استاندارد حسابداري شماره 6
گزارش عملكرد مالي
153
استاندارد حسابداري شماره 6
گزارش عملكرد مالي
فهرست مندرجات
شماره بند
• مقدمه 1
• تعاريف 2
3 – • اجزاي عملكرد مالي 4
5 – • صورت سود و زيا ن جامع 14
• صورت سود و زيا ن 15
16 – • اقلام استثنايي 17
18 – (حذف شده است) 30
31 – • تغيير در براوردها ي حسابداري 36
37 – • تعديلات سنواتي 43
39 – – تغيير در روي ه حسابداري 40
41 – – اصلاح اشتباه 43
44 – • تغييرات حقوق صاحبان سرمايه 46
• تاريخ اجرا 47
• مطابقت با استانداردهاي بين المللي حسابداري 48
• پيوست : نمونه اي از اجزاي عملكرد مالي
155
استاندارد حسابداري شماره 6
گزارش عملكرد مالي
اي ن استاندارد بايد با توج ه ب ه ” مقدم ها ي بر استانداردها ي حسابداري“ مطالع ه و
بكار گرفت ه شود.
مقدمه
1 . هدف استاندارد حسابداري شماره 6 ملزم كردن و احدهاي تجاري به انعكاس مشخص و بارز برخ ي عناصرعملكرد مالي است تا به درك استفاده كنندگان صورتهاي مالي از عملكرد مال ي واحدتجاري طي يك دوره كمك كند و مبنايي جهت ارزيابي عملكرد مالي و جريانهاي نقديآتي براي آنها فراهم آورد.تعاريف2 . اصطلاحات ذيل در اي ن استاندارد با معاني مشخص زير بكار رفته است :• عمليات متوقف شده : يك بخش از واحد تجاري است كه واگذار يا بركنار شده يا به عنوان نگهداري شده براي فروش طبقه بندي شده است، و :الف . بيانگر يك فعاليت تجاري يا حوزه جغرافيايي عمده و جداگانه از عمليات است،ب . قسمتي از يك برنامه هماهنگ براي واگذاري يا بركناري يك فعاليت تجاري يا حوزهجغرافيايي عمده و جداگانه از عمليات است، و ياج . يك واحد فرعي است كه صرفاً با قصد فروش مجدد خريداري شده است.• عمليات در حال تداوم: كليه عمليات واحد تجاري به استثناي عمليات متوقف شده.• اقلام استثنايي : اقلامي با اهمي ت است كه منشأ آ ن رويدادها يا معاملات ي م ي باشد ك هدر چارچوب عمليات در حال تداو م شركت واق ع م ي گردد و ب ه منظور ارائ ه تصويريمطلوب ، افشاي جداگانه آنها، منفرداً يا د ر صورت تشابه نوع ، در مجموع ، به لحاظ استثناي ي
بودن ماهيت يا وقوع ضرورت مي يابد.
• تعديلات سنواتي : تعديلاتي با اهمي ت است كه به سنوات قبل مربوط مي شود و از تغيير در
رويه حسابداري يا اصلا ح اشتباه ناشي مي گردد. تعديلات سنواتي ، اصلاحا ت تكرار شوند ه
معمول و تعديل براوردهاي انجام شده در سنوا ت قب ل را شام ل نمي شود.
استاندارد حسابداري شماره 6
گزارش عملكرد مال ي
156
• يك بخش از واحد تجار ي : جزئي از عمليات و جريانهاي نقدي واحد تجاري است كه از لحاظ
عملياتي و اهداف گزارشگري مالي، به وضوح از ساير فعاليتهاي واحد تجاري متمايز باشد.
