظه افزایش می یابد.

استاندارد حسابرسی تداوم فعالیت
ب) هرگونه قضاوت درباره آینده ، براساس اطلاعات موجود در زمان انجام قضاوت صورت می گیرد. رویدادهاي بعدي
می تواند قضاوتی را که در زمان انجام آن معقول بوده است ، نقض کند.
پ) اندازه و پیچیدگی ، ماهیت و شرایط فعالیت تجاري واحد مورد رسیدگی و میزان تاثیرپذیري آن از عوامل برون
سازمانی ، همگی بر قضاوت درباره پیامد رویدادها یا شرایط اثر می گذارد.

3. نمونه هایی از رویدادها یا شرایطی که به تنهایی یا درمجموع ممکن است تردیدي عمده درباره وجود فرض تداوم
فعالیت ایجاد کند، به شرح زیر است :

نشانه هاي مالی
الف) نشانه هاي قطع حمایت مالی از جانب دولت و یا بستانکاران ، ب) نامساعد بودن نسبتهاي مالی اصلی ، پ) زیانهاي
عمده عملیاتی یا کاهش عمده در ارزش داراییهاي مورد استفاده در ایجاد جریانهاي وجوه نقد، ت) نپرداختن سود سهام
یا تاخیر طولانی در پرداخت آن و ث) تغییر شرایط خرید کالا و دریافت خدمات از اعتباري به نقدي

استاندارد حسابرسی تداوم فعالیت
نشانه هاي عملیاتی
الف) از دست دادن مدیران کلیدي بدون جایگزینی آنان ، ب) از دست دادن بازار عمده فروش محصولات ، مجوز یا امتیاز
ساخت با اهمیت یا تامین کننده اصلی کالا و خدمات و پ) مشکلات کارگري یا کمبود مواد اولیه و قطعات مهم

٢
سایر نشانه ها
الف) عدم رعایت الزامات مربوط به سرمایه یا سایر الزامات قانونی ، ب) وجود دعاوي حقوقی در جریان علیه واحد مورد
رسیدگی و پ) تغییر قوانین یا سیاستهاي دولت به گونه اي که آثار مالی منفی بر واحد مورد رسیدگی داشته باشد.

مسئولیت حسابرس
4. مسئولیت حسابرس ، بررسی مناسب بودن استفاده مدیریت از فرض تداوم فعالیت در تهیه صورتهاي مالی و بررسی
احتمال وجود ابهامهاي با اهمیت یا اساسی درباره توانایی ادامه فعالیت واحد مورد رسیدگی به عنوان یک واحد دایر است
که نیاز به افشا در صورتهاي مالی دارد.

استاندارد حسابرسی تداوم فعالیت
5. حسابرس نمی تواند رویدادها یا شرایط آتی را که ممکن است موجب توقف فعالیت واحد مورد رسیدگی شود،
پیش بینی کند. بنابراین ، عدم اشاره به ابهام درباره تداوم فعالیت در گزارش حسابرس ، نمی تواند به عنوان تضمین توانایی
واحد مورد رسیدگی به ادامه فعالیت محسوب گردد.
6. حسابرس ، رویدادها و شرایط مربوط به فرض تداوم فعالیت را در فرایند برنامه ریزي موردتوجه قرار می دهد؛ زیرا ، این
امر موجب انجام بموقع گفتگو با مدیریت ، بررسی برنامه هاي مدیریت و حل و فصل نکات شناسایی شده مربوط به تداوم
فعالیت می شود.

7. حسابرس باید ارزیابی مدیریت را از توانایی واحد مورد رسیدگی به ادامه فعالیت ، بررسی کند. بدین منظورحسابرس
باید همان دوره اي را بررسی کند که مدیریت واحد مورد رسیدگی از آن براي ارزیابی طبق استانداردهاي حسابداري
استفاده کرده است.

چنانچه ارزیابی مدیریت از توانایی واحد مورد رسیدگی به ادامه فعالیت کمتر از دوازده ماه از تاریخ
ترازنامه را در بر گیرد، حسابرس باید از مدیریت بخواهد دوره ارزیابی خود را به دوازده ماه از تاریخ ترازنامه گسترش دهد.
8. حسابرس در بررسی ارزیابی مدیریت ، فرایند طی شده توسط مدیریت براي ارزیابی ، مفروضات مبناي ارزیابی و
برنامه هاي مدیریت را براي اقدامات آتی ، مورد توجه قرار می دهد.

استاندارد حسابرسی تداوم فعالیت9. مسئولیت حسابرس براي طراحی روشهاي رسیدگی جهت یافتن نشانه هاي رویدادها یا شرایط ایجادکننده تردید عمدهدرباره توانایی واحد مورد رسیدگی به ادامه فعالیت براي دوره اي فراتر از دوره ارزیابی شده توسط مدیریت (حداقل 12 ماهاز تاریخ ترازنامه، تنها به پرس وجو از مدیریت محدود می شود.

٣
10 حسابرس در صورت شناسایی رویدادها یا شرایطی که بتواند تردیدي عمده درباره توانایی واحد مورد رسیدگی به
ادامه فعالیت ایجاد کند باید اقدامات زیر را به عمل آورد:

الف) بررسی برنامه هاي مدیریت براي اقدامات آتی بر مبناي ارزیابی مدیریت از تداوم فعالیت ، ب) گرداوري شواهد
حسابرسی مناسب و کافی در مورد تایید یا رفع ابهام با اهمیت یا اساسی ازطریق اجراي روشهاي لازم و پ) درخواست
تاییدیه کتبی از مدیریت درباره برنامه اقدامات آتی مدیریت.