اجزاي عملكرد مالي
3 . كليه درآمدها و هزين ه هاي شناسايي شده بايد در صور ت سود و زيا ن يا صور ت سود و زيا ن جامعمنعكس شود . درآمدها و هزين ه ها تنها در موارد ي درصورت سود و زيا ن دوره انعكاس نم ي يابدكه به موجب استانداردهاي حسابداري مستقيماً به حقوق صاحبان سرمايه منظور مي شود.4 . بخشهاي متعدد فعاليتها ي واحد تجاري داراي ويژگيهاي بارزي است كه از نظر ثبات ،مخاطره و قابليت پيش بيني باهم متفاوت است و اين امر افشا ي جداگانه اجزاي تشكيل دهندهعملكرد مالي را در صورت سود و زيا ن و صورت سود و زيان جامع ايج اب مي كند. افشايجداگانه اين اجزا با هد ف تسهيل درك عملكرد مالي يك دوره و كمك به استفاده كنندگان
صورتهاي مالي به منظور تصميم گيري در مورد ميزان اتكا ب ه نتايج دوره هاي قبل جهت
ارزيابي نتايج بالقوه دوره هاي آتي صورت مي گيرد. بنابراين افشاي جداگانه اجزاي مذكور،
صرف نظر از ماهيت در صورت ي ضرورت دارد ك ه براي ارزيابي بعضي از جنبه هاي عملكرد
مالي حائز اهميت باشد.
صورت سود و زيان جامع
5 . صورت سود و زيا ن جامع به عنوان يك صورت مالي اساسي ، بايد ك ل درآمدها و هزين ه هاي
شناسايي شده طي دوره را ك ه قاب ل انتسا ب ب ه صاحبان سرماي ه اس ت ، ب ه تفكي ك اجزا ي
تشكيل دهنده آنها نشان دهد.
6 . هدف از تهي ه صورت سود و زيان و صورت سود و زيا ن جامع ، ارائ ه كليه درآمدها و
هزينه هاي شناسايي شده طي يك دوره مالي مي باشد. تمركز اصل ي صورت سود و زيا ن
دوره بردرآمدها و هزينه هاي عملياتي اس ت . درآمدها و هزينه ها تنها در مواردي در صور ت
سود و زيا ن منعكس نمي شود ك ه به طور مشخص به موجب استانداردهاي حسابداري
مستقيماً به حساب حقوق صاحبان سرمايه منظور شود . از آنجا يي كه جهت تصميم گيري
اقتصادي استفاده كنندگان صورتهاي مالي ، آگاهي از كليه جنبه هاي عملكرد مال ي واحد
تجاري طي دوره ضرورت دارد، لازم است كليه درآمدها و هزينه هاي شناسايي شده طي
استاندارد حسابداري شماره 6
گزارش عملكرد مال ي
157
آن دوره مورد ملاحظ ه قرار گيرد . بدين لحاظ همان گونه كه در مفاهيم نظري گزارشگري مال ي مقرر
شده ، تهي ه و ارائه يك صورت مالي اساسي جديد با عنوان ” صورت سود و زيان جامع “
لازم است تا ميزان افزايش يا كاهش حقوق صاحبا ن سرمايه از باب ت درآمدها و هزينه هاي
مختلف دوره نشان داده شود.
7 . صورت سود و زيا ن جامع به طرق زير به اهداف گزارشگري مالي كمك مي كند:
الف . تركيب اطلاعات مربوط به جنبه عملياتي عملكرد و موارد مرتبط با آ ن با ساير
جنبه هاي عملكرد مالي واحد تجار ي.
ب . ارائه اطلاعاتي كه همراه با اطلاعات مندرج در ساير صور تهاي مالي اساسي ، براي
ارزيابي بازده سرماي هگذاري در ي ك واحد تجار ي مفيد واقع شود.
8 . صورت سود و زيان جامع بايد موارد زير را به ترتيب نشان دهد:
الف . سود يا زيان خالص دوره طبق صورت سود و زيان .
ب . ساير درآمدها و هزينه هاي شناسايي شده به تفكيك .
ج . تعديلات سنواتي .
9 . از آنجا كه صورت سود و زيا ن جامع دربرگيرنده كلي ه درآمدها و هزينه هاي شناسايي شده ،
اعم از تحق ق يافته و تحق ق نيافته است ، سود يا زيان خالص دوره مالي به عنوان اولي ن قلم
در صورت سود و زيا ن جامع انعكاس مي يابد. اين بدان معني است كه صورت سود و زيان
دوره ، يكي از اقلام صورت سود و زيان جامع را به تفصيل نشان مي دهد و ساير درآمدها
و هزين ههاي شناسايي شده ، ب هطور جداگانه در صور ت سود و زيان جامع انعكاس مي يابد.