11 حسابرس درباره امکانپذیري برنامه هاي مدیریت و اثر این برنامه ها دربهبود وضعیت واحد مورد رسیدگی ، شواهدحسابرسی مناسب و کافی کسب می کند. روشهاي مرتبط در این زمینه می تواند شامل موارد زیر باشد: الف) تجزیه و تحلیل اطلاعات مربوط به جریان وجوه نقد، سود و سایر پیش بینی هاي مالی مربوط و گفتگو درباره آنها بامدیریت

، ب) تجزیه و تحلیل آخرین صورتهاي مالی میان دوره اي واحد مورد رسیدگی ، پ) بررسی شرایط قراردادهاي
تسهیلات مالی دریافتی و انتشار اوراق مشارکت ، ت) مطالعه صورتجلسات مجامع عمومی صاحبان سهام ، هیئت مدیره و
کمیته هاي هیئت مدیره ث) پرس و جو از مشاور حقوقی واحد مورد رسیدگی ، ج) اثبات وجود، وجاهت قانونی و قابلیت
اجراي توافقهاي انجام شده با اشخاص وابسته و ثالث براي تامین و تداوم پشتیبانی مالی و ارزیابی توانایی مالی این
اشخاص در تامین وجوه اضافی ، چ) بررسی برنامه هاي واحد مورد رسیدگی در رابطه با سفارشهاي انجام نشده مشتریان و
ح) بررسی رویدادهاي پس از تاریخ ترازنامه.

استاندارد حسابرسی تداوم فعالیت
نتیجه گیري و گزارشگري حسابرسی
12چنانچه استفاده از فرض تداوم فعالیت ، مناسب است اما ابهام با اهمیتی وجود دارد، حسابرس وجود موارد زیر را در
صورتهاي مالی مورد توجه قرار می دهد:

الف) توصیف کافی رویدادها یا شرایط اصلی ایجاد کننده تردید عمده درباره توانایی واحد مورد رسیدگی به ادامه فعالیتو برنامه هاي مدیریت براي برخورد با آن رویدادها یاشرایط و ب) توضیح مناسب درباره ابهام بااهمیت مربوط به رویدادهایا شرایطی که ممکن است تردیدي عمده نسبت به توانایی واحد مورد رسیدگی به ادامه فعالیت به عنوان یک واحد دایرایجاد کند.

استاندارد حسابرسی تداوم فعالیت
13 در صورت وجود ابهام بااهمیت در باره تداوم فعالیت و افشاي کافی در صورتهاي مالی ، حسابرس باید نظر مقبول
اظهار، اما باافزودن یک بند توضیحی حاوي وجود ابهام بااهمیت درباره رویدادها یا شرایطی که ممکن است به تردیدي
عمده در مورد توانایی واحد مورد رسیدگی به ادامه فعالیت ، گزارش خود را تعدیل کند. حسابرس در ارزیابی کفایت افشا

٤
درصورتهاي مالی ، به این موضوع توجه می کند که اطلاعات افشا شده توجه استفاده کنندگان را به احتمال ناتوانی واحد
مورد رسیدگی در بازیافت داراییها و پرداخت بدهیها در روال عادي عملیات تجاري ، به روشنی جلب نماید.

14 در موارد وجود ابهام اساسی درباره تداوم فعالیت یا وجود موارد متعدد ابهام بااهمیت ، شامل ابهام درباره تداومفعالیت ، که آثار بالقوه آن درمجموع اساسی باشد، حسابرس باید صرف نظر از افشا یا عدم افشاي آنها در صورتهاي مالی ،نسبت به آن صورتها عدم اظهارنظر ارائه کند.

15 در صورت وجود ابهام بااهمیت و عدم افشاي کافی در صورتهاي مالی ، حسابرس باید نظر مشروط ارائه کند.
مناسب نبودن فرض تداوم فعالیت

16چنانچه به نظر حسابرس ، واحد مورد رسیدگی قادر به ادامه فعالیت نباشد اما صورتهاي مالی برمبناي تداوم فعالیت
تهیه شده باشد، حسابرس باید باتوجه به میزان اهمیت ، حسب مورد، نظرمشروط یا مردود ارائه کند. هرگاه حسابرس
براساس روشهاي اضافی اجرا شده و اطلاعات دریافتی ، شامل آثار برنامه هاي مدیریت ، متقاعد شود که واحد مورد رسیدگی
نمی تواند به فعالیت خود ادامه دهد، چنین نتیجه گیري می کند که صرفنظر از افشا یا عدم افشا، فرض تداوم فعالیت
استفاده شده در تهیه صورتهاي مالی نامناسب است و حسب مورد، نظر مشروط یا مردود ارائه می کند.

17 هرگاه مدیریت واحد مورد رسیدگی به این نتیجه برسد که استفاده از فرض تداوم فعالیت در تهیه صورتهاي مالی
نامناسب است ، تهیه صورتهاي مالی برمبناي توقف فعالیت ضرورت می یابد. چنانچه مشخص شود مبناي توقف فعالیت
مناسب و افشاي کافی به عمل آمده است ، حسابرس ، نظر مقبول ارائه می کند.

استاندارد حسابرسی تداوم فعالیت
18 اگر مدیریت با وجود درخواست حسابرس ، تمایلی به انجام ارزیابی یا گسترش آن نداشته باشد، حسابرس باید
لزوم تعدیل گزارش خود را به دلیل وجود محدودیت در دامنه رسیدگی ، درنظر گیرد. حسابرس براي جبران عدم ارزیابی
توسط مدیریت مسئولیتی ندارد و می تواند به دلیل میسر نبودن کسب شواهد مناسب و کافی درباره استفاده از فرض
تداوم فعالیت در تهیه صورتهاي مالی ، گزارش خود را تعدیل کند.