10 . ساير درآمدها و هزين ههاي شناسايي شده شامل موارد زير است :
الف . درآمدها و هزينه هاي تحقق نيافته ناشي از تغييرات ارزش داراييها و بدهيهايي كه
اساساً به منظور قادر ساختن واحد تجاري به انجام عمليات به نحو مستمر نگهداري
مي شود و به موجب استانداردهاي حسا بداري مربوط مستقيماً به حق و ق صاح بان
سرمايه منظ ور مي شود (از قبيل درآمده ا و هزينه هاي ناشي از تج ديد ارزيابي
داراييهاي ثابت مشهود).
استاندارد حسابداري شماره 6
گزارش عملكرد مال ي
158
ب . درآمدها و هزينه هايي كه طبق استانداردهاي حسابداري به استناد قوانين آمره
مستقيماً در حقوق صاح بان سرمايه منظور مي شود (از قبيل مابه التفاوتهاي حاصل از
تسعير داراييها و بدهيها ي ارزي موضوع ماده 136 قانون محاسبات عمومي ).
11 . موارد مندرج در رديفهاي الف و ب بند 8 ، سود يا زيا ن جامع سال را تشكيل مي دهد .
تعديلات سنواتي (مشتمل بر آثار انباشته تغيير در رويه هاي حسابداري و اصلاح اشتباه )
حسب مورد از سود يا زيا ن جامع سا ل كسر يا به آن اضافه مي شود تا سود يا زيا ن جامع
شناسايي شده در فاصله تاريخ صورتهاي مالي دوره قب ل و پايان دوره مالي جاري به دست آيد.
12 . نظر به ا ينكه صورت سود و زيا ن جامع دربرگيرنده كليه درآمدها و هزينه هاي شناساي ي
شده طي دوره ازجمله درآمدها و هزينه هاي تحق ق نيافته است ، تحقق بعدي اقلام
اخيرالذكر منجر به گزارش مجدد آنها در صور ت سود و زيان نمي شود. در نتيجه ، هرگاه
تغييري در ارزش يك دارايي ايجاد شود يا آن داراي ي به فرو ش رسد، سود يا زيا ن گزارش
شده معادل تفاوت ارزش جديد يا عوايد فروش داراي ي و آخرين مبلغ دفتري آن است .
براي مثال درآمد تحق ق نيافته ناشي از تجديد ارزياب ي يك دارايي ثابت مشهود درصورت
سود و ز يان جامع دوره تجديد ارزيابي انعكاس مي يابد. تحقق تمام يا بخشي از درآمد
مزبور به هنگام فروش دارايي در دوره هاي بعدي ، درآمد آن دوره محسوب نمي شود بلك ه
مبين درآمدي است كه قبلاً تا زمان تجديد ارزيابي شناسايي شده است .
13 . هرگاه اجز اي صورت سود و زيا ن جامع محدود ب ه سود يا زيا ن خالص دوره و تعديلا ت سنوات ي
باشد، ارائه صورت سود و زيا ن جامع ضرورتي ندارد . در چني ن حالتي بايد در يادداشت ي ذي ل
صورت سود و زيان دور ه، عدم لزوم ارائه صورت سود و زيان جامع افشا شود.
14 . در موارد مذكور سود يا زيان خالص دوره مندرج در صور ت سود و زيان و نيز تعديلات
سنواتي مندرج در گرد ش حساب سود (زيان ) انباشته توأماً اطلاعا ت كافي در مورد ك ل
درآمدها و هزينه هاي شناسايي شده طي دوره ارائه مي دهد . در چني ن حالتي ارائه
استاندارد حسابداري شماره 6
گزارش عملكرد مال ي
159
يادداشتي ذيل صورت سود و زيان به شرح زير كفايت مي كند : ” از آنجا كه اجزاي سود
و زيا ن جامع محدود ب ه سود (زيان ) دوره و تعديلا ت سنواتي است ، صور ت سود و زيان
جامع ارائه نشده است “.
صورت سود و زيان
15 . براي اينكه اطلاعات ارائه شده در ص ورت سود و زيا ن جهت تصميم گيريهاي اقتصاد ي
مفيد واق ع شود، بايد اجزاي صورت سود و زيان طبق بند 58 استاندارد حسابداري شم اره 1
با عنوان نحوه ارائه صورتهاي مالي نشان داده شود. ارائه جداگانه اقلام استثنايي و نتايج
مربوط به عمليات متوقف شده نيز ازجمل ه مواردي است كه برمفيدبودن اطلاعات ارائه
شده مي افزايد.
اقلام استثنايي
16 . اقلام استثنايي بايد در محاسب ه سود يا زيا ن عمليات در حال تداوم منظور شو د . مبلغ هر قلم
استثنايي (منفرداً يا در صور ت تشابه نوع ، در مجموع ) بايد به طور جداگانه و ترجيحاً در مت ن
صورت سود و زيا ن تحت سرفصل درآمد يا هزين ه مربوط منعكس گردد . اعم از اينك ه انعكا س
اين اقلام در مت ن صورت سود و زيا ن يا در يادداشتها ي توضيحي صورت گيرد، اي ن اقلا م بايد
به عنوان اقلام استثنايي قابل تشخيص باشد و اين گونه تصريح گردد . شرح مناسب ي در مورد
هر يكاز اقلام استثنايي جهت درك ماهيت اين اقلام ضروري است .
17 . نمونه اقلامي كه ممكن است در صورت با اهميت بودن، استثنايي تلقي شود عبارت
است از:
الف. زيانهاي ناشي از بلاياي طبيعي،
ب . هزينه هاي اخراج دسته جمعي كاركنان شاغل در بخشهاي فعال واحد تجاري ،
ج . هزينه هاي تجديد سازمان ،
د . به هزينه بردن داراييهاي نامشهود خار ج از فرايند استهلاك ،
ه . زيان انتقال صنايع مزاحم به خارج از محدود ه شهرها، طبق مقررات جاري ،
استاندارد حسابداري شماره 6
گزارش عملكرد مال ي
160
و . كمكهاي بلاعوض غيرسرمايه اي دريافتي و كمكها ي بلاعوض پرداختي ،
ز . سود يا زيان فروش داراييهاي ثابت مشهود و سرماي هگذاريهاي بلندمدت ،
ح . هزينه هاي غيرمعمول مربوط به مطالبات مشكوك الوصول و كاه ش ارزش موجودي
مواد و كالا،
ط . ذخيره هاي غيرمعمول براي زيانهاي ناشي از پيمانهاي بلندمدت ،
ي . وجوه مازاد ناشي از حل و فص ل ادعاي خسارت از شركتها ي بيمه ،
ك . هزينه هاي جذب نشده ناشي از عدم دستيابي ب ه ظرفيت معمول (عملي ) مورد انتظار
و ضايعات غيرعادي ، و
ل . سود يا زيان ناشي از حل و فص ل دعاوي برله يا عليه شركت .
30-18 . حذف شده است.
تغيير در براوردهاي حسابداري
31 . آثار تغيير در براوردها ي حسابداري بايد در تعيي ن سود يا زيا ن خالص دوره اي منظور شود ك ه
در آن ، تغيير صور ت گرفته است . بديهي است چنانچه تغيير مزبور بر دور ه هاي بعد ي نيز اثر
گذارد، آثار چني ن تغييري بايد در تعيين سود يا زيان خالص دوره هاي بعدي منظور شود.
32 . با توجه به ابهامات موجود در محيط اقتصادي ، انجا م براوردهاي حسابداري و تجديدنظر در
آنها براي تهيه صورتهاي مالي امري اجتناب ناپذير است . پيش بيني رو يدادهاي آتي و براورد
اثرات آنها مستلزم اعمال قضاوت و تجديد نظر در اي ن براوردها ب ه هنگام وقوع رويدادهاي
جديد، حصول تجربه بيشتر يا دستياب ي به اطلاعات اضاف ي است . از آنجا ك ه تغيير در براورد،
حاصل اطلاعات جديد يا تحولا ت تازه است نبايد با تجديد نظر در ارقام سالهاي قب ل به آن
تأثير قهقرايي داد . اين اقلام بايد در صورت سود و زيان سالي كه نسبت به آنها شناخ ت
صورت مي گيرد منعكس و آثار آ ن در صورت با اهميت بودن تشريح شود . در عين حال ،
گاه تشخيص بين تغيير در روي ه حسابداري و تغيير در براورد حسابدار ي ممكن است بسيار
استاندارد حسابداري شماره 6
گزارش عملكرد مال ي
161
مشكل باشد . در چني ن حالتي ، تغيير مورد نظر بايد به عنوان تغيير در براورد حسابدار ي تلقي
و به گونه مناسبي افشا شود.
33 . تغيير در براورد حسابدار ي ممكن است تنها بر دور ه جاري تأثير داشت ه باشد يا اينكه دوره
جاري و دوره هاي آتي را توأماً تح ت تأثير قرار دهد . براي مثال تغيير در براورد مبل غ هزينه
مطالبات مشكوك الوصول فوراً شناسايي مي شود و تنها بر دور ه جاري تأثير مي گذارد،
ليكن تغيير در عمر مفيد براورد ي يك دارايي بر هزين ه استهلاك دوره جاري و هريك از
دوره هاي آتي باقيمانده از عمر مفيد داراي ي تأثير دارد . اثر تغيير مرتبط با دور ه جاري در
هر دو حالت به عنوان درآمد يا هزين ه دوره جاري و اثر تغيير در دوره هاي آتي ،
در صورت وجود، در همان دوره ها شناسايي مي شود.
34 . آثار تغيير در براوردها ي حسابداري بايد تح ت همان سرفصلهاي ي كه قبلا در صورت سود و زيا ن
انعكاس مي يافت طبقه بندي شود.
35 . براي قابل مقايسه بودن صورتهاي مالي دوره هاي مختلف ، اثر تغيير در برآورد حسابداري
كه قبلاً در محاسب ه سود يا زيان عمليات در حال تداو م منظور شد ه است ، تحت عنوان
همان قلم درآمد و هزين ه منعكس مي گردد.
36 . ماهيت و مبل غ تغيير در براورد حسابدار ي كه داراي اثر ب ا اهميتي در دور ه جاري است يا انتظا ر
مي رود اثر ب ا اهميتي در دور ه هاي بعد داشته باشد، بايد افشا گردد. در صورتي كه تعيين مبلغ
تغيير عملي نباشد، موضوع بايد در يادداشتهاي توضيحي افشا شود.
تعديلات سنواتي
37 . تعديلات سنواتي يعني اقلام مربوط به سنوات قبل كه در تعديل مانده سود (زيان ) انباشته
ابتداي دوره منظور مي گردد، به اقلامي محدود مي شود ك ه از ” تغيير در رويه حسابداري “
و ” اصلاح اشتباه “ ناشي گردد.
38 . اثر تعديلا ت سنواتي بايد از طري ق اصلاح مانده سود (زيان ) انباشته ابتدا ي دوره در صورتها ي
مالي منعكس گردد. اقلام مقايسه اي صورتهاي مالي نيز بايد ارائ ه مجدد شود، مگر آنك ه اين امر
عملي نباشد . در چنين شرايطي موضوع بايد در يادداشتها ي توضيحي افشا شو د . همچنين ميزا ن
استاندارد حسابداري شماره 6
گزارش عملكرد مال ي
162
و ماهي ت اقلام تشكيل دهنده تعديلات سنواتي و دلايل توجيهي تغيير در روي ه حساب داري و
همچنين اين امر ك ه اقلام مقايسه اي صورتهاي مالي ارائه مجدد شد ه است (يا عمل ي نبودن ارائه
مجدد) بايد در يادداشتها ي توضيحي افشا گردد.
تغيير در رويه حسابداري
39 . يكي از خصوصيات كيفي صورتهاي مالي قابل مقايسه بودن آن مي باشد. براي نيل به اين
خصوصيت ، ثبات رويه در نحوه عمل حسابداري طي هر دوره مالي و نيز از ي ك دوره
مالي به دوره مالي بعد ضرور ي است . از اينرو، نبايد در رويه هاي حسابداري تغييري
صورت گيرد مگر اينك ه به علت رجحان رويه جديد بر رويه پيشين ، از نظر ارائه
مطلوب تر صورتهاي مالي واحد تجاري ، تغيير در روي ه حسابداري قابل توجيه باشد يا
اينكه تغيير به موجب قوانين آمره يا استانداردهاي حسابداري جديد، الزامي شود . يكي از
مشخصات تغيير در رويه حسابداري اين است كه اين تغيير، حاص ل گزينش بين دو يا چند
روش حسابداري است . چنانچه معامله يا رويدادهايي كه ا ز نظر ماهيت با معاملات و
رويدادهاي قبلي به روشني متفاوت است ، لزوم اتخاذ ي ك روش جديد يا تعديل روش
موجود را ايجاب كند، اي ن اتخاذ يا تعدي ل روش تغيير رويه حسابداري محسوب نمي شود.
40 . چنانچه در رويه حسابداري تغييري صورت گيرد، ارقام مربوط به سال جاري ، برمبنا ي
رويه جديد منعك س و ارقا م مقايسه اي سنوات قبل نيز برمبناي رويه جديد ارائه مجدد
مي شود. در اين حالت ، تعديلات انباشته مربوط به سنوات قبل ، به جهت اينكه هيچ گونه
ارتباطي با نتاي ج عملكرد سال جاري نداشته است ، نبايد در تعيين سود يا زيا ن سال جاري
دخالت داده شود . تعديلات مزبور بايد از طري ق ارائه مجدد ارقا م سالهاي قبل به حساب
گرفته شود، درنتيجه ، مانده سود (زيان ) انباشته ابتداي دوره نيز بدين ترتيب تعديل خواهد
شد. درصورت تهيه خلاصه چندين ساله وضعيت مالي و عملكرد مالي ، جه ت حصول
اطمينان از اينكه ارقام مربوط به سنوات قبل برمبناي يكنواخت نشان داد ه مي شود، ارقا م
مزبور معمولاً ارائه مجدد خواهد شد . اگر به دليل عملي نبودن ، ارقا م خلاصه هاي
چندين ساله ، جه ت انعكاس تغيير در روي ه حسابداري ، ارائ ه مجدد نشود، موضو ع افشا
استاندارد حسابداري شماره 6
گزارش عملكرد مال ي
163
مي گردد. همچنين در صورت ارائه مجدد، سالهايي را ك ه مورد تجديد نظر واق ع شده
است ، بايد مشخص كرد . تعديلات انباشته ناشي از تغيير در رويه هاي حسابداري ، همچنين
به عنوان آخرين قلم در صورت سود و زيان جامع منعكس م ي شود تا اثر اي ن تعديلات
براي استفاده كنندگان مشخص گردد.
اصلاح اشتباه
41 . ممكن است در دوره جاري اشتباهاتي مربوط به صورتهاي مالي يك يا چند دور ه مالي
گذشته كشف گردد. اين اشتباهات مي تواند ازجمل ه، ناشي از موارد زير باشد:
الف . اشتباهات رياضي ،
ب . اشتباه در بكارگيري رويه هاي حسابداري ،
ج . تعبير نادرست يا ناديده گرفتن واقعيتهاي موجود در زمان تهيه صورتهاي مال ي،
د . تغيير از ي ك رويه غير استاندارد حسابداري ب ه يك رويه استاندارد حسابداري ، و
ه . موارد تقلب .
اصلاح اين اشتباهات در صورتي كه با اهميت نباشد، در سود يا زيان خالص دوره جاري
منظور مي گردد.
42 . در موارد ي ممكن است صورتهاي مالي منتشر شده يك يا چند دور ه قبل شامل اشتباهات
با اهميتي باشد كه تصوير مطلوب را مخدو ش و در نتيجه قابليت اتكاي صورتها ي مالي
مزبور را كاه ش دهد . اصلاح چنين اشتباهاتي نبايد از طريق منظور كردن آن در سود و
زيان سال جاري انجام گيرد، بلكه بايد با ارائ ه مجدد ارقام ص ورتهاي مالي سال (هاي ) قبل
به چنين منظوري دست يافت . درنتيجه ، ماند ه افتتاحيه سود (زيان ) انباشته نيز بدي ن ترتيب
تعديل خواهد شد . تعديلات سنواتي ناشي از اصلا ح اشتباهات همچنين به عنوان آخرين
قلم در صور ت سود و زيا ن جامع منعكس مي شود.
استاندارد حسابداري شماره 6
گزارش عملكرد مال ي
164
43 . براوردهاي حسابداري ماهيتاً عبارت از تخمين هايي است كه با كس ب اطلاعات اضافي در
دوره هاي بعد ممك ن است تغيير يابد . بنابراين اصلاح اشتباه را بايد از اين گونه تغييرات
تميز داد . به گونه مشابه ، سود يا زياني را كه پس از مشخ ص شدن پيامد يك پيشامد
احتمالي مورد شناخت قرار مي گيرد و براورد دقيق آن قبلا ميسر نبوده است نمي توان
به عنوان اشتباه با اهميت قلمداد كرد.
تغييرات حقوق صاحبان سرمايه
44 . صورتهاي مالي بايد تغييرا ت حقوق صاحبان سرمايه را منعك س كند . بخشي از اي ن تغي يرات در گرد ش
حساب سود و زيا ن انباشته مستقيما در ذي ل صورت سود و زيا ن دوره انعكاس مي يابد . ساير تغييرا ت
ازجمله گردش حساب اندوخته قانوني ، حساب اندوخته اختيار ي و حسابها ي مربوط ب ه اقلام ي ك ه طب ق
استانداردهاي حسابداري مستقيما به حقوق صاحبان سرمايه منظور م ي گردد و همچني ن تغييرات ناشي از
افزايش يا كاهش سرمايه بايد در يادداشتهاي توضيحي مربوط افشا شود.
45 . تغييرات حقوق صاحبان سرمايه و ساختار آن در زمره مهم ترين اقلام اطلاعاتي مندرج در
صورتهاي مالي است و از اينرو بايد به گونه اي مشخص منعكس شود . به موجب اين
استاندارد تغييرات حقوق صاحبان سرمايه به شرح زير در صورتهاي مالي انعكاس
مي يابد:
الف . باتوجه به اهميت اطلاعات مندرج در حساب سود (زيان ) انباشته ، گردش اين
حساب ، متشكل از سود (زيان ) دوره ، سود (زيان ) انباشته ابتداي دوره ، تعديلات
سنواتي ، و هرگون ه مبلغ انتقالي از ساير سرفصلها ي حقوق صاحبان سرمايه (مجموعاً
سود قابل تقسيم )، سود سهام پيشنهادي ، مبالغ انتقالي به اندوخته هاي قانوني و
اختياري (مجموعاً تخصي ص سود )، بلافاصله زير صورت سود و زيا ن دور ه انعكاس
مي يابد.
ب . گردش حساب اندوخته قانوني و اندوخته هاي اختياري تخصيص يافته از محل سود
قابل تقسيم و همچني ن گردش حسابهاي مربوط به اقلامي كه طبق استانداردهاي
استاندارد حسابداري شماره 6
گزارش عملكرد مال ي
165
حسابداري مربوط ، مستقيماً ب ه حقوق صاحبا ن سرما يه منظور مي شود (از قبيل مازاد
تجديد ارزيابي ) در يادداشتها ي توضيحي افشا مي گردد.
ج . گردش ساير اقلام از قبيل حساب سرمايه و صر ف سهام در يادداشتهاي توضيحي
افشا مي گردد.
46 . موارد خاصي وجود دارد ك ه اقلامي با ماهي ت درآمد يا هزين ه را ك ه قاب ل انعكاس در
حساب سود و زيا ن دوره است طبق قوانين آمره بايد مستقيماً به حساب اندوخته منظور
كرد. براي مثال ، اساسنامه قانوني برخي از شركتها ي دولتي مقرر مي دارد ك ه سود حاصل از
فروش داراييهاي ثابت به حساب اندوخته سرمايه اي يا ساير اندوخ ته هاي غير قابل تقسيم
منظور گردد . به منظور انعكا س اثرات كليه اين نوع اقلام در صورتهاي عملكرد مالي ،
درآمد يا هزين ه مربوط بايد در صور ت سود و زيا ن جامع منعكس شود.
تاريخ اجرا
1380 و بعد ا ز /1/ 47 . الزامات اين استاندارد د ر مورد كليه صورتهاي مالي كه دوره مالي آنها از تاري خ 1
آن شروع مي شود، لازم الاجراست .
مطابقت با استانداردهاي بين المللي حسابداري
48 . با اجراي الزامات اين استاندارد، مفاد استاندارد بين المللي حسابداري شماره 8 باعنوان
سود يا زيا ن خالص دوره ، اشتباهات با اهميت و تغييرا ت در روي ه هاي حسابدار ي نيز رعاي ت
مي شود.